تقویت سه‌جانبه‌گرایی کلیدواژه موفقیت تأمین‌اجتماعی
ماهیت سازمان تأمین‌اجتماعی به عنوان بزرگترین نهاد بیمه‌ای فعال در حوزه بیمه‌های اجتماعی، ضرورت مشارکت سه‌جانبه شرکای اجتماعی در تصمیم‌سازی‌های کلان این بخش را نشان می‌دهد. نقش هریک از شرکای اجتماعی و سازمان تأمین‌اجتماعی در راستای ایفای تعهدات حوزه منافع مشترک، بررسی مؤلفه‌های مؤثر در تقویت منافع چندجانبه و برگزاری جشنواره‌های گرامیداشت و تجلیل از شرکای اجتماعی، موضوعاتی است که در گفت‌وگوی آتیه‌نو با «اولیا علی‌بیگی» عضو کارگری هیأت‌امنای سازمان تأمین‌اجتماعی می‌خوانید.
چه عوامل و شاخص‌هایی را در تحقق کامل موضوع سه‌جانبه‌گرایی بین تأمین‌اجتماعی و شرکای اجتماعی مؤثر می‌دانید؟ چه راهکارهایی برای اجرای کامل این مهم پیشنهاد می‌کنید؟
با توجه به درآمد-هزینه‌ای بودن تأمین‌اجتماعی، می‌توان توسعه و تقویت سه‌جانبه‌گرایی به‌معنای واقعی را کلیدواژه موفقیت در این سازمان محسوب کرد. به‌عبارتی رمز موفقیت در این سازمان توجه به اخذ تصمیمات مشترک از سوی تأمین‌اجتماعی و شرکای اجتماعی است.
تأمین‌اجتماعی را به‌لحاظ تأمین منابع باید متفاوت از دیگر سازمان‌ها و نهادها دانست؛ به این معنا که منابع این سازمان حاصل دسترنج کارگران و کارفرمایان است و طبیعتاً هزینه‌کرد این منابع باید با مشارکت ذی‌نفعان صورت بگیرد. نتایج بهتر در حوزه تصمیمات سازمان را می‌توان خروجی تصمیمات مشترک تأمین‌اجتماعی و شرکا به‌شمار آورد. در طول دهه‌ها فعالیت تأمین‌اجتماعی آن‌گونه که باید اتخاذ تصمیمات مشترک با همراهی شرکای اجتماعی در حوزه‌های کلان صورت نگرفته، به‌عبارتی حضور فعال نمایندگان کارگران و کارفرمایان در حوزه تصمیم‌سازی سازمان وجود نداشته است.
هر کدام از اضلاع سه‌جانبه‌گرایی در سازمان تأمین‌اجتماعی چه وظایف و نقشی بر‌عهده دارند؟
با پذیرش تأمین منابع تأمین‌اجتماعی از سوی ذی‌نفعان این سازمان، هرکدام از شرکای اجتماعی باید در حوزه تصمیمات مورد مشورت و نظرخواهی قرار گیرند. یکی از نمونه‌های مهم این تصمیم‌سازی مشترک را باید در حوزه برنامه‌های پنج‌ساله توسعه کشور جست‌وجو کرد که البته شاهد این اتفاق نیستیم. در واقع باید از طریق تشکیل کارگروه‌های تخصصی با حضور شرکای اجتماعی، تصمیمات با نقش همه ذی‌نفعان سازمان در قالب سه ضلع شرکا را داشته باشیم. نکته اینجاست که توجه به نظرات شرکای اجتماعی در قالب سه‌جانبه‌گرایی را باید به‌صورت هم‌زمان مورد توجه قرار دهیم. بخشی از ناترازی سازمان تأمین‌اجتماعی در این شرایط می‌تواند نتیجه بی‌توجهی به نظرات نمایندگان کارگری و کارفرمایی و دور بودن از شرایط تصمیمات سه‌جانبه باشد.
علاوه بر سه‌جانبه‌گرایی چه شاخص‌هایی موجب تقویت ارتباط و تعامل سازمان تأمین‌اجتماعی با کارگران و کارفرمایان می‌شود؟
یکی از شاخص‌های تأثیرگذار در توسعه تعامل تأمین‌اجتماعی با جامعه تحت‌پوشش را باید در قالب کارگروه‌های تخصصی در بخش‌های مختلف ارتباطی سازمان با شرکای اجتماعی دنبال کرد.
در صورت وجود و فعالیت کارگروه‌های مورد نظر، شرکا در جریان تمامی واقعیت‌های سازمان قرار گرفته و در راستای حل مسائل فعالیت می‌کنند.
همین‌طور خلق اعتماد، پذیرش مشکلات و چاره‌جویی برای حل چالش‌های مختلف سازمانی را می‌توان از دیگر شاخص‌های مورد نیاز در حوزه تعاملی تأمین‌اجتماعی با گروه‌های تحت‌پوشش دانست.
برگزاری جشنواره‌ها و همایش‌های تجلیل از شرکای اجتماعی از طرف سازمان تأمین‌اجتماعی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اگر صاحبان اصلی سازمان تأمین‌اجتماعی را کارفرمایان، کارگران و بازنشستگان بدانیم، در صورت نبودن این گروه‌ها، منابع سازمان تأمین نمی‌شود و موجودیت تأمین‌اجتماعی به مخاطره می‌افتد. به همین واسطه برگزاری جشنواره‌ها و همایش‌هایی نظیر کارفرمایان برتر را می‌توان عامل ایجاد انگیزه برای شرکای اجتماعی و گروه‌های گریزان از بیمه‌پردازی محسوب کرد. در واقع برگزاری این همایش‌ها را الگوسازی در راستای تقویت تعامل شرکای اجتماعی با سازمان است. در این وضعیت کارگاه‌ها، کارفرمایان، کارگران و بازنشستگان برگزیده و منتخب به الگوی دیگر شرکای سازمان تبدیل می‌شوند.
همچنین اعتمادسازی بین شرکای اجتماعی و سازمان را باید یکی دیگر از اهداف برگزاری همایش‌های مربوط به جامعه کارفرمایان، کارگران و بازنشستگان محسوب کرد. در این ارتباط شناسایی مشکلات و چالش‌ها و تدوین راهکار برای رفع آن‌ها حاصل می‌شود. از طرفی تلاش‌های خوب، قابل تحسین و دلسوزانه‌ای از سوی مدیرعامل، مدیران، کارشناسان و کارکنان تأمین‌اجتماعی در همه سطوح در راستای اعتلای این سازمان و تقویت تعامل و رشد ارائه خدمات به شرکای اجتماعی صورت می‌گیرد. بالاخره استمرار فعالیت یک سازمان بزرگ درآمد-هزینه‌ای مانند تأمین‌اجتماعی با دیگر نهادهای دارای بودجه عمومی کاملاً متفاوت است و رویکرد مدیریتی متفاوتی را نیز طلب می‌کند.
با توجه به درآمد-هزینه‌ای بودن تأمین‌اجتماعی، می‌توان توسعه و تقویت سه‌جانبه‌گرایی به‌معنای واقعی را کلیدواژه موفقیت در این سازمان محسوب کرد. به‌عبارتی رمز موفقیت در این سازمان توجه به اخذ تصمیمات مشترک از سوی تأمین‌اجتماعی و شرکای اجتماعی است.
تأمین‌اجتماعی را به‌لحاظ تأمین منابع باید متفاوت از دیگر سازمان‌ها و نهادها دانست؛ به این معنا که منابع این سازمان حاصل دسترنج کارگران و کارفرمایان است و طبیعتاً هزینه‌کرد این منابع باید با مشارکت ذی‌نفعان صورت بگیرد. نتایج بهتر در حوزه تصمیمات سازمان را می‌توان خروجی تصمیمات مشترک تأمین‌اجتماعی و شرکا به‌شمار آورد. در طول دهه‌ها فعالیت تأمین‌اجتماعی آن‌گونه که باید اتخاذ تصمیمات مشترک با همراهی شرکای اجتماعی در حوزه‌های کلان صورت نگرفته، به‌عبارتی حضور فعال نمایندگان کارگران و کارفرمایان در حوزه تصمیم‌سازی سازمان وجود نداشته است.
هر کدام از اضلاع سه‌جانبه‌گرایی در سازمان تأمین‌اجتماعی چه وظایف و نقشی بر‌عهده دارند؟
با پذیرش تأمین منابع تأمین‌اجتماعی از سوی ذی‌نفعان این سازمان، هرکدام از شرکای اجتماعی باید در حوزه تصمیمات مورد مشورت و نظرخواهی قرار گیرند. یکی از نمونه‌های مهم این تصمیم‌سازی مشترک را باید در حوزه برنامه‌های پنج‌ساله توسعه کشور جست‌وجو کرد که البته شاهد این اتفاق نیستیم. در واقع باید از طریق تشکیل کارگروه‌های تخصصی با حضور شرکای اجتماعی، تصمیمات با نقش همه ذی‌نفعان سازمان در قالب سه ضلع شرکا را داشته باشیم. نکته اینجاست که توجه به نظرات شرکای اجتماعی در قالب سه‌جانبه‌گرایی را باید به‌صورت هم‌زمان مورد توجه قرار دهیم. بخشی از ناترازی سازمان تأمین‌اجتماعی در این شرایط می‌تواند نتیجه بی‌توجهی به نظرات نمایندگان کارگری و کارفرمایی و دور بودن از شرایط تصمیمات سه‌جانبه باشد.
علاوه بر سه‌جانبه‌گرایی چه شاخص‌هایی موجب تقویت ارتباط و تعامل سازمان تأمین‌اجتماعی با کارگران و کارفرمایان می‌شود؟
یکی از شاخص‌های تأثیرگذار در توسعه تعامل تأمین‌اجتماعی با جامعه تحت‌پوشش را باید در قالب کارگروه‌های تخصصی در بخش‌های مختلف ارتباطی سازمان با شرکای اجتماعی دنبال کرد.
در صورت وجود و فعالیت کارگروه‌های مورد نظر، شرکا در جریان تمامی واقعیت‌های سازمان قرار گرفته و در راستای حل مسائل فعالیت می‌کنند.
همین‌طور خلق اعتماد، پذیرش مشکلات و چاره‌جویی برای حل چالش‌های مختلف سازمانی را می‌توان از دیگر شاخص‌های مورد نیاز در حوزه تعاملی تأمین‌اجتماعی با گروه‌های تحت‌پوشش دانست.
برگزاری جشنواره‌ها و همایش‌های تجلیل از شرکای اجتماعی از طرف سازمان تأمین‌اجتماعی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اگر صاحبان اصلی سازمان تأمین‌اجتماعی را کارفرمایان، کارگران و بازنشستگان بدانیم، در صورت نبودن این گروه‌ها، منابع سازمان تأمین نمی‌شود و موجودیت تأمین‌اجتماعی به مخاطره می‌افتد. به همین واسطه برگزاری جشنواره‌ها و همایش‌هایی نظیر کارفرمایان برتر را می‌توان عامل ایجاد انگیزه برای شرکای اجتماعی و گروه‌های گریزان از بیمه‌پردازی محسوب کرد. در واقع برگزاری این همایش‌ها را الگوسازی در راستای تقویت تعامل شرکای اجتماعی با سازمان است. در این وضعیت کارگاه‌ها، کارفرمایان، کارگران و بازنشستگان برگزیده و منتخب به الگوی دیگر شرکای سازمان تبدیل می‌شوند.
همچنین اعتمادسازی بین شرکای اجتماعی و سازمان را باید یکی دیگر از اهداف برگزاری همایش‌های مربوط به جامعه کارفرمایان، کارگران و بازنشستگان محسوب کرد. در این ارتباط شناسایی مشکلات و چالش‌ها و تدوین راهکار برای رفع آن‌ها حاصل می‌شود. از طرفی تلاش‌های خوب، قابل تحسین و دلسوزانه‌ای از سوی مدیرعامل، مدیران، کارشناسان و کارکنان تأمین‌اجتماعی در همه سطوح در راستای اعتلای این سازمان و تقویت تعامل و رشد ارائه خدمات به شرکای اجتماعی صورت می‌گیرد. بالاخره استمرار فعالیت یک سازمان بزرگ درآمد-هزینه‌ای مانند تأمین‌اجتماعی با دیگر نهادهای دارای بودجه عمومی کاملاً متفاوت است و رویکرد مدیریتی متفاوتی را نیز طلب می‌کند.