معنویترابهزندگیخودبیاوریم
سال نوی امسال را با مهمانی خداوند آغاز کردیم. سالی که مزین شده به تقارن با ماه مبارک رمضان. حال که ابر و باد و مه و خورشید و فلک یاری کردهاند تا این همزمانی معنادار صورت بگیرد، بر ماست که نقش خود را بهعنوان انسان مسلمان به خوبی ایفا کنیم. اگر از معنویت دورافتادهایم و رنگ روحانی از روزگارمان رخت بربسته، حال میتوانیم به جبران روزهای رفته برآییم و معنویت را به زندگی خود بیاوریم.
ماه رمضان برای یک مسلمان ایرانی سراسر حس خوب و شادیبخش به همراه دارد. از دوران کودکی در خانواده با حال و هوای این ماه عزیز آشنا میشویم و تمرین شکستن نفس میکنیم. رمضان برای ما بیگانه نیست، بلکه رفیقی است که هر سال در موعد مقرر به دیدارمان میآید و به ما یادآوری میکند که در دنیای شلوغ و مادی در نفس خود غرق نشویم.
نزدیک شدن به خداوند و آداب بندگی آموختن و تمرین خاکساری نمودن موهبتی است که از جانب پروردگار در قالب ماه مهمانی او به انسان عنایت شده است. مگر میتوان هدیه خداوند را رد کرد و دعوت او را نپذیرفت. هنگام آن است که این دلق ازرق فام را کناری نهیم و به ورود انوار معنوی خدایی خوشآمد بگوییم.
برای اینکه رنگ معنوی به زندگی خود بزنیم و روزگار خود را تطهیر کنیم، نیاز است راهکارهایی چند را به کار ببریم. در این ماه زندگی روزهداران با همه ایام سال متفاوت است. بنابراین با گنجاندن کارهایی میتوانیم به سطح معنوی خوبی دست پیدا کنیم.
راهکارهای رسیدن به معنویت در ماه رمضان
خواندن قرآن: آیههای کتاب آسمانی ما قرآن، مملو از آموزههای مفید و شناساندن راه سعادت است. خواندن این کتاب نورانی در هر روز به ما کمک میکند تا کلام خداوند را بشنویم و با خالق خود ارتباط برقرار کنیم. ماره رمضان در مکتب اسلام به نام بهار قرآن نامیده میشود. این مفهوم نکات زیادی را در خود نهفته دارد. بهار فصل جوانه زدن و رویش است و خواندن قرآن در این ماه انسان را از نو متولد میکند و درچههای آسمان را به روی او میگشاید. تلاوت یک آیه در این ماه هزاران بار ارزش دارد. قرآن ویژگیهای بسیاری دارد؛ یکی از آنها اینکه با خواندن آن انسان به تفکر فرو میرود. اندیشیدن به این موضوع که هدف از خلقت چیست و این سیر چگونه صورت گرفته و وظیفه انسان در این میان چیست. فکر کردن به این موضوعات و یافتن مصداقهای آن در قرآن کریم مسیری رو به تعالی است. همه متفکران بزرگ تاریخ همواره تلاش داشته و دارند تا انسان را به تفکر وادارند، امری که خداوند با آیات شگفتانگیز قرآن به خوبی آن را برای انسان میسر کرده است. پس نباید از این گنجینه گرانقدری که در اختیار ما نهادهاند غفلت کنیم. در این زمینه خواندن و گوش سپردن به تفسیرهای گوناگون بسیار مفید و کمککننده است. استادان بزرگ دینی بسیاری مفسران باتجربه قرآن کریم هستند و کتب تفسیر آنها در دسترس ما قرار دارد. ازجمله آنها میتوان به تفسیر شریف المیزان از علامه سیدمحمدحسین طباطبایی اشاره کرد که نتیجه سالها زحمت ایشان چراغ راهی برای جویندگان راه حق است.
ادای نمازهای مستحبی: ماه رمضان روزها و شبهای پربرکتی دارد که مسلمانان میتوانند در آن به عبادت مشغول شوند . روح خود را پاکیزه کنند. نمازها و دعاهای مستحبی بسیاری برای این ماه ذکر شده که به جا آوردن هرکدام از آنها به پرورش زمینههای اخلاص و تقوا در انسان یاری میرساند. تمرکز بر اندیشههای معنوی از اثار ادای این فرایض است. خواندن هرروزه نماز در آیین ما به منظور تقویت اراده انسان و آرامش درون صورت میگیرد. بازتاب نماز خواندن در اعمال انسان هویدا میشود و طمأنینهای دلپذیر نصیب او میشود. در این شرایط ارتباط با جهان اطراف، خشونتها، سختیها و ناملایمات روزگار بسیار آسانتر میشود. اینکه انسان در ساعتهای مشخصی همه امور خود را کنار بگذارد و به ادای نماز بپردازد ارادهای آهنین در او ایجاد میکند که میتواند از این مصمم شدن در بقیه امور زندگی خود بهره بگیرد. پس میتوانیم با بررسی متون دینی همچون مفاتیحالجنان و کتب دیگر این نمازها را در روزمره خود بگنجانیم و به صفای درون برسیم.
استغفار و توبه: همه ما در جریان زندگی دچار خطاها و اشتباهاتی میشویم که روی هم تلنبار میشوند و آیینه دل را به زنگار آلوده میکنند. هر از چندگاهی لازم است تا کمر همت ببندیم و این زنگار را بزداییم. در ماه رمضان که دهان از صحبت نامناسب میبیندیم و تلاش میکنیم هرگونه صفت بدی را از خود دور کنیم، خوب است که زبان به استغفار بگشاییم و با ذکر گفتن به خود یادآوری کنیم که خداوند ما را برای هدفی والا به زمین فرستاده و این بر دوش ماست که از امانت خداوندی به درستی محافظت کنیم. استغفار مسیری برای بازگشت به سمت خداوند است.
افطاری دادن و کمک به نیازمندان: جایجای مکتب اسلام و سیره حضرت رسول اکرم (ص) و متن قرآن کریم پر است از توصیه به توجه به نیازمندان و درراهماندگان. این از موارد مهم دین ماست که انسانیت را همواره در وجود ما بیدار نگه میدارد و اجازه نمیدهد که نسبت به جهان اطراف خود بیاهمیت و سر باشیم. آنچه امروز در کشورهای غربی اتفاق میافتد و انسانها در مقابل هم همچون سنگی سرد قرار میگیرند و سرنوشت دیگران برایشان خالی از اهمیت است، به شدت با آموزههای دینی ما در تضاد است. در دین اسلام، همسایگان، فقرا، ایتام و نیازمندان منزلتی والا دارند و وظیفه هر فرد مسلمان است تا به آنها رسیدگی کند. زکات و خمس و کمکرسانی به نیازمندان روح انسان را جلا میدهد و به او نشان میدهد که چه گوهر پاکی در وجود اوست. گوهری که با کمک به نوع بشر تلألو بیشتری مییابد و درخشانتر میشود. در جامعه ما هم با توجه به شرایط اقتصادی همه باید به یکدیگر کمک کنند تا از روزگار سخت عبور کنیم و به روزهای بهتر برسیم. بسیاری خانوادهها، بیماران و فقرا هستند که چشم امیدشان به بندگانی است که خدا را میشناسند و دست کمک به سمت آنها دراز میکنند. در این ماه میتوانیم یکی از فعالیتهای خود را به کمک کردن به نیازمندان اختصاص دهیم تا از برکات معنوی آن حظ وافر ببریم. اگر جایی انسان بگوید به من ربطی ندارد مخالف با متن دین عمل کرده و باید بازگردد و بازبینی کند که چه ناخالصی مانع انساندوستی او شده است. افطاری دادن به روزهداران راستین نیز عبادتی شیرین است که انجام آن نشاط بیکرانی را به زندگی ما میآورد.