معاون درمان سازمان تأمین‌اجتماعی تشریح کرد
توسعه کمی و کیفی خدمات و تعهدات درمانی
بیش از نیمی از جمعیت کشور تحت‌پوشش خدمات درمانی سازمان تأمین‌اجتماعی هستند و تنها در میان بیمارستان‌های کشور، سهمی 7.5درصدی به این سازمان می‌رسد. ناگفته پیداست که تأمین‌اجتماعی نقشی تأثیرگذار در ارتقای سطح سلامت جامعه داشته و در سالیان اخیر با توجه به تأکیدات دولت سیزدهم درباره دسترسی به درمان رایگان توسط اقشار مختلف کشور، مسئولیت این سازمان بیش‌از‌پیش سنگین شده است. البته در کنار بحث رسیدگی به بیماران، این سازمان در ارتباط با پزشکان و مراکز درمانی و تأمین تجهیزات نیز وظایف متعددی بر دوش دارد. با وجود تنوع و گستردگی مسئولیت‌هایی که برعهده تأمین‌اجتماعی قرار دارد، طبق آخرین بررسی‌ها رضایتمندی مراجعان مراکز بستری و سرپایی ملکی سازمان در اکثر قریب به اتفاق مراکز بالای 75درصد است که نشان از اقدامات مؤثر تأمین‌اجتماعی دارد. در این سال‌ها علاوه بر تلاش برای کاهش هزینه‌های درمانی اقدامات متعددی جهت توسعه کمی‌و‌کیفی خدمات در مراکز درمانی تأمین‌اجتماعی صورت گرفته و از بیماران صعب‌العلاج تا مبتلایان به فشارخون و دیابت همه و همه زیر چتر حمایتی این نهاد قرار گرفته‌اند. در ادامه گفت‌وگوی «آتیه‌نو» با مهدی اسلامی، معاون درمان سازمان تأمین‌اجتماعی در خصوص تشریح عملکرد معاونت متبوع خود طی سال‌های 1400 تا 1402 را از نظر می‌‌گذرانید.
شرایط جمعیت تحت‌پوشش سازمان تأمین‌اجتماعی در سال‌های گذشته چگونه بوده است؟
حدود نیمی از جمعیت کشور از پوشش خدمات درمانی سازمان تأمین‌اجتماعی بهره‌مند هستند. طبق آخرین اطلاعات منتشر شده رسمی سازمان تأمین‌اجتماعی، در سال 1401 جمعیت تحت‌پوشش خدمات درمانی با افزایش حدود سه‌درصدی نسبت به سال 1399، به بیش از 45.4 میلیون نفر رسید. سهم مستمری‌بگیران و افراد تبعی آن‌ها از جمعیت تحت‌پوشش درمان نیز طی همین مدت کوتاه، از 16.4درصد به 17.2درصد افزایش یافته است.
یکی از رویکردهای تحولی سازمان تأمین‌اجتماعی در دو سال‌ونیم گذشته، توسعه کمی‌و‌کیفی خدمات حوزه درمان با هدف افزایش رضایتمندی و کاهش پرداخت از جیب بیمه‌شدگان بوده است. معاونت درمان سازمان در این خصوص چه اقداماتی در حوزه درمان مستقیم انجام داده است؟
حدود 7.5درصد از بیمارستان‌های کشور (79 بیمارستان) و 319 مرکز درمانی سرپایی و پنج مرکز جراحی محدود متعلق به سازمان تأمین‌اجتماعی است. همچنین سازمان به‌منظور تکمیل خدمات درمانی به بیمه‌شدگان علاوه بر ارائه خدمت در مراکز درمانی ملکی از 57هزار و 114 مرکز طرف قرارداد (1106 بیمارستان و مرکز جراحی محدود - 21هزار و 773 مطب پزشکان، دندانپزشکان مستقل - 14هزار و 631 داروخانه - 15هزار و 988 مراکز پاراکلینیکی و 3616 درمانگاه) خدمات درمانی مورد نیاز را خریداری و به بیماران ارائه کرده است. در این سال‌ها نیز در زمینه توسعه کمی‌و‌کیفی خدمات اقدامات متعددی صورت گرفته که در جدول ذیل قابل‌مشاهده است:
توسعه کمی‌و‌کیفی خدمات درمانی در قالب توسعه مراکز درمانی ملکی با اولویت مناطق کمتربرخوردار
شش‌ماهه 1402 سال 1401 سال 1400 عنوان ردیف
7 8 18 تعداد مراکز درمانی افتتاح شده 1
22 20 32 تعداد مراکز درمانی در حال ساخت 2
79 43 38 تعداد مراکز درمانی در حال طراحی 3
218،670 233،089 381،254 متراژ ساخت‌وساز (متر‌مربع) 4
212 185 38 راه‌اندازی مراکز کلینیک دیابت و فشارخون 5
همچنین بهره‌برداری از پروژه‌های عمرانی در مناطق کم‌برخوردار ازجمله بیمارستان لنگرود، بیمارستان دزفول، بیمارستان هدایت و بیمارستان‌های فیاض‌بخش (550تخت)، آبادان (160تخت) و توسعه بیمارستان بروجرد (از 32 به 64تخت که تا پایان سال تکمیل خواهد شد) از دیگر اقدامات صورت گرفته در این بخش است.
مضاف بر این در چهارچوب کلیات برنامه توسعه درمان سالانه تعداد 10 باب مرکز درمانی سرپایی افزایش سطح و 10 باب مرکز درمانی سرپایی، افزایش شیفت دارند.
در این مدت 46 دستگاه آمبولانس برای مراکز درمانی تابعه نیازسنجی و خریداری شده و تحویل مراکز درمانی در استان‌ها شده است.
علاوه بر این، نیازسنجی دستگاه‌های با فناوری پیشرفته (High Tech) برای مراکز درمانی تابعه مورد پیگیری قرار گرفته و در فرایند خرید قرار دارد. از این میان 15دستگاه سی‌تی‌اسکن، یک دستگاه سی‌تی آنژیوگرافی، دو دستگاه آنژیوگرافی، سه دستگاه ام‌آر‌آی، دو دستگاه سنگ‌شکن که از این میان تعداد 14 قلم خرید متمرکز توسط شرکت بازرگانی در دستور کار قرار گرفته که عقد این قرارداد نیز انجام شده است. سایر موارد هم توسط مدیریت‌های درمان استان‌ها مستقلا در حال انجام فرایند خرید است.
بدین‌ترتیب مراجعات بیمه‌شدگان جهت دریافت مراقبت‌های درمانی مورد نیازشان به مراکز درمانی ملکی و طرف قرارداد با حدود 23درصد رشد طی دوره سه ساله 1400-1399، در سال 1401 به 508میلیون مراجعه افزایش یافت.
تعداد ویزیت سرپایی و بستری مراکز درمانی ملکی و طرف قرارداد
در سال 1401-1399
سال تعداد بیمار (پرونده) بستری جمع تعداد پرونده بستری تعداد نسخ سرپایی جمع مراجعات سرپایی جمع کل
درمان مستقیم درمان غیرمستقیم درمان مستقیم درمان غیرمستقیم
1399 629,706 3,810,530 4,440,236 95,201,323 313,912,745 409,114,068 413,554,304
1400 768,425 3,723,293 4,491,718 119,603,281 313,188,301 432,791,582 437,283,300
رشد% 22.03 2.29- 1.16 25.63 0.23- 5.79 5.74
1401 853,438 3,902,448 4,755,886 140,549,897 363,105,683 503,655,580 508,411,466
رشد % 11.06 4.81 5.88 17.51 15.94 16.37 16.27
مأخذ: سالنامه آماری سازمان تأمین‌اجتماعی
در سال 1401 نسبت به سال 1400 در مجموع مراجعات به بخش درمان مستقیم و غیرمستقیم رشد 16.27درصدی را نشان می‌دهد که بیشترین رشد مربوط به تعداد مراجعات سرپایی بخش درمان مستقیم (17.51درصد) بوده است. همچنین تعداد پرونده‌های بستری و تعداد مراجعات سرپایی، به ترتیب 5.8 و 16.7 درصد افزایش یافته است.
عملکرد درمان مستقیم در نُهماهه سال 1402
عنوان شاخص تعداد کل مراجعات سرپایی تعداد بستری‌شدگان تعداد اعمال جراحی
عملکرد تعدادی 107،730،952 666،651 380،159
عملکرد درمان غیرمستقیم در نُهماهه سال 1402
عنوان شاخص تعداد کل مراجعات سرپایی تعداد بستری‌شدگان
عملکرد تعدادی 296،659،284 3،186،774
عملکرد ریالی (میلیون ریال) 424،389،753 204،505،561
تعداد ویزیت‌های سرپایی و شاخص‌های بستری مراکز درمانی ملکی در سال 1401-1399
عنوان كل ویزیت سرپايي ویزیت پزشك عمومي ویزیت پزشك متخصص ویزیت دندانپزشك تعداد بیمار بستری ضريب اشغال تخت متوسط اقامت بيمار ميزان مرگ‌ومير در هزار موارد اعمال جراحی
سال 1399 44,426,267 32,790,601 9,002,235 2,633,431 629,706 54.6 2.9 20.6 346,424
سال 1400 55,790,734 41,286,486 11,114,745 3,389,503 768,425 68.5 3.00 18.7 399,406
درصد رشد/ میزان تغییرات 25.58 25.9 23.5 28.7 22 13.9 0.1 1.9- 15.3
سال 1401 65,153,233 49,062,742 12,666,034 3,424,457 853,438 72.6 2.80 10.2 469,887
درصد رشد/ میزان تغییرات 14.4 15.8 12.2 1.0 10.0 4.1 0.2- 8.5- 15.0
همچنین در نُهماهه سال 1402 در مراکز درمانی ملکی تعداد 107میلیون و 730هزار و 952 مراجعه جهت دریافت خدمات سرپایی صورت گرفته است. از این تعداد 49میلیون و 749هزار و 762 مراجعه مربوط به ویزیت پزشکان (75.2درصد ویزیت پزشک عمومی، 19.8درصد ویزیت پزشک متخصص، 5درصد ویزیت دندانپزشک) و 57 میلیون و 981هزار و 19 مراجعه مربوط به خدمات تشخیصی درمانی بوده است. علاوه بر این تعداد 666هزار و 651 بیمار در بخش‌های بستری مراکز درمانی ملکی تحت درمان قرار گرفته‌اند که این رقم نسبت به بازه زمانی مشابه در سال 1401 افزایشی حدود 18.4درصد را نشان می‌دهد.
مجموع زایمان‌ها در نُهماهه سال 1402 نیز برابر با 81هزار و 421 مورد بوده كه نسبت به مدت‌زمان مشابه در سال 1401 گویای افزایش 15.1درصدی است.
در حوزه ارتقای کیفیت خدمات در سال 1401 حدود 88.5 درصد بیمارستان‌های سازمان رتبه یک و یک برتر را در اعتباربخشی مراکز درمانی از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کسب کرده‌اند. در سال 1402 بیمارستان‌های حضرت فاطمه نجف‌آباد استان اصفهان و دکتر غرضي سيرجان استان کرمان حائز درجه یک برتر و پيامبراعظم (ص) کرمان، شهدای کارگر يزد، امام خميني اراک و خليج فارس استان هرمزگان کاندید درجه یک برتر و عالی بوده‌اند.
در حال حاضر پرداخت مطالبات مراکز طرف قرارداد در چه وضعیتی است؟ این پرداخت‌ها در یکی‌دو سال اخیر چه روندی را طی کرده‌اند و دچار چه تغییراتی نسبت به گذشته شده‌اند؟
با توجه به عدم پرداخت مطالبات در سال 1400 (از فروردین‌ماه لغایت مردادماه) پنج‌ماه معوقات پرداخت نشده مراکز طرف قرارداد به مبلغ 52،009 میلیارد ریال (شامل 22.873 میلیارد ریال دانشگاهی، 21.549 میلیارد ریال غیر‌دانشگاهی و مطالبات نسخ الکترونیک 7.588 میلیارد ریال) در لیست مطالبات سازمان بود. اولین پرداخت سال 1400 در تاریخ 28 شهریورماه این سال به مبلغ 11.569 میلیارد ریال بابت مطالبات فروردین‌ماه انجام شد. پس از آن به ترتیب هر بخش از مطالبات پس از ارسال با تأخیر دوماهه از سوی مراکز طرف قرارداد و مدت‌زمان معین رسیدگی (به‌طور معمول سه‌ماهه) پرداخت و در نهایت اسناد اسفند‌ماه سال 1400 تا سوم آبان‌ماه سال 1401 به‌طور کامل تسویه شد. مطالبات اسناد و صورت‌حساب‌های دانشگاهی آذرماه 1400 لغایت فروردین‌ماه 1401 نیز با اوراق گام تهاتر شد.
وضعیت مطالبات و پرداخت عملکرد مراکز طرف قرارداد
عنوان خدمت آخرین ماه پرداخت شده سال 1402 مبالغ پرداخت شده سال 1402 مطالبات آماده پرداخت (ارقام به میلیون ریال)
مراکز دانشگاهی بستری، پاراکلینیک، درمانگاه: تیر
دیالیز: مرداد
داروخانه: مهر 107,844,772 98,185,444
مراکز غیر‌دانشگاهی
(خصوصی، خیریه، نهاد‌ها، نیروهای مسلح) بستری، پاراکلینیک، درمانگاه: تیر
دیالیز: مرداد
پزشکان و دندانپزشکان: مرداد
پزشک خانواده: مهر
داروخانه: مهر 155,484,906 127,891,240
دارویار توسط سازمان هدفمندی یارانه‌ها: آذر 111,310,655 34,570,364
جمع مبالغ 374,640,333 260,647,048
یکی از رویکردهای تحولی سازمان تأمین‌اجتماعی در دو سال‌ونیم گذشته افزایش رضایتمندی و کاهش پرداخت از جیب بیمه‌شدگان بوده است. معاونت درمان سازمان در این زمینه چه اقداماتی در حوزه درمان مستقیم انجام داده است؟
اجرای طرح حفاظت مالی و صفر شدن فرانشیز خدمات بستری برای کلیه بیمه‌شدگان با سن بیش از 65سال به هنگام دریافت خدمات بستری در تمامی بیمارستان‌های دولتی-دانشگاهی کشور و تمامی بیمه‌شدگان ساکن در شهرهای فاقد مراکز درمانی ملکی ازجمله اقدامات صورت گرفته در این حوزه است. همچنین فراهم‌شدن امکان بهره‌مندی بیماران خاص تحت‌پوشش سازمان از اعتبارات و حمایت‌های صندوق بیماران خاص منجر به کاهش هزینه‌های بیش از 900هزار بیمار نشان‌دار از طریق مشارکت در اجرای صندوق حمایتی بیماران خاص و صعب‌العلاج بر‌اساس حمایت‌های موجود شده است.
از سوی دیگر پوشش بیمه‌ای بیش از 130 قلم داروی جدید مورد تعهد قرار گرفته و مشارکت مؤثر در اجرای طرح دارویار که طبق آن 388 داروی خارج از تعهد با حمایت بیمه به بیماران عرضه می‌شود، از دیگر رویکردهای دنبال شده در این محدوده است.
همچنین، صد‌درصد لوازم مصرفی پزشکی و آندوپروتزها تا سقف قیمت مندرج در سایت (IMED) تحت‌پوشش قرار دارد. علاوه بر این، اجرای تبصره‌های بودجه سالانه و حذف فرانشیز خدمات سرپایی اعم از دارو و خدمات پاراکلینیکی (بر‌اساس تعرفه دولتی) و خدمات بستری ارائه شده به بیماران هموفیلی، تالاسمی و دیالیزی (با تعرفه دولتی) نیز صورت گرفته است.
تزریق داروهای شیمی‌درمانی، رادیوتراپی، برکی‌تراپی، دیالیز، تزریق خون و انواع فاکتورهای خونی، آزمایشات تخصصی تشخیص پیش از تولد بیماری‌های هموفیلی و تالاسمی، داروهای تخصصی مورد مصرف بیماران مبتلا به ام‌اس، هموفیلی، تالاسمی و دیالیزی، انجام عمل پیوند کلیه، داروهای اختصاصی پیوند کلیه و... به‌صورت رایگان، فقط در سال 1401 حدود 1058میلیارد تومان بار مالی داشته است.
فعالیت کمیسیون‌های پزشکی در این مدت چگونه بوده است؟
در راستای کاهش زمان انتظار مراجعان به شوراها و کمیسیون‌های پزشکی در سال 1401، تعداد جلسات کمیسیون‌های پزشکی بدوی 2.46درصد و شوراهای پزشکی 0.59درصد نسبت به سال 1400 افزایش نشان می‌دهد.
همچنین اگر بخواهیم عملکرد اداره شوراها و کمیسیون‌های پزشکی را به تفکیک بررسی کنیم، زمان رسیدگی به پرونده‌های وصولی در کمیسیون‌های بدوی و تجدیدنظر و شوراهای پزشکی حدود 40درصد کاهش داشته است.
از طرفی تشکیل کمیسیون‌های پزشکی بدوی دوم در استان‌های دارای شرایط مصوب (راه‌اندازی کمیسیون بدوی دوم مستقر در بیمارستان لبافی‌نژاد تهران و پلی‌کلینیک 13 آبان) دنبال شده است.
علاوه بر این شاهد افزایش 50درصدی تعرفه‌های اروتز و پروتز (وسایل کمک‌پزشکی) بوده‌ایم. مصوبه 1664 هیأت‌مدیره محترم مبنی بر اخذ 55 ردیف تشکیلاتی جهت ادارات شوراها و کمیسیون‌های پزشکی مدیریت‌های درمان دریافت شده است.
اخذ مصوبه جدید هیأت‌مدیره محترم سازمان درخصوص معاینات متقاضیان بیمه‌های خاص از دیگر موارد قابل‌اشاره است.
توسعه خدمات غیرحضوری و مکانیزه به متقاضیان ازکارافتادگی در سامانه جامع کمیسیون‌های پزشکی در سراسر کشور، عملیاتی‌سازی ارتباط مکانیزه (ارسال و دریافت) سیستم تعهدات کوتاه‌مدت شعب با سامانه متمرکز مراجع معتمد پزشکی بررسی استراحت و پروتز و اروتز، پایلوت طرح مکانیزاسیون ارائه خدمات غیرحضوری به متقاضیان معاینات بیمه‌های خاص جزو موارد دیگری است که پیگیری آن در دستور کار قرار دارد.
مضاف بر این افزایش نظارت‌ها، انجام ارزیابی‌های هوشمند از طریق راه‌اندازی سامانه برخط نظارت و ارزیابی توسط تیم‌های پزشکی و کارشناسی ارزیاب دنبال شده و برقراری ارتباط مکانیزه و تبادل برخط اطلاعات بین سیستم کمیسیون و مستمری‌ها، سوابق بیمه‌ای، پرونده الکترونیک، ثبت احوال کشور و سیستم (HIS) صورت گرفته است.
ݣݣاخذ مجوز تجهیزات سخت‌افزاری جهت ادارات کمیسیون‌های پزشکی و ساماندهی شوراهای پزشکی کل کشور که منجر به کاهش پنج‌درصدی تأیید استراحت‌های پزشکی شده از دیگر موارد قابل‌اشاره در این حیطه است.
میزان استراحت پزشکی بررسی شده و تعداد آرای ازکارافتادگی کلی در سال‌های 1401-1399/جدول اول
عنوان تعداد روز استراحت پزشکی بررسی شده تعداد رأی ازکارافتادگی کلی متقاضیان اصلی ازکارافتادگی
سال 1399 8,781,707 8,946
سال 1400 9,293,390 10,531
درصد رشد 5.83 17.72
سال 1401 10,013,048 11,568
درصد رشد 7.74 9.85
شش‌ماهه 1402 4863963 5050
مأخذ: سامانه کمیسیون پزشکی
میزان استراحت پزشکی بررسی شده و تعداد آرای ازکارافتادگی کلی در سال‌های 1401-1399/جدول دوم
عنوان تعداد درخواست‌های وصولی به کمیسیون پزشکی بدوی تعداد درخواست‌های وصولی به کمیسیون پزشکی تجدیدنظر مراجعان به شورای پزشکی بررسی استراحت و پروتز مراجعان به پزشک معتمد بررسی استراحت و پروتز اروتز مراجعان به مراکز معاینات اولیه بیمه‌های خاص جمع کل مراجعان
سال 1399 36,431 11,106 171,987 433,108 185,940 838,572
سال 1400 58,651 14,300 187,616 677,193 64,508 1,002,268
درصد رشد 61.0 28.8 9.1 56.4 -65.3 19.5
سال 1401 56,406 15,325 178,885 442,265 72,442 765,323
درصد رشد 3.8- 7.2 4.7- 34.7- 12.3 23.6-
شش‌ماهه 1402 23143 5636 89493 254542 31476 404290
مأخذ: سامانه کمیسیون پزشکی
عملکرد اداره ایمنی، بهداشت و طب کار از چه قرار بوده است؟
تقریبا 54درصد از همکاران شاغل در بخش بیمه و درمان سازمان تأمین‌اجتماعی در سال 1401 به‌منظور کنترل و غربالگری، از خدمات درمانی تحت عنوان معاینات دوره‌ای که هر سال توسط اداره کل درمان مستقیم انجام می‌شود، بهره‌مند شده‌اند. این میزان در سال 1401 نسبت به سال 1400 رشد 17.7درصدی را نشان می‌دهد.
آمار عملکرد تیم‌های کارشناسی ماده (90) و تفاهم‌نامه‌های منعقده
با بخش خصوصی
سال کل آرای صادره مواردی که کارفرما مقصر اعلام شده است مواردی که کارفرما مقصر اعلام نشده است تعداد تفاهم‌نامه‌های منعقده با بخش خصوصی جهت انجام معاینات بدو استخدام بیمه‌شدگان سازمان
تعداد درصد تعداد درصد
1399 554 126 22.7 428 77.3 598
1400 592 153 25.8 439 74.2 598
درصد رشد 6.86 21.43 13.66 2.57 4.01- 0.00
1401 791 236 29.8 555 70.2 570
درصد رشد 33.61 54.25 15.50 26.42 5.39- 4.68-
آمار معاینات دوره‌ای کارکنان سازمان در سال 1401-1399
سال تعداد کل کارکنان تعداد افراد معاینه شده درصد پوشش معاینات
1399 64,721 22,702 35.1
1400 65,205 29,840 45.8
درصد رشد 0.75 31.44 10.7
1401 66,125 35,636 53.9
درصد رشد 1.4 19.4 17.7
مأخذ: گزارش‌های معاونت درمان
طرح نظام ارجاع داخلی در مراکز درمانی ملکی سازمان چگونه پیش رفته است؟
طرح نظام ارجاع داخلی در کلیه مراکز درمانی سازمان استقرار یافته است. در نُهماهه اول سال 1402، شاخص‌درصد ویزیت از مسیر ارجاع برای پزشکان متخصص و فوق‌تخصص 14درصد، شاخص‌درصد بازخورد پزشکان متخصص 67درصد و شاخص‌درصد کلی ارجاع از سطح یک به سطوح بالاتر خدمات درمانی در مراکز ملکی عدد 7.8 گزارش شده است.
برنامه راهبردی سازمان تأمین‌اجتماعی در زمینه پیشگیری به جای درمان چیست؟
برنامه غربالگری با هدف حرکت به سمت پیشگیری در حوزه درمان شکل گرفته است. حسب دستور‌العمل وزارت بهداشت پایش دو بیماری کانسر برست و کولورکتال در سازمان شروع شده است. اجرای طرح غربالگری افراد در معرض خطر سرطان‌های برست (213هزار و 101 مورد) و دستگاه گوارش تحتانی (278هزار و 580 مورد) صورت گرفته است. تعداد کانسر برست شناسایی شده از 50 مورد در سال 1400 به 119 مورد در سال 1401 و حدود 196 مورد در نُهماهه اول سال 1402 رسیده است. تعداد کانسر کولورکتال از 55 مورد در سال 1400 به 83 مورد در سال 1401 رسیده و در نُهماهه اول سال 1402 به 105 مورد ثبت شده است.
همچنین شاهد پیاده‌سازی کلینیک دیابت و فشارخون در مراکز واجد شرایط بوده‌ایم. هدف از استقرار کلینیک دیابت و فشارخون در مراکز ملکی سازمان، مدیریت و کنترل عوارض بیماری دیابت و فشارخون است. به این ترتیب که موارد موجود در ویزیت‌های دوره‌ای مورد نظر تخصصی پزشکان محترم قرار می‌گیرد و در صورت نیاز به مشاوره و ویزیت سطح دو و سه از طریق نظام ارجاع فرایند درمان تکمیل می‌شود. تعداد 154 مرکز تحت عنوان کلینیک دیابت و فشارخون در مراکز سرپایی و درمانگاهی بیمارستان‌ها در کل کشور در سه‌ماهه اول سال 1401 فعال بودند که این رقم به تعداد 227 مرکز فعال در پایان سه‌ماهه سوم سال 1402 رسیده است.
شرایط اجرای طرح ارتقای شیفت مراکز درمانگاهی به چه صورت است؟
طرح ارتقای شیفت مراکز درمانگاهی از سال 1399 تاکنون در راستای افزایش عملکرد و رضایتمندی بیماران شروع شده و به تعداد هر سال 10 مرکز انجام شده است. از سال 1399 لغایت 1400 تعداد 20 مرکز ارتقای شیفت داشته‌اند. در سال 1401 ارتقای شیفت 10 مرکز درمانگاهی و در سال 1402 نیز ارتقای شیفت هفت مرکز درمانگاهی انجام شده است.
برنامه استانداردسازی فضای فیزیکی و تجهیزات پزشکی بلوک‌های زایمان در مراکز منتخب همچنان ادامه دارد؟
با توجه به تأکید مقام معظم رهبری درخصوص افزایش موالید، به‌منظور ترویج بیشتر زایمان در مراکز ملکی، تسریع در اجرای برنامه عملیاتی موصوف در اولویت قرارگرفته است. به‌طوری که تا پایان سال 1401، در 27 مرکز استانداردسازی بلوک زایمان را داشته‌ایم که این روند تا پایان سال 1402، در دو مرکز دیگر نیز به بهره‌برداری خواهد رسید و تعداد 33 مرکز تا پایان برنامه باقی‌مانده است.
در زمینه استانداردسازی بخش اورژانس بیمارستان‌ها چه اقداماتی صورت گرفته است؟
در راستای اجرای استانداردهای الزامی وزارت بهداشت درمان، درمان و آموزش پزشکی، برنامه اعتباربخشی مراکز درمانی مربوط به استانداردسازی بخش اورژانس در دستور کار اداره کل درمان مستقیم قرار گرفت. تا سال 1401 در 24 مرکز استانداردسازی بخش اورژانس به اتمام رسیده و 9 بخش اورژانس در سال 1402 شروع شده و امید است تا پایان سال 1402 تکمیل شود. تعداد مرکز باقی‌مانده تا پایان برنامه نیز 17 مورد است.
در زمینه ارتقای سلامت غذایی در مراکز درمانی ملکی هم برنامه‌ای دارید؟
برنامه «ارتقای سلامت غذایی» با رویکرد استانداردسازی واحدهای تغذیه و رژیم‌درمانی در بیمارستان‌های ملکی سازمان از سال 1396 از طریق تشکیل کارگروه و تدوین راهنما با بهره‌گیری از کتاب «سیاست‌های اجرایی (ضوابط) بخش تغذیه بیمارستان‌های کشور» وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دیگر دستورالعمل‌های موجود جهت بهره‌برداری در مراکز بیمارستانی شروع شد.
در خصوص برنامه‌های علمیاتی معاونت درمان در سال 1401 و 1402 توضیح دهید.
در این زمینه اقدامات مختلفی در دستور کار قرار گرفته که این موارد عبارت‌اند از: ارتقای خدمات هتلینگ (محورهای تأسیسات، بهداشت، ساختمان و تجهیزات)، ارتقای دستگاه‌های رادیوگرافی آنالوگ به دیجیتال، تأمین تجهیزات (High Tech) مطابق سطح‌بندی، ارتقای سلامت غذایی (با استانداردسازی فضای فیزیکی- تجهیزاتی-فرایندی) در تعدادی از مراکز درمانی ملکی، تداوم استقرار استانداردهای اعتباربخشی در بیمارستان‌های تابعه سازمان با رویکرد استانداردسازی فضا، تجهیزات و فرایند در اورژانس‌های مراکز بستری منتخب، ساماندهی و بهسازی واحد لندری بیمارستان‌های ملکی، بهسازی و اصلاح سیستم تهویه بیمارستان‌های ملکی، ارتقای سلامت محیط کار کارکنان سازمان، پیشگیری از حریق در مراکز درمانی بستری، بهسازی ناوگان حمل‌و‌نقل بیمار (آمبولانس)، استانداردسازی فضای فیزیکی و تجهیزات بلوک‌های زایمان در بیمارستان‌های منتخب، استانداردسازی تجهیزات بلوک‌های زایمان در بیمارستان‌های منتخب، تداوم استقرار نظام مراقبت عفونت‌های بیمارستانی در مراکز بستری تابعه سازمان، استانداردسازی فضای فیزیکی واحد استریل مرکزی (CSSD) در بیمارستان‌های منتخب، بهسازی تجهیزات واحد (CSSD)، ساماندهی مراقبت‌های سلامت سالمندان تحت‌پوشش، ایجاد دسترسی برخط دوطرفه به اطلاعات مصرف خدمات پاراکلینیک و داروخانه‌ها توسط بیمه‌شدگان در درمان مستقیم و غیرمستقیم، غربالگری افراد در معرض خطر سرطان پستان و دستگاه گوارش تحتانی (کولورکتال)، اجرای برنامه‌های کنترل فشارخون و دیابت در مراکز درمانی با راه‌اندازی کلینیک‌های دیابت و فشارخون، تأیید اینترنتی نسخ رادیوتراپی به تفکیک جلسات، ساماندهی مصرف دارو و خدمات تشخیصی و درمانی گران‌قیمت، استقرار سامانه پذیرش و پردازش الکترونیک اسناد بستری، ناب‌سازی(بهبود) فرایندهای حوزه درمان، پیاده‌سازی سند نقشه راه سلامت الکترونیک 1404 سازمان تأمین‌اجتماعی، اجرای طرح نسخه الکترونیک، تأمین دسترسی عادلانه به خدمات تشخیصی و درمانی طبق سطح‌بندی خدمات درمانی مصوب از طریق توسعه مراکز ملکی و تعدیل نحوه مشارکت مالی، غربالگری بانوان در معرض خطر سرطان سرویکس(فاز نخست: کارکنان سازمان)، سیستم بازرسی الکترونیک از فراهم‌کنندگان خدمات سلامت، تشکیل پرونده الکترونیک دارویی بیماران بدون حضور بیمار در مدیریت درمان، انجام ویزیت و مشاوره برخط، استقرار نظام خرید راهبردی خدمات، ارائه الگوی ارزیابی و سنجش کیفیت خدمات درمانی در حوزه معاونت درمان و اقدام اصلاحی جهت الگوی مصرف و تقاضای خدمات پیشرفته.
و به عنوان سؤال آخر؛ برنامه‌های تحولی سال 1401 و 1402 از چه قرار است؟
در این زمینه اقدامات متعددی در دستور کار قرار گرفته که برخی از مهم‌ترین این موارد شامل راه‌اندازی کلینیک دیابت و فشارخون در مراکز واجد شرایط، پیاده‌سازی نقشه راه سلامت1404 سازمان تأمین‌اجتماعی، ساماندهی مراقبت‌های سلامت سالمندان تحت‌پوشش، استقرار پزشک خانواده و نظام ارجاع در استان‌های فارس و مازندران، استقرار نظام خرید راهبردی خدمات، استقرار سامانه پذیرش و پردازش الکترونیک اسناد بستری و انجام ویزیت و مشاوره برخط است.
حدود نیمی از جمعیت کشور از پوشش خدمات درمانی سازمان تأمین‌اجتماعی بهره‌مند هستند. طبق آخرین اطلاعات منتشر شده رسمی سازمان تأمین‌اجتماعی، در سال 1401 جمعیت تحت‌پوشش خدمات درمانی با افزایش حدود سه‌درصدی نسبت به سال 1399، به بیش از 45.4 میلیون نفر رسید. سهم مستمری‌بگیران و افراد تبعی آن‌ها از جمعیت تحت‌پوشش درمان نیز طی همین مدت کوتاه، از 16.4درصد به 17.2درصد افزایش یافته است.
یکی از رویکردهای تحولی سازمان تأمین‌اجتماعی در دو سال‌ونیم گذشته، توسعه کمی‌و‌کیفی خدمات حوزه درمان با هدف افزایش رضایتمندی و کاهش پرداخت از جیب بیمه‌شدگان بوده است. معاونت درمان سازمان در این خصوص چه اقداماتی در حوزه درمان مستقیم انجام داده است؟
حدود 7.5درصد از بیمارستان‌های کشور (79 بیمارستان) و 319 مرکز درمانی سرپایی و پنج مرکز جراحی محدود متعلق به سازمان تأمین‌اجتماعی است. همچنین سازمان به‌منظور تکمیل خدمات درمانی به بیمه‌شدگان علاوه بر ارائه خدمت در مراکز درمانی ملکی از 57هزار و 114 مرکز طرف قرارداد (1106 بیمارستان و مرکز جراحی محدود - 21هزار و 773 مطب پزشکان، دندانپزشکان مستقل - 14هزار و 631 داروخانه - 15هزار و 988 مراکز پاراکلینیکی و 3616 درمانگاه) خدمات درمانی مورد نیاز را خریداری و به بیماران ارائه کرده است. در این سال‌ها نیز در زمینه توسعه کمی‌و‌کیفی خدمات اقدامات متعددی صورت گرفته که در جدول ذیل قابل‌مشاهده است:
توسعه کمی‌و‌کیفی خدمات درمانی در قالب توسعه مراکز درمانی ملکی با اولویت مناطق کمتربرخوردار
شش‌ماهه 1402 سال 1401 سال 1400 عنوان ردیف
7 8 18 تعداد مراکز درمانی افتتاح شده 1
22 20 32 تعداد مراکز درمانی در حال ساخت 2
79 43 38 تعداد مراکز درمانی در حال طراحی 3
218،670 233،089 381،254 متراژ ساخت‌وساز (متر‌مربع) 4
212 185 38 راه‌اندازی مراکز کلینیک دیابت و فشارخون 5
همچنین بهره‌برداری از پروژه‌های عمرانی در مناطق کم‌برخوردار ازجمله بیمارستان لنگرود، بیمارستان دزفول، بیمارستان هدایت و بیمارستان‌های فیاض‌بخش (550تخت)، آبادان (160تخت) و توسعه بیمارستان بروجرد (از 32 به 64تخت که تا پایان سال تکمیل خواهد شد) از دیگر اقدامات صورت گرفته در این بخش است.
مضاف بر این در چهارچوب کلیات برنامه توسعه درمان سالانه تعداد 10 باب مرکز درمانی سرپایی افزایش سطح و 10 باب مرکز درمانی سرپایی، افزایش شیفت دارند.
در این مدت 46 دستگاه آمبولانس برای مراکز درمانی تابعه نیازسنجی و خریداری شده و تحویل مراکز درمانی در استان‌ها شده است.
علاوه بر این، نیازسنجی دستگاه‌های با فناوری پیشرفته (High Tech) برای مراکز درمانی تابعه مورد پیگیری قرار گرفته و در فرایند خرید قرار دارد. از این میان 15دستگاه سی‌تی‌اسکن، یک دستگاه سی‌تی آنژیوگرافی، دو دستگاه آنژیوگرافی، سه دستگاه ام‌آر‌آی، دو دستگاه سنگ‌شکن که از این میان تعداد 14 قلم خرید متمرکز توسط شرکت بازرگانی در دستور کار قرار گرفته که عقد این قرارداد نیز انجام شده است. سایر موارد هم توسط مدیریت‌های درمان استان‌ها مستقلا در حال انجام فرایند خرید است.
بدین‌ترتیب مراجعات بیمه‌شدگان جهت دریافت مراقبت‌های درمانی مورد نیازشان به مراکز درمانی ملکی و طرف قرارداد با حدود 23درصد رشد طی دوره سه ساله 1400-1399، در سال 1401 به 508میلیون مراجعه افزایش یافت.
تعداد ویزیت سرپایی و بستری مراکز درمانی ملکی و طرف قرارداد
در سال 1401-1399
سال تعداد بیمار (پرونده) بستری جمع تعداد پرونده بستری تعداد نسخ سرپایی جمع مراجعات سرپایی جمع کل
درمان مستقیم درمان غیرمستقیم درمان مستقیم درمان غیرمستقیم
1399 629,706 3,810,530 4,440,236 95,201,323 313,912,745 409,114,068 413,554,304
1400 768,425 3,723,293 4,491,718 119,603,281 313,188,301 432,791,582 437,283,300
رشد% 22.03 2.29- 1.16 25.63 0.23- 5.79 5.74
1401 853,438 3,902,448 4,755,886 140,549,897 363,105,683 503,655,580 508,411,466
رشد % 11.06 4.81 5.88 17.51 15.94 16.37 16.27
مأخذ: سالنامه آماری سازمان تأمین‌اجتماعی
در سال 1401 نسبت به سال 1400 در مجموع مراجعات به بخش درمان مستقیم و غیرمستقیم رشد 16.27درصدی را نشان می‌دهد که بیشترین رشد مربوط به تعداد مراجعات سرپایی بخش درمان مستقیم (17.51درصد) بوده است. همچنین تعداد پرونده‌های بستری و تعداد مراجعات سرپایی، به ترتیب 5.8 و 16.7 درصد افزایش یافته است.
عملکرد درمان مستقیم در نُهماهه سال 1402
عنوان شاخص تعداد کل مراجعات سرپایی تعداد بستری‌شدگان تعداد اعمال جراحی
عملکرد تعدادی 107،730،952 666،651 380،159
عملکرد درمان غیرمستقیم در نُهماهه سال 1402
عنوان شاخص تعداد کل مراجعات سرپایی تعداد بستری‌شدگان
عملکرد تعدادی 296،659،284 3،186،774
عملکرد ریالی (میلیون ریال) 424،389،753 204،505،561
تعداد ویزیت‌های سرپایی و شاخص‌های بستری مراکز درمانی ملکی در سال 1401-1399
عنوان كل ویزیت سرپايي ویزیت پزشك عمومي ویزیت پزشك متخصص ویزیت دندانپزشك تعداد بیمار بستری ضريب اشغال تخت متوسط اقامت بيمار ميزان مرگ‌ومير در هزار موارد اعمال جراحی
سال 1399 44,426,267 32,790,601 9,002,235 2,633,431 629,706 54.6 2.9 20.6 346,424
سال 1400 55,790,734 41,286,486 11,114,745 3,389,503 768,425 68.5 3.00 18.7 399,406
درصد رشد/ میزان تغییرات 25.58 25.9 23.5 28.7 22 13.9 0.1 1.9- 15.3
سال 1401 65,153,233 49,062,742 12,666,034 3,424,457 853,438 72.6 2.80 10.2 469,887
درصد رشد/ میزان تغییرات 14.4 15.8 12.2 1.0 10.0 4.1 0.2- 8.5- 15.0
همچنین در نُهماهه سال 1402 در مراکز درمانی ملکی تعداد 107میلیون و 730هزار و 952 مراجعه جهت دریافت خدمات سرپایی صورت گرفته است. از این تعداد 49میلیون و 749هزار و 762 مراجعه مربوط به ویزیت پزشکان (75.2درصد ویزیت پزشک عمومی، 19.8درصد ویزیت پزشک متخصص، 5درصد ویزیت دندانپزشک) و 57 میلیون و 981هزار و 19 مراجعه مربوط به خدمات تشخیصی درمانی بوده است. علاوه بر این تعداد 666هزار و 651 بیمار در بخش‌های بستری مراکز درمانی ملکی تحت درمان قرار گرفته‌اند که این رقم نسبت به بازه زمانی مشابه در سال 1401 افزایشی حدود 18.4درصد را نشان می‌دهد.
مجموع زایمان‌ها در نُهماهه سال 1402 نیز برابر با 81هزار و 421 مورد بوده كه نسبت به مدت‌زمان مشابه در سال 1401 گویای افزایش 15.1درصدی است.
در حوزه ارتقای کیفیت خدمات در سال 1401 حدود 88.5 درصد بیمارستان‌های سازمان رتبه یک و یک برتر را در اعتباربخشی مراکز درمانی از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کسب کرده‌اند. در سال 1402 بیمارستان‌های حضرت فاطمه نجف‌آباد استان اصفهان و دکتر غرضي سيرجان استان کرمان حائز درجه یک برتر و پيامبراعظم (ص) کرمان، شهدای کارگر يزد، امام خميني اراک و خليج فارس استان هرمزگان کاندید درجه یک برتر و عالی بوده‌اند.
در حال حاضر پرداخت مطالبات مراکز طرف قرارداد در چه وضعیتی است؟ این پرداخت‌ها در یکی‌دو سال اخیر چه روندی را طی کرده‌اند و دچار چه تغییراتی نسبت به گذشته شده‌اند؟
با توجه به عدم پرداخت مطالبات در سال 1400 (از فروردین‌ماه لغایت مردادماه) پنج‌ماه معوقات پرداخت نشده مراکز طرف قرارداد به مبلغ 52،009 میلیارد ریال (شامل 22.873 میلیارد ریال دانشگاهی، 21.549 میلیارد ریال غیر‌دانشگاهی و مطالبات نسخ الکترونیک 7.588 میلیارد ریال) در لیست مطالبات سازمان بود. اولین پرداخت سال 1400 در تاریخ 28 شهریورماه این سال به مبلغ 11.569 میلیارد ریال بابت مطالبات فروردین‌ماه انجام شد. پس از آن به ترتیب هر بخش از مطالبات پس از ارسال با تأخیر دوماهه از سوی مراکز طرف قرارداد و مدت‌زمان معین رسیدگی (به‌طور معمول سه‌ماهه) پرداخت و در نهایت اسناد اسفند‌ماه سال 1400 تا سوم آبان‌ماه سال 1401 به‌طور کامل تسویه شد. مطالبات اسناد و صورت‌حساب‌های دانشگاهی آذرماه 1400 لغایت فروردین‌ماه 1401 نیز با اوراق گام تهاتر شد.
وضعیت مطالبات و پرداخت عملکرد مراکز طرف قرارداد
عنوان خدمت آخرین ماه پرداخت شده سال 1402 مبالغ پرداخت شده سال 1402 مطالبات آماده پرداخت (ارقام به میلیون ریال)
مراکز دانشگاهی بستری، پاراکلینیک، درمانگاه: تیر
دیالیز: مرداد
داروخانه: مهر 107,844,772 98,185,444
مراکز غیر‌دانشگاهی
(خصوصی، خیریه، نهاد‌ها، نیروهای مسلح) بستری، پاراکلینیک، درمانگاه: تیر
دیالیز: مرداد
پزشکان و دندانپزشکان: مرداد
پزشک خانواده: مهر
داروخانه: مهر 155,484,906 127,891,240
دارویار توسط سازمان هدفمندی یارانه‌ها: آذر 111,310,655 34,570,364
جمع مبالغ 374,640,333 260,647,048
یکی از رویکردهای تحولی سازمان تأمین‌اجتماعی در دو سال‌ونیم گذشته افزایش رضایتمندی و کاهش پرداخت از جیب بیمه‌شدگان بوده است. معاونت درمان سازمان در این زمینه چه اقداماتی در حوزه درمان مستقیم انجام داده است؟
اجرای طرح حفاظت مالی و صفر شدن فرانشیز خدمات بستری برای کلیه بیمه‌شدگان با سن بیش از 65سال به هنگام دریافت خدمات بستری در تمامی بیمارستان‌های دولتی-دانشگاهی کشور و تمامی بیمه‌شدگان ساکن در شهرهای فاقد مراکز درمانی ملکی ازجمله اقدامات صورت گرفته در این حوزه است. همچنین فراهم‌شدن امکان بهره‌مندی بیماران خاص تحت‌پوشش سازمان از اعتبارات و حمایت‌های صندوق بیماران خاص منجر به کاهش هزینه‌های بیش از 900هزار بیمار نشان‌دار از طریق مشارکت در اجرای صندوق حمایتی بیماران خاص و صعب‌العلاج بر‌اساس حمایت‌های موجود شده است.
از سوی دیگر پوشش بیمه‌ای بیش از 130 قلم داروی جدید مورد تعهد قرار گرفته و مشارکت مؤثر در اجرای طرح دارویار که طبق آن 388 داروی خارج از تعهد با حمایت بیمه به بیماران عرضه می‌شود، از دیگر رویکردهای دنبال شده در این محدوده است.
همچنین، صد‌درصد لوازم مصرفی پزشکی و آندوپروتزها تا سقف قیمت مندرج در سایت (IMED) تحت‌پوشش قرار دارد. علاوه بر این، اجرای تبصره‌های بودجه سالانه و حذف فرانشیز خدمات سرپایی اعم از دارو و خدمات پاراکلینیکی (بر‌اساس تعرفه دولتی) و خدمات بستری ارائه شده به بیماران هموفیلی، تالاسمی و دیالیزی (با تعرفه دولتی) نیز صورت گرفته است.
تزریق داروهای شیمی‌درمانی، رادیوتراپی، برکی‌تراپی، دیالیز، تزریق خون و انواع فاکتورهای خونی، آزمایشات تخصصی تشخیص پیش از تولد بیماری‌های هموفیلی و تالاسمی، داروهای تخصصی مورد مصرف بیماران مبتلا به ام‌اس، هموفیلی، تالاسمی و دیالیزی، انجام عمل پیوند کلیه، داروهای اختصاصی پیوند کلیه و... به‌صورت رایگان، فقط در سال 1401 حدود 1058میلیارد تومان بار مالی داشته است.
فعالیت کمیسیون‌های پزشکی در این مدت چگونه بوده است؟
در راستای کاهش زمان انتظار مراجعان به شوراها و کمیسیون‌های پزشکی در سال 1401، تعداد جلسات کمیسیون‌های پزشکی بدوی 2.46درصد و شوراهای پزشکی 0.59درصد نسبت به سال 1400 افزایش نشان می‌دهد.
همچنین اگر بخواهیم عملکرد اداره شوراها و کمیسیون‌های پزشکی را به تفکیک بررسی کنیم، زمان رسیدگی به پرونده‌های وصولی در کمیسیون‌های بدوی و تجدیدنظر و شوراهای پزشکی حدود 40درصد کاهش داشته است.
از طرفی تشکیل کمیسیون‌های پزشکی بدوی دوم در استان‌های دارای شرایط مصوب (راه‌اندازی کمیسیون بدوی دوم مستقر در بیمارستان لبافی‌نژاد تهران و پلی‌کلینیک 13 آبان) دنبال شده است.
علاوه بر این شاهد افزایش 50درصدی تعرفه‌های اروتز و پروتز (وسایل کمک‌پزشکی) بوده‌ایم. مصوبه 1664 هیأت‌مدیره محترم مبنی بر اخذ 55 ردیف تشکیلاتی جهت ادارات شوراها و کمیسیون‌های پزشکی مدیریت‌های درمان دریافت شده است.
اخذ مصوبه جدید هیأت‌مدیره محترم سازمان درخصوص معاینات متقاضیان بیمه‌های خاص از دیگر موارد قابل‌اشاره است.
توسعه خدمات غیرحضوری و مکانیزه به متقاضیان ازکارافتادگی در سامانه جامع کمیسیون‌های پزشکی در سراسر کشور، عملیاتی‌سازی ارتباط مکانیزه (ارسال و دریافت) سیستم تعهدات کوتاه‌مدت شعب با سامانه متمرکز مراجع معتمد پزشکی بررسی استراحت و پروتز و اروتز، پایلوت طرح مکانیزاسیون ارائه خدمات غیرحضوری به متقاضیان معاینات بیمه‌های خاص جزو موارد دیگری است که پیگیری آن در دستور کار قرار دارد.
مضاف بر این افزایش نظارت‌ها، انجام ارزیابی‌های هوشمند از طریق راه‌اندازی سامانه برخط نظارت و ارزیابی توسط تیم‌های پزشکی و کارشناسی ارزیاب دنبال شده و برقراری ارتباط مکانیزه و تبادل برخط اطلاعات بین سیستم کمیسیون و مستمری‌ها، سوابق بیمه‌ای، پرونده الکترونیک، ثبت احوال کشور و سیستم (HIS) صورت گرفته است.
ݣݣاخذ مجوز تجهیزات سخت‌افزاری جهت ادارات کمیسیون‌های پزشکی و ساماندهی شوراهای پزشکی کل کشور که منجر به کاهش پنج‌درصدی تأیید استراحت‌های پزشکی شده از دیگر موارد قابل‌اشاره در این حیطه است.
میزان استراحت پزشکی بررسی شده و تعداد آرای ازکارافتادگی کلی در سال‌های 1401-1399/جدول اول
عنوان تعداد روز استراحت پزشکی بررسی شده تعداد رأی ازکارافتادگی کلی متقاضیان اصلی ازکارافتادگی
سال 1399 8,781,707 8,946
سال 1400 9,293,390 10,531
درصد رشد 5.83 17.72
سال 1401 10,013,048 11,568
درصد رشد 7.74 9.85
شش‌ماهه 1402 4863963 5050
مأخذ: سامانه کمیسیون پزشکی
میزان استراحت پزشکی بررسی شده و تعداد آرای ازکارافتادگی کلی در سال‌های 1401-1399/جدول دوم
عنوان تعداد درخواست‌های وصولی به کمیسیون پزشکی بدوی تعداد درخواست‌های وصولی به کمیسیون پزشکی تجدیدنظر مراجعان به شورای پزشکی بررسی استراحت و پروتز مراجعان به پزشک معتمد بررسی استراحت و پروتز اروتز مراجعان به مراکز معاینات اولیه بیمه‌های خاص جمع کل مراجعان
سال 1399 36,431 11,106 171,987 433,108 185,940 838,572
سال 1400 58,651 14,300 187,616 677,193 64,508 1,002,268
درصد رشد 61.0 28.8 9.1 56.4 -65.3 19.5
سال 1401 56,406 15,325 178,885 442,265 72,442 765,323
درصد رشد 3.8- 7.2 4.7- 34.7- 12.3 23.6-
شش‌ماهه 1402 23143 5636 89493 254542 31476 404290
مأخذ: سامانه کمیسیون پزشکی
عملکرد اداره ایمنی، بهداشت و طب کار از چه قرار بوده است؟
تقریبا 54درصد از همکاران شاغل در بخش بیمه و درمان سازمان تأمین‌اجتماعی در سال 1401 به‌منظور کنترل و غربالگری، از خدمات درمانی تحت عنوان معاینات دوره‌ای که هر سال توسط اداره کل درمان مستقیم انجام می‌شود، بهره‌مند شده‌اند. این میزان در سال 1401 نسبت به سال 1400 رشد 17.7درصدی را نشان می‌دهد.
آمار عملکرد تیم‌های کارشناسی ماده (90) و تفاهم‌نامه‌های منعقده
با بخش خصوصی
سال کل آرای صادره مواردی که کارفرما مقصر اعلام شده است مواردی که کارفرما مقصر اعلام نشده است تعداد تفاهم‌نامه‌های منعقده با بخش خصوصی جهت انجام معاینات بدو استخدام بیمه‌شدگان سازمان
تعداد درصد تعداد درصد
1399 554 126 22.7 428 77.3 598
1400 592 153 25.8 439 74.2 598
درصد رشد 6.86 21.43 13.66 2.57 4.01- 0.00
1401 791 236 29.8 555 70.2 570
درصد رشد 33.61 54.25 15.50 26.42 5.39- 4.68-
آمار معاینات دوره‌ای کارکنان سازمان در سال 1401-1399
سال تعداد کل کارکنان تعداد افراد معاینه شده درصد پوشش معاینات
1399 64,721 22,702 35.1
1400 65,205 29,840 45.8
درصد رشد 0.75 31.44 10.7
1401 66,125 35,636 53.9
درصد رشد 1.4 19.4 17.7
مأخذ: گزارش‌های معاونت درمان
طرح نظام ارجاع داخلی در مراکز درمانی ملکی سازمان چگونه پیش رفته است؟
طرح نظام ارجاع داخلی در کلیه مراکز درمانی سازمان استقرار یافته است. در نُهماهه اول سال 1402، شاخص‌درصد ویزیت از مسیر ارجاع برای پزشکان متخصص و فوق‌تخصص 14درصد، شاخص‌درصد بازخورد پزشکان متخصص 67درصد و شاخص‌درصد کلی ارجاع از سطح یک به سطوح بالاتر خدمات درمانی در مراکز ملکی عدد 7.8 گزارش شده است.
برنامه راهبردی سازمان تأمین‌اجتماعی در زمینه پیشگیری به جای درمان چیست؟
برنامه غربالگری با هدف حرکت به سمت پیشگیری در حوزه درمان شکل گرفته است. حسب دستور‌العمل وزارت بهداشت پایش دو بیماری کانسر برست و کولورکتال در سازمان شروع شده است. اجرای طرح غربالگری افراد در معرض خطر سرطان‌های برست (213هزار و 101 مورد) و دستگاه گوارش تحتانی (278هزار و 580 مورد) صورت گرفته است. تعداد کانسر برست شناسایی شده از 50 مورد در سال 1400 به 119 مورد در سال 1401 و حدود 196 مورد در نُهماهه اول سال 1402 رسیده است. تعداد کانسر کولورکتال از 55 مورد در سال 1400 به 83 مورد در سال 1401 رسیده و در نُهماهه اول سال 1402 به 105 مورد ثبت شده است.
همچنین شاهد پیاده‌سازی کلینیک دیابت و فشارخون در مراکز واجد شرایط بوده‌ایم. هدف از استقرار کلینیک دیابت و فشارخون در مراکز ملکی سازمان، مدیریت و کنترل عوارض بیماری دیابت و فشارخون است. به این ترتیب که موارد موجود در ویزیت‌های دوره‌ای مورد نظر تخصصی پزشکان محترم قرار می‌گیرد و در صورت نیاز به مشاوره و ویزیت سطح دو و سه از طریق نظام ارجاع فرایند درمان تکمیل می‌شود. تعداد 154 مرکز تحت عنوان کلینیک دیابت و فشارخون در مراکز سرپایی و درمانگاهی بیمارستان‌ها در کل کشور در سه‌ماهه اول سال 1401 فعال بودند که این رقم به تعداد 227 مرکز فعال در پایان سه‌ماهه سوم سال 1402 رسیده است.
شرایط اجرای طرح ارتقای شیفت مراکز درمانگاهی به چه صورت است؟
طرح ارتقای شیفت مراکز درمانگاهی از سال 1399 تاکنون در راستای افزایش عملکرد و رضایتمندی بیماران شروع شده و به تعداد هر سال 10 مرکز انجام شده است. از سال 1399 لغایت 1400 تعداد 20 مرکز ارتقای شیفت داشته‌اند. در سال 1401 ارتقای شیفت 10 مرکز درمانگاهی و در سال 1402 نیز ارتقای شیفت هفت مرکز درمانگاهی انجام شده است.
برنامه استانداردسازی فضای فیزیکی و تجهیزات پزشکی بلوک‌های زایمان در مراکز منتخب همچنان ادامه دارد؟
با توجه به تأکید مقام معظم رهبری درخصوص افزایش موالید، به‌منظور ترویج بیشتر زایمان در مراکز ملکی، تسریع در اجرای برنامه عملیاتی موصوف در اولویت قرارگرفته است. به‌طوری که تا پایان سال 1401، در 27 مرکز استانداردسازی بلوک زایمان را داشته‌ایم که این روند تا پایان سال 1402، در دو مرکز دیگر نیز به بهره‌برداری خواهد رسید و تعداد 33 مرکز تا پایان برنامه باقی‌مانده است.
در زمینه استانداردسازی بخش اورژانس بیمارستان‌ها چه اقداماتی صورت گرفته است؟
در راستای اجرای استانداردهای الزامی وزارت بهداشت درمان، درمان و آموزش پزشکی، برنامه اعتباربخشی مراکز درمانی مربوط به استانداردسازی بخش اورژانس در دستور کار اداره کل درمان مستقیم قرار گرفت. تا سال 1401 در 24 مرکز استانداردسازی بخش اورژانس به اتمام رسیده و 9 بخش اورژانس در سال 1402 شروع شده و امید است تا پایان سال 1402 تکمیل شود. تعداد مرکز باقی‌مانده تا پایان برنامه نیز 17 مورد است.
در زمینه ارتقای سلامت غذایی در مراکز درمانی ملکی هم برنامه‌ای دارید؟
برنامه «ارتقای سلامت غذایی» با رویکرد استانداردسازی واحدهای تغذیه و رژیم‌درمانی در بیمارستان‌های ملکی سازمان از سال 1396 از طریق تشکیل کارگروه و تدوین راهنما با بهره‌گیری از کتاب «سیاست‌های اجرایی (ضوابط) بخش تغذیه بیمارستان‌های کشور» وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دیگر دستورالعمل‌های موجود جهت بهره‌برداری در مراکز بیمارستانی شروع شد.
در خصوص برنامه‌های علمیاتی معاونت درمان در سال 1401 و 1402 توضیح دهید.
در این زمینه اقدامات مختلفی در دستور کار قرار گرفته که این موارد عبارت‌اند از: ارتقای خدمات هتلینگ (محورهای تأسیسات، بهداشت، ساختمان و تجهیزات)، ارتقای دستگاه‌های رادیوگرافی آنالوگ به دیجیتال، تأمین تجهیزات (High Tech) مطابق سطح‌بندی، ارتقای سلامت غذایی (با استانداردسازی فضای فیزیکی- تجهیزاتی-فرایندی) در تعدادی از مراکز درمانی ملکی، تداوم استقرار استانداردهای اعتباربخشی در بیمارستان‌های تابعه سازمان با رویکرد استانداردسازی فضا، تجهیزات و فرایند در اورژانس‌های مراکز بستری منتخب، ساماندهی و بهسازی واحد لندری بیمارستان‌های ملکی، بهسازی و اصلاح سیستم تهویه بیمارستان‌های ملکی، ارتقای سلامت محیط کار کارکنان سازمان، پیشگیری از حریق در مراکز درمانی بستری، بهسازی ناوگان حمل‌و‌نقل بیمار (آمبولانس)، استانداردسازی فضای فیزیکی و تجهیزات بلوک‌های زایمان در بیمارستان‌های منتخب، استانداردسازی تجهیزات بلوک‌های زایمان در بیمارستان‌های منتخب، تداوم استقرار نظام مراقبت عفونت‌های بیمارستانی در مراکز بستری تابعه سازمان، استانداردسازی فضای فیزیکی واحد استریل مرکزی (CSSD) در بیمارستان‌های منتخب، بهسازی تجهیزات واحد (CSSD)، ساماندهی مراقبت‌های سلامت سالمندان تحت‌پوشش، ایجاد دسترسی برخط دوطرفه به اطلاعات مصرف خدمات پاراکلینیک و داروخانه‌ها توسط بیمه‌شدگان در درمان مستقیم و غیرمستقیم، غربالگری افراد در معرض خطر سرطان پستان و دستگاه گوارش تحتانی (کولورکتال)، اجرای برنامه‌های کنترل فشارخون و دیابت در مراکز درمانی با راه‌اندازی کلینیک‌های دیابت و فشارخون، تأیید اینترنتی نسخ رادیوتراپی به تفکیک جلسات، ساماندهی مصرف دارو و خدمات تشخیصی و درمانی گران‌قیمت، استقرار سامانه پذیرش و پردازش الکترونیک اسناد بستری، ناب‌سازی(بهبود) فرایندهای حوزه درمان، پیاده‌سازی سند نقشه راه سلامت الکترونیک 1404 سازمان تأمین‌اجتماعی، اجرای طرح نسخه الکترونیک، تأمین دسترسی عادلانه به خدمات تشخیصی و درمانی طبق سطح‌بندی خدمات درمانی مصوب از طریق توسعه مراکز ملکی و تعدیل نحوه مشارکت مالی، غربالگری بانوان در معرض خطر سرطان سرویکس(فاز نخست: کارکنان سازمان)، سیستم بازرسی الکترونیک از فراهم‌کنندگان خدمات سلامت، تشکیل پرونده الکترونیک دارویی بیماران بدون حضور بیمار در مدیریت درمان، انجام ویزیت و مشاوره برخط، استقرار نظام خرید راهبردی خدمات، ارائه الگوی ارزیابی و سنجش کیفیت خدمات درمانی در حوزه معاونت درمان و اقدام اصلاحی جهت الگوی مصرف و تقاضای خدمات پیشرفته.
و به عنوان سؤال آخر؛ برنامه‌های تحولی سال 1401 و 1402 از چه قرار است؟
در این زمینه اقدامات متعددی در دستور کار قرار گرفته که برخی از مهم‌ترین این موارد شامل راه‌اندازی کلینیک دیابت و فشارخون در مراکز واجد شرایط، پیاده‌سازی نقشه راه سلامت1404 سازمان تأمین‌اجتماعی، ساماندهی مراقبت‌های سلامت سالمندان تحت‌پوشش، استقرار پزشک خانواده و نظام ارجاع در استان‌های فارس و مازندران، استقرار نظام خرید راهبردی خدمات، استقرار سامانه پذیرش و پردازش الکترونیک اسناد بستری و انجام ویزیت و مشاوره برخط است.