هشدار وزیر اقتصاد آلمان
سالمندی منجر به کمبود شدید کارگر خواهد شد
مریم حسینی مترجم
اخیراً رابرت هابک، وزیر اقتصاد آلمان درباره کمبود نیروی فیزیکی و ذهنی مناسب برای اقتصاد آلمان هشدار داده است. این کشور با توجه به ساختار هرم جمعیتیاش تعداد بالایی سالمند دارد و پیشبینیها آینده اقتصادی آلمان را هولناک تصویر میکنند.
دولت آلمان انتظار دارد اقتصاد این کشور در سال 2024 حدود 0.2درصد رشد کند که بسیار کمتر از پیشبینی قبلی 1.3درصدی است؛ زیرا تقاضای ضعیف جهانی، عدم اطمینان ژئوپلیتیکی و تورم بالا دائماً امید به بازگشت سریع را کاهش میدهد.
هابک گفت: «با وجود حدود 700هزار شغل خالی که در حال حاضر پر نشده، پتانسیل رشد اقتصادی آلمان از حدود 2درصد در دهه 1980 به 0.7درصد کاهش یافته و در صورتی که این کشور نتواند این مشکل را حل کند، این میزان به 0.5درصد کاهش مییابد.»
او با ارائه گزارش اقتصادی دولت در سال 2024 افزود: «ما فاقد برنامه کافی هستیم.» برآوردهای رسمی حاکی از آن است که جامعه سالخورده آلمان تا سال 2035 هفت میلیون کارگر ماهر کم خواهد داشت. ارائه مشوقهای مالی برای افرادی که تمایل دارند در دوران سالمندی طولانیتر و انعطافپذیرتر کار کنند، یکی از راهحلهای پیشنهادی در گزارش دولت بود. این مقام آلمانی درباره راهحلهای ممکن اعلام میکند که بررسی مجدد مزایای رفاهی بیکاری برای برخی از دریافتکنندگان، راه دیگری برای مقابله با این مشکل است.
یک نظرسنجی در ماههای اخیر نشان داد که بیش از نیمی از آلمانیها معتقدند پس از افزایش برنامهریزی شده دولت در پرداختهای رفاهی و کمکهای کودکان، کار دیگر ارزش سابق را ندارد. وزیر اقتصاد آلمان ادامه داد: «حدود 2.6 میلیون نفر بین 20 تا 30 سال در آلمان هیچ مدرک حرفهای ندارند.»
اصلاحات رفاهی و تهاجمی بازار کار که حدود 20 سال پیش انجام شد، باعث ارتقای آلمان به سطح رقابت بینالمللی پس از رکود در سال 2003 و 2004 شد. اما به گفته هابک این کشور نمیتواند شکاف نیروی کار را بدون مهاجرت پر کند. این کشور باید با روشهای سریع صدور ویزا، دورههای زبان بیشتر و دسترسی دیجیتالی به شرکتهای آلمانی از خارج از کشور، سیاستهای دوستدار مهاجرت را تشدید کند. برلین قوانین متعددی را برای جذابتر کردن این کشور برای کارگران مهاجر مانند کوتاه کردن مسیر اتباع خارجی به سمت شهروندی، تسریع در صدور ویزا و به رسمیت شناختن مدارک و صلاحیتهای خارجی در بازار کار وضع کرده است.
قراردادهای مهاجرتی بیشتر
آلمان در حال مذاکره با گرجستان، مولداوی، کنیا، کلمبیا، ازبکستان و قرقیزستان برای کسب مهاجر است. البته این توافق بر اکثریت پناهجویانی که از سوریه، افغانستان و ترکیه میآیند تأثیری نخواهد گذاشت. این اقدام بخشی از تلاش بزرگتر برای تعیین کشورهای بیشتری به عنوان «کشورهای مبدأ امن» است که به آلمان اجازه میدهد مردم را به آن مکانها بازگرداند. گرجستان و مولداوی در ماه نوامبر این پیشنهاد را دریافت کردند. همچنین اگر اتحادیه اروپا توافق خود با ترکیه را احیا کند، اقدامی که آلمان از آن حمایت میکند، میتواند روند اعزام مهاجر به آلمان را نیز تسهیل کند.
آلمان همچنین میخواهد درخواستهای پناهندگی را سریعتر مورد بررسی قرار دهد. براساس دادههای دولت، هماکنون رسیدگی به درخواست پناهندگی بیش از دو سال طول میکشد. تغییرات پیشنهادی در قانون امیدوار است که این تغییرات بین سه تا ششماه کاهش یابد.
در حالی که به نظر میرسد شرایط برای پناهجویان سختتر میشود، اصلاحات اخیر امید دارد که زندگی در آلمان را برای نیروی کار ماهر جذابتر سازد. یک سیستم امتیاز، بر پایه مهارت زبان و تجربه حرفهای، به مهاجران واجد شرایط ویزای یک ساله اعطا میکند و در طول این مدت آنها میتوانند به جستوجوی کار بپردازند. درآمد مورد نیاز نیز کاهش یافته و برای متقاضی راحتتر خواهد بود که اعضای خانواده بیشتری را به همراه داشته باشد.