printlogo


رئیس مرکز فناوری اطلاعات سازمان تأمین‌اجتماعی خبر داد
ثبت بیش از 20 میلیون بار مراجعه به اپلیکیشن «تأمین من»
سازمان تأمین‌اجتماعی با توجه به پوشش بیمه‌ای بیش از نیمی از جمعیت کشور و ارائه خدمات متنوع بیمه‌ای و درمانی در سال‌های اخیر گام‌های شتابانی را در راستای گسترش خدمات الکترونیک برداشته و اینک بسیاری از امور این سازمان با اتکا بر امکانات فضای مجازی و به‌صورت هوشمند ارائه می‌شود. استقرار سامانه خدمات غیرحضوری در حوزه بیمه و نسخه الکترونیک در حوزه درمان، انقلابی را در خدمت‌رسانی این نهاد عظیم به‌وجود آورد و رفته‌رفته مسیر تکامل را طی کرد. دامون خدابنده شهرکی، رئیس مرکز فناوری اطلاعات، آمار و محاسبات سازمان تأمین‌اجتماعی ضمن تشریح این خدمات، مجموعه دستاوردهای این نهاد را در راستای تحقق طرح‌های کلان کشوری ازجمله دولت الکترونیک و پرونده الکترونیک سلامت برشمرد و نیز برنامه‌های آینده حوزه آی‌تی را اعلام کرد. مشروح این گفت‌وگو را ملاحظه می‌کنید.

در دوره جدید مدیریت سازمان تأمین‌اجتماعی، هوشمندسازی به‌عنوان یکی از راهبردهای اصلی مطرح و پیگیری شده است. درباره اهم اقداماتی که در حوزه هوشمندسازی خدمات و فعالیت‌های سازمان طی دو سال‌و‌نیم گذشته انجام شده و دستاوردهای این حوزه توضیح دهید. 
سازمان تأمین‌اجتماعی با توجه به وظیفه ذاتی خود در ارائه خدمت به اقشار جامعه، تلاش می‌کند. این سازمان براساس قوانین بالادستی در تحقق دولت الکترونیک پیشرو بوده و به‌عنوان یکی از اولین دستگاه‌های اجرایی، موفق به اتصال به پنجره ملی خدمات دولت هوشمند شده و از سوی سازمان فناوری اطلاعات ایران نیز مورد تقدیر قرار گرفته است. همچنین در جشنواره ملی ارتباطات و فناوری اطلاعات سال جاری در زیرمحور پنجره ملی خدمات دولت هوشمند موفق به کسب رتبه اول شده و در زیرمحور مشارکت الکترونیک شایسته تقدیر شناخته شده است.
به‌منظور تمرکز و هوشمندسازی و همچنین اجرای الزامات دولت الکترونیک، تاکنون 59 خدمت از خدمات سازمان به‌صورت غیرحضوری در سامانه خدمات غیرحضوری به آدرس (https://es.tamin.ir) راه‌اندازی و عملیاتی شده است. همچنین به منظور افزایش درگاه‌های ارتباطی و تسهیل دسترسی ذی‌نفعان به خدمات سازمان، 53 سرویس غیرحضوری از خدمات فوق از طریق برنامه کاربردی تلفن همراه «تأمین من» ارائه شده است. از طرفی با گسترش تبادلات بین دستگاهی و ایجاد بسترهای استعلام برخط با سایر نهاد‌ها، سازمان در حال ارائه بیش از 135 وب‌سرویس به دستگاه‌های اجرایی و دریافت بیش از 84 وب‌سرویس از سایر دستگاه‌ها در بستر شبکه ملی اطلاعات (GSB و PGSB) است.
در راستای ارتقای سطح پاسخگویی به مخاطبان، امکان‌سنجی و پیاده‌سازی چت‌بات هوشمند در دستور کار قرار گرفته است. از مزایای این سامانه، می‌توان بر یادگیری خودکار ماشین جهت ارائه پاسخ به مراجعان، پاسخگویی آنی به‌صورت شبانه‌روزی، کاهش خطاهای انسانی در تصمیم‌گیری‌ها، افزایش کیفیت خدمات و رضایت مخاطبان و محاوره‌محور بودن آن اشاره کرد. 
با توجه به سیاست‌های کلان سازمان در جهت بهره‌برداری هرچه بیشتر از مزایای هوش مصنوعی، برنامه‌ریزی و اقدام به منظور تدوین نگارش سند راهبردی هوش مصنوعی سازمان و ارائه برنامه‌های کوتاه‌مدت و میان‌مدت در سه حوزه درمان، بیمه و اقتصادی صورت پذیرفته است.

با استقرار سامانه نسخه الکترونیک، چه تحولی در حوزه درمان از نظر پایش منابع و مصارف ایجاد شده و آخرین وضعیت آماری پایداری سامانه و تعداد نسخ در بخش‌های نسخه‌نویسی و نسخه‌پیچی در سال جاری چگونه بوده است؟
ازجمله تحولات حوزه درمان در راستای استقرار نسخه الکترونیک می‌توان به افزایش کیفیت داده‌ها، احراز هویت و استحقاق‌سنجی دقیق، تشخیص تقلب، رسیدگی مکانیزه، متمرکزسازی و جامعیت داده‌ها و... اشاره کرد. 
در سامانه‌های نسخه‌نویسی (نسخه الکترونیک) و نسخه‌پیچی (پورتال درمان)، پایداری بالای سامانه‌ها (بالای 99درصد) گویای عملکرد مطلوب است.
در ابتدای سال 1400، درصد نسخه‌نویسی الکترونیک حدود 52درصد بوده و در حال حاضر بالغ بر 98درصد نسخ به‌صورت الکترونیک، نوشته می‌شود. طی دو سال 1401 و 1402 حدود 420میلیون نسخه الکترونیکی (نسخه‌نویسی در مراکز ملکی و طرف قرارداد) ثبت شده است. 
همچنین نسخه‌پیچی الکترونیک داروخانه‌ها در مراکز طرف قرارداد این سازمان در سال 1400 حدود ‌35درصد بود که در حال حاضر بالغ بر97درصد نسخ به‌صورت الکترونیک انجام می‌شود. طی دو سال 1401 و 1402 حدود 450 میلیون نسخه الکترونیکی (نسخه‌پیچی در مراکز ملکی و طرف قرارداد) ثبت شده است.
لازم به توضیح است که با استقرار سامانه نسخه الکترونیک، امکان ساخت داشبوردهای (BI) فراهم شده است. ازداشبوردهای ساخته شده با استفاده از داده‌های ذخیره شده سامانه نسخه الکترونیک، داشبورد هم‌زمانی ویزیت پزشکان در درمان مستقیم و غیرمستقیم است که امکان پایش منابع و شناسایی تخلفات پزشکان طرف قرارداد و بیماران را فراهم می‌سازد.

در حوزه خدمات بیمه‌ای در حال حاضر چه تعداد خدمات غیرحضوری در سامانه خدمات غیرحضوری و نیز اپلیکیشن تأمین من ارائه می‌شود و آمار استفاده‌کنندگان از این خدمات در سال جاری، چند نفر بوده است؟
به‌‌منظور تسهیل در ارائه خدمات و افزایش دسترسی به خدمات سازمان تأمین‌اجتماعی برای مخاطبان، 59خدمت از طریق درگاه خدمات غیرحضوری سازمان، و از این تعداد 53خدمت از طریق برنامه کاربردی «تأمین من» در دسترس عموم مردم قرار گرفته است. از مهم‌ترین خدمات قابل ارائه در این سامانه می‌توان به مشاهده سوابق و اعتراض به سوابق بیمه‌پردازی، درخواست غرامت دستمزد ایام بیماری، درخواست کمک‌هزینه بارداری، درخواست هدیه ازدواج، نحوه محاسبه مبلغ مستمری بازنشستگی،‌ مشاهده نسخ خدمات درمانی، نمایش احکام و فیش حقوقی مستمری‌بگیران، استعلام وضعیت مستمری و انواع خدمات مرتبط با کارفرمایان، سرویس مشاهده لیست بازپرداخت‌های هزینه‌های درمانی و امکان پرداخت حق‌بیمه اختیاری و... اشاره کرد. 
برنامه کاربردی «تأمین من» از زمان راه‌اندازی در سال 1401 تاکنون نزدیک به 4میلیون مرتبه بر روی تلفن همراه کاربران دارای سیستم عامل (Android) نصب شده که به‌طور متوسط در هر روز بیش از 6000 نصب جدید انجام گرفته است. در این مدت کاربران بیش از 20میلیون‌بار به سامانه مراجعه کرده و از امکانات سامانه بهره‌مند شده‌اند که نشان از استقبال عموم مردم از این برنامه کاربردی دارد. طبق بازخوردهای دریافتی بیش از 86درصد کاربران، از برنامه رضایت داشته‌اند.

از جدیدترین طرح‌های مرکز فناوری می‌توان به هوشمندسازی لیست حق‌بیمه اشاره کرد. فرایند هوشمندسازی لیست در چه وضعیتی قرار دارد و به نظر شما تا چه زمانی این فرایند قابل ارائه در کل کشور خواهد شد؟
پروژه لیست هوشمند با هدف هوشمندسازی، بهبود فرایند، کاهش نقش عامل انسانی و الکترونیکی کردن فرایندهای بعد از دریافت لیست در دستور کار سازمان قرار گرفته است.در حال حاضر فرایند ارسال لیست حق‌بیمه به‌صورت هوشمند از طریق سامانه (ES.tamin.ir) در 18 استان و 18 شعبه تهران (در مجموع در 294 شعبه) پیاده‌سازی و عملیاتی شده است. پروژه مذکور مطابق سند استقرار و برنامه‌ریزی انجام شده و تا پایان خرداد‌ماه سال 1403 در کل کشور عملیاتی خواهد شد.

آخرین وضعیت نوبت‌دهی الکترونیک مراکز درمانی تأمین‌اجتماعی و اتصال به سامانه متمرکز نوبت‌دهی وزارت بهداشت و درمان چیست؟
سیستم‌های مکانیزه نوبت‌دهی همواره با هدف نظم‌دادن به امر نوبت‌دهی و رفاه حال مخاطبان و تقسیم عادلانه نوبت‌ها طراحی و پیاده‌سازی می‌شوند. سازمان تأمین‌اجتماعی نوبت‌دهی تلفنی مراکز درمانی ملکی خود را از سالیان گذشته آغاز کرده است. در حال حاضر شیوه‌های نوبت‌دهی غیرحضوری مراکز درمانی عبارت‌اند از: شیوه تلفنی که شماره تماس مراکز در سایت رسمی سازمان مشخص است، سایت (nobat.tamin.ir) و علاوه بر آن کد USSD (#کد استان*1420*4*)، اپلیکیشن موبایل، نظام ارجاع داخلی مراکز درمانی ملکی سازمان (از زمان ویزیت پزشک ارجاع‌دهنده) و دستگاه‌های وب‌کیوسک مستقر در مراکز درمانی از دیگر شیوه‌های در نظر گرفته شده در این زمینه هستند.
لازم به ذکر است درصد ظرفیت پذیرش مراکز درمانی اعم از بیمارستان‌ها و درمانگاه‌های تخصصی و عمومی از طریق نوبت‌دهی غیرحضوری، براساس تصمیمات و شرایط هر استان (موقعیت جغرافیایی، فرهنگ منطقه، امکانات زیرساختی و مخابراتی، وجود پزشکان متخصص و غیره) متغیر است.
در این راستا، از برنامه‌های پیش‌ روی سازمان می‌توان اجرای (API) نوبت‌دهی درمانی به منظور مشارکت شرکت‌های نرم‌افزارهای نوبت‌دهی در راستای ارائه خدمات انعطاف‌پذیرتر را نام برد. 
همچنین جهت اتصال نرم‌افزارهای نوبت‌دهی مراکز درمانی به میان‌افزار نوبت‌دهی یکپارچه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سرویس مذکور با انتشار نگارش جدید سیستم جامع اطلاعات بیمارستانی (HIS) در تاریخ 24 بهمن‌ماه سال 1402 در تمامی مراکز درمانی ملکی، از لحاظ فنی مهیا شد. پس از تخصیص ظرفیت نوبت توسط هر مرکز درمانی مطابق با دستورالعمل ابلاغی معاونت درمان، امکان بهره‌برداری از آن برای آحاد جامعه امکان‌پذیر خواهد شد. 

آخرین وضعیت اتصال بیمه‌های تکمیلی به سامانه نسخه الکترونیک چیست؟ به نظر شما چه زمانی این اتصال کامل و نهایی و کاغذ به‌صورت کامل حذف خواهد شد؟
ارسال اطلاعات نسخه‌نویسی و نسخه‌پیچی الکترونیک از طریق درگاه دیتاس به سامانه سپاس وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از ابتدای پاییز سال جاری و براساس سرویس‌های جدید ارائه شده توسط وزارتخانه موصوف به‌صورت مستمر انجام شده و با توجه به برخی مشکلات، مراتب در جلسات مشترک فی‌مابین این سازمان، وزارت یاد شده و بیمه مرکزی مطرح و رفع آن‌ها در حال پیگیری است. در این راستا با هدف بهبود کیفیت داده‌های ارسالی، نمایندگان این مرکز در کارگاه‌های فنی اختصاصی حضور فعال داشته و همکاری‌های لازم به‌صورت مستمر و شایسته صورت پذیرفته و موارد در جلسات مرتفع شده است. 
این سازمان با وجود آنکه داده‌های نسخ الکترونیک خود را منطبق بر قوانین ابلاغی به‌صورت مستمر از طریق درگاه دیتاس به سامانه سپاس ارسال می‌کند، آمادگی خود را برای برقراری ارتباط با سرویس بیمه مرکزی نیز اعلام کرده است. به‌تازگی شناسنامه سرویسی توسط بیمه مرکزی ارسال شده که جهت برقراری ارتباط و پیاده‌سازی‌های لازم، موارد در دست بررسی است. همچنین از انتهای سال 1399 سرویس‌ استعلام نسخ الکترونیک (نسخه‌نویسی و نسخه‌پیچی الکترونیک) توسط این سازمان پیاده‌سازی شده و در اختیار بیمه‌های تکمیلی قرار گرفته که تاکنون بالغ بر 50 میلیون مرتبه استعلام گرفته شده است.
مهم‌ترین برنامه‌ها و راهبردهای این مرکز برای سال آینده چیست؟
این مرکز در مسیر هوشمندسازی ارائه خدمات و دستیابی به اهداف استراتژیک سازمان‌، کلان‏‌پروژه‌هایی به شرح ذیل را برای سال آتی در دستور کار قرارداده است. اجرای این پروژه‌ها، بخش بسیار بزرگی از چالش‌های موجود در رسیدن به تأمین‌اجتماعی الکترونیک و هوشمند را برطرف می‌کند.
ازجمله پروژه بیمه متمرکز که با اجرای این پروژه‌، متمرکز‌سازی کلیه سیستم‌های بیمه‌ای سازمان در حوزه‌های مرتبط با بیمه‌شدگان، کارگاه‌ها، کارفرمایان و مستمری‌بگیران، تحت سکوی جدید مبتنی بر وب، همچنین کانورت و انتقال داده‌‌ها از سرورهای شعب به مرکز داده سازمان صورت خواهد پذیرفت. 
سامانه جامع و یکپارچه اسناد پزشکی (CMDS) با هدف اجرای مکانیزه کلیه فرایندها و دریافت داده‌ها از فراهم‌کنندگان خدمات سلامت در بخش‌های درخواست همکاری (عقد قرارداد)، ثبت مشخصات فراهم‌کنندگان خدمات (فیشیه)، نظارت و بازرسی، رتبه‌بندی، پرداخت صورتحساب به‌صورت برخط و یا آفلاین همراه با ارائه گزارش‌ها، تأیید نسخه، موتور قواعد درمان و... در دستور کار این مرکز قرار گرفته است. 
پروژه انباره داده (Data Warehouse) و داشبوردهای مدیریتی (BI) که هدف اصلی آن یکپارچه‌سازی منابع مختلف اطلاعاتی سازمان، جمع‌آوری، دسته‌بندی و ذخیره به‌منظور گزارش‌گیری، تحلیل داده و نمایش شاخص‌های کلیدی حوزه کسب‌و‌کار است جزو برنامه‌های سازمان محسوب می‌شود.  طرح راه‌اندازی مرکز داده پشتیبان سازمان با هدف بالابردن سطح در دسترس بودن سرویس‌های سازمان و ایجاد افزونگی‌های لازم مطابق با استانداردهای فنی و براساس طرح تداوم کسب‌و‌کار، از برنامه‌های مهم این مرکز است که طراحی و ایجاد خواهد شد.