تمرکز تأمین‌اجتماعی بر اجرای سیاست‌های جمعیتی
سازمان تأمین‌اجتماعی در دوره جدید مدیریتی جهت تحقق اجرای قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده و بند هشتم سیاست‌های کلی تأمین‌اجتماعی (ارائه خدمات لازم به‌منظور تحکیم نهاد خانواده و فرزندآوری) طرح‌هایی مانند پرداخت کمک‌هزینه ازدواج، افزایش مرخصی زایمان و استانداردسازی بلوک‌های زایمان را در مراکز ملکی هدف‌گذاری و اجرا کرده است.
راه‌اندازی مراکز مشاوره فرزندآوری و ارائه خدمات مشاوره‌ای و آموزشی رایگان به بیمه‌شدگان از دیگر اقدامات این سازمان در راستای تحکیم بنیان خانواده به‌شمار می‌رود. ضرورت رشد جمعیت و اثرات آن بر جامعه و تأمین‌اجتماعی بر اساس سیاست‌های کلی این بخش و با تکیه بر قوانین بالادستی حوزه جمعیت و بیمه‌های اجتماعی، در دوسال‌ونیم سال گذشته مورد توجه تأمین‌اجتماعی قرار داشته است. تأمین‌اجتماعی برای اجرایی‌‌شدن قوانین بالادستی حوزه جمعیت، خدمات و راهکارهای تخصصی ارائه و عملیاتی کرده است.
تشکیل قرارگاه جمعیت
در گام اول، فعالیت‌های سازمان تأمین‌اجتماعی حول محور سیاست‌های جمعیت، تحقق اجرای قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده و بند هشتم سیاست‌های کلی تأمین‌اجتماعی با تشکیل قرارگاه جمعیت در سازمان تأمین‌اجتماعی آغاز شد. به‌دنبال آن کمیته‌های تخصصی حمایت از خانواده و جوانی جمعیت با حضور کارشناسان متخصص ستاد مرکزی شکل گرفت.
کمیته‌های تخصصی و
اداره جوانی جمعیت
در گام دوم تحقق اجرای سیاست‌های حوزه جمعیت توسط سازمان تأمین‌اجتماعی، تشکیل کمیته‌های تخصصی بیمه‌ای و درمانی برای حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در استان‌ها و معرفی گزینه‌های منتخب مشاور امور زنان در تمام استان‌ها محقق شد. همچنین کارگروه پژوهشی زنان با رویکرد حمایت از خانواده و جوانی جمعیت به همکاری مؤسسه عالی پژوهش سازمان شکل گرفت.
پیشنهاد تشکیل اداره جوانی جمعیت به‌عنوان زیرمجموعه معاونت درمان و ارائه طرح تشکیلاتی مربوط به آن معاونت نیز در این ارتباط
مطرح شد.
هزینه‌کرد جوانی جمعیت
طبق اظهار سازمان تأمین‌اجتماعی، هزینه ناشی از ارائه خدمات و داروهای درمان ناباروری در سال 1400 بالغ بر 1406 میلیارد ریال، در سال 1401 حدود 2650 میلیارد ریال و در 9 ماهه سال جاری بالغ بر 2508 میلیارد ریال بوده است.
پرداخت 232هزار مورد کمک‌هزینه مرخصی زایمان با مبلغ 1055میلیارد تومان در نُه‌ماهه سال جاری یکی از برنامه‌های اثربخش تأمین‌اجتماعی برای زنان بیمه‌شده واجد شرایط به‌شمار می‌آید. سال قبل نیز ۹۲۵میلیارد تومان به بیش از ۲۳۴هزار نفر بیمه‌شده مشمول مرخصی زایمان در تأمین‌اجتماعی پرداخت شد.
افزایش مرخصی زایمان
همچنین افزایش زمان مرخصی بارداری از ۶ماه به ۹ماه و تحقق رویه پرداخت کمک‌هزینه آن بهصورت ماهانه، اقدام دیگر تأمین‌اجتماعی جهت تحقق قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده در این دوره مدیریتی است.
به موجب بند «الف» ماده (۱۷) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، افزایش مدت مرخصی زایمان با پرداخت تمام حقوق و فوق‌العاده‌های مرتبط به ۹ماه تمام محقق شد.
این مرخصی برای تولد دوقلو و بیشتر، ۱۲ماه است که با درخواست مادر تا دو ماه از این مرخصی در ماه‌های پایانی بارداری قابل‌استفاده خواهد بود. اجرای این قانون در سال گذشته ۴۶۴میلیارد تومان و در سال جاری 1434میلیارد تومان بار مالی برای تأمین‌اجتماعی ایجاد کرده و مبلغ 1865میلیارد تومان نیز برای سال آینده پیش‌بینی می‌شود.
کمک‌هزینه ازدواج
سازمان تأمین‌اجتماعی برای حمایت از زوج‌های جوان، طرح ارائه کمک‌هزینه ازدواج را از سال‌های گذشته اجرایی کرد. این اقدام در تحقق موضوع جوانی جمعیت و تحکیم بنیان خانواده مؤثر است. شرایط برخورداری کمک‌هزینه ازدواج برای بیمه‌شدگان اجباری تحت‌پوشش تأمین‌اجتماعی براساس ماده (3) قانون این سازمان به‌مناسبت اولین ازدواج و در صورت احراز شرایط قانونی، معادل یک ماه متوسط مزد یا حقوق بهصورت بلاعوض محاسبه می‌شود.
بر مبنای اعلام معاون نظارت و تعهدات کوتاه‌مدت اداره کل امور بیمه‌شدگان تأمین‌اجتماعی، در شش‌ماهه اول سال‌جاری مبلغ 254میلیارد تومان کمک‌هزینه ازدواج به 53هزار و 985نفر پرداخت شده است. همچنین ۹۲هزار و ۹۵۹نفر از افراد واجد شرایط در سال گذشته مبلغ ۳۲۲میلیارد تومان کمک‌هزینه ازدواج دریافت کردند.
خدمات مراکز ملکی
تأمین‌اجتماعی در سال‌های اخیر به‌منظور اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، برنامه‌هایی نظیر مشاوره برای تشویق افراد به فرزندآوری در مراکز ملکی ارائه کرده است. ماده (50) قانون جوانی جمعیت بر ترویج زایمان طبیعی تأکید دارد، بنابراین برنامه عملیاتی و استراتژیکی مطابق با بندهای هفتگانه این ماده تدوین شده است.
در حال حاضر در مراکز سرپایی این سازمان ضمن استانداردسازی بلوک‌های زایمان، انواع روش‌های نوین زایمان ازجمله در آب، بدون درد و فیزیولوژی برنامه‌ریزی شده و در حال اجراست. استانداردسازی بلوک‌های زایمان تأمین‌اجتماعی و اتاق‌های زایمان خصوصی (LDR) نیز برای حفظ حریم خصوصی و رعایت حقوق بیمه‌شدگان جهت ارائه خدمات مطلوب در مراکز ملکی اجرایی شد.
براساس موازین استاندارد جهت برخورداری مادران باردار هنگام زایمان، علاوه بر اختصاص ماما، یک اتاق کامل در اختیار مادر و خانواده قرار می‌گیرد. از طرفی کاهش زایمان غیرطبیعی (سزارین) با توجه به داشتن بار مالی برای خانواده‌ها و تأمین‌اجتماعی در راستای سیاست‌های تشویقی حمایت از خانواده‌ها در دستور کار این سازمان قرار دارد.
مراکز مشاوره فرزندآوری
ارائه خدمات مشاوره فرزندآوری در مراکز ملکی از دیگر اقدامات تأمین‌اجتماعی منطبق بر اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت به‌شمار می‌رود.
راه‌اندازی مراکز مشاوره برای ارائه خدمات مشاوره‌ای و آموزشی رایگان به بیمه‌شدگان درباره بارداری در مراکز سرپایی تأمین‌اجتماعی با هدف ضرورت افزایش جمعیت از برنامه‌های سازمان است.
همچنین در راستای اجرای ماده (41) مشاوره‌های ناباروری بهصورت میدانی با تأکید بر سبک زندگی ایرانی- اسلامی جریان دارد.
خدمات ناباروری به ۳۰۰ هزار زوج
سازمان تأمین‌اجتماعی پس از ابلاغ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، هدف‌گذاری‌های مختلفی را جهت تحقق این قانون بر مبنای توسعه ظرفیت‌های این حوزه مدنظر قرار داده است.
در این ارتباط ارائه خدمات ناباروری به ۳۰۰هزار زوج نابارور از مهم‌ترین اقدامات محسوب می‌شود.
فرهنگ‌سازی برای فرزندآوری
با توجه به ابلاغ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، سازمان تأمین‌اجتماعی در راستای افزایش جمعیت و فرهنگ‌سازی برای فرزندآوری، سیاست‌ها و برنامه‌های راهبردی را در دستور کار قرار داد.
به‌منظور اجرای ماده (28) قانون حمایت از خانواده، پوسترها و کتابچه‌های الکترونیکی با موضوع جوانی جمعیت در سازمان تأمین‌اجتماعی منتشر شد.
همچنین براساس ماده (20) قانون، برنامه‌هایی برای تقدیر از مادران شاغل و زنانی که تازه به جرگه متأهلان پیوسته‌اند، در حال اجراست.
تشکیل قرارگاه جمعیت
در گام اول، فعالیت‌های سازمان تأمین‌اجتماعی حول محور سیاست‌های جمعیت، تحقق اجرای قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده و بند هشتم سیاست‌های کلی تأمین‌اجتماعی با تشکیل قرارگاه جمعیت در سازمان تأمین‌اجتماعی آغاز شد. به‌دنبال آن کمیته‌های تخصصی حمایت از خانواده و جوانی جمعیت با حضور کارشناسان متخصص ستاد مرکزی شکل گرفت.
کمیته‌های تخصصی و
اداره جوانی جمعیت
در گام دوم تحقق اجرای سیاست‌های حوزه جمعیت توسط سازمان تأمین‌اجتماعی، تشکیل کمیته‌های تخصصی بیمه‌ای و درمانی برای حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در استان‌ها و معرفی گزینه‌های منتخب مشاور امور زنان در تمام استان‌ها محقق شد. همچنین کارگروه پژوهشی زنان با رویکرد حمایت از خانواده و جوانی جمعیت به همکاری مؤسسه عالی پژوهش سازمان شکل گرفت.
پیشنهاد تشکیل اداره جوانی جمعیت به‌عنوان زیرمجموعه معاونت درمان و ارائه طرح تشکیلاتی مربوط به آن معاونت نیز در این ارتباط
مطرح شد.
هزینه‌کرد جوانی جمعیت
طبق اظهار سازمان تأمین‌اجتماعی، هزینه ناشی از ارائه خدمات و داروهای درمان ناباروری در سال 1400 بالغ بر 1406 میلیارد ریال، در سال 1401 حدود 2650 میلیارد ریال و در 9 ماهه سال جاری بالغ بر 2508 میلیارد ریال بوده است.
پرداخت 232هزار مورد کمک‌هزینه مرخصی زایمان با مبلغ 1055میلیارد تومان در نُه‌ماهه سال جاری یکی از برنامه‌های اثربخش تأمین‌اجتماعی برای زنان بیمه‌شده واجد شرایط به‌شمار می‌آید. سال قبل نیز ۹۲۵میلیارد تومان به بیش از ۲۳۴هزار نفر بیمه‌شده مشمول مرخصی زایمان در تأمین‌اجتماعی پرداخت شد.
افزایش مرخصی زایمان
همچنین افزایش زمان مرخصی بارداری از ۶ماه به ۹ماه و تحقق رویه پرداخت کمک‌هزینه آن بهصورت ماهانه، اقدام دیگر تأمین‌اجتماعی جهت تحقق قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده در این دوره مدیریتی است.
به موجب بند «الف» ماده (۱۷) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، افزایش مدت مرخصی زایمان با پرداخت تمام حقوق و فوق‌العاده‌های مرتبط به ۹ماه تمام محقق شد.
این مرخصی برای تولد دوقلو و بیشتر، ۱۲ماه است که با درخواست مادر تا دو ماه از این مرخصی در ماه‌های پایانی بارداری قابل‌استفاده خواهد بود. اجرای این قانون در سال گذشته ۴۶۴میلیارد تومان و در سال جاری 1434میلیارد تومان بار مالی برای تأمین‌اجتماعی ایجاد کرده و مبلغ 1865میلیارد تومان نیز برای سال آینده پیش‌بینی می‌شود.
کمک‌هزینه ازدواج
سازمان تأمین‌اجتماعی برای حمایت از زوج‌های جوان، طرح ارائه کمک‌هزینه ازدواج را از سال‌های گذشته اجرایی کرد. این اقدام در تحقق موضوع جوانی جمعیت و تحکیم بنیان خانواده مؤثر است. شرایط برخورداری کمک‌هزینه ازدواج برای بیمه‌شدگان اجباری تحت‌پوشش تأمین‌اجتماعی براساس ماده (3) قانون این سازمان به‌مناسبت اولین ازدواج و در صورت احراز شرایط قانونی، معادل یک ماه متوسط مزد یا حقوق بهصورت بلاعوض محاسبه می‌شود.
بر مبنای اعلام معاون نظارت و تعهدات کوتاه‌مدت اداره کل امور بیمه‌شدگان تأمین‌اجتماعی، در شش‌ماهه اول سال‌جاری مبلغ 254میلیارد تومان کمک‌هزینه ازدواج به 53هزار و 985نفر پرداخت شده است. همچنین ۹۲هزار و ۹۵۹نفر از افراد واجد شرایط در سال گذشته مبلغ ۳۲۲میلیارد تومان کمک‌هزینه ازدواج دریافت کردند.
خدمات مراکز ملکی
تأمین‌اجتماعی در سال‌های اخیر به‌منظور اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، برنامه‌هایی نظیر مشاوره برای تشویق افراد به فرزندآوری در مراکز ملکی ارائه کرده است. ماده (50) قانون جوانی جمعیت بر ترویج زایمان طبیعی تأکید دارد، بنابراین برنامه عملیاتی و استراتژیکی مطابق با بندهای هفتگانه این ماده تدوین شده است.
در حال حاضر در مراکز سرپایی این سازمان ضمن استانداردسازی بلوک‌های زایمان، انواع روش‌های نوین زایمان ازجمله در آب، بدون درد و فیزیولوژی برنامه‌ریزی شده و در حال اجراست. استانداردسازی بلوک‌های زایمان تأمین‌اجتماعی و اتاق‌های زایمان خصوصی (LDR) نیز برای حفظ حریم خصوصی و رعایت حقوق بیمه‌شدگان جهت ارائه خدمات مطلوب در مراکز ملکی اجرایی شد.
براساس موازین استاندارد جهت برخورداری مادران باردار هنگام زایمان، علاوه بر اختصاص ماما، یک اتاق کامل در اختیار مادر و خانواده قرار می‌گیرد. از طرفی کاهش زایمان غیرطبیعی (سزارین) با توجه به داشتن بار مالی برای خانواده‌ها و تأمین‌اجتماعی در راستای سیاست‌های تشویقی حمایت از خانواده‌ها در دستور کار این سازمان قرار دارد.
مراکز مشاوره فرزندآوری
ارائه خدمات مشاوره فرزندآوری در مراکز ملکی از دیگر اقدامات تأمین‌اجتماعی منطبق بر اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت به‌شمار می‌رود.
راه‌اندازی مراکز مشاوره برای ارائه خدمات مشاوره‌ای و آموزشی رایگان به بیمه‌شدگان درباره بارداری در مراکز سرپایی تأمین‌اجتماعی با هدف ضرورت افزایش جمعیت از برنامه‌های سازمان است.
همچنین در راستای اجرای ماده (41) مشاوره‌های ناباروری بهصورت میدانی با تأکید بر سبک زندگی ایرانی- اسلامی جریان دارد.
خدمات ناباروری به ۳۰۰ هزار زوج
سازمان تأمین‌اجتماعی پس از ابلاغ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، هدف‌گذاری‌های مختلفی را جهت تحقق این قانون بر مبنای توسعه ظرفیت‌های این حوزه مدنظر قرار داده است.
در این ارتباط ارائه خدمات ناباروری به ۳۰۰هزار زوج نابارور از مهم‌ترین اقدامات محسوب می‌شود.
فرهنگ‌سازی برای فرزندآوری
با توجه به ابلاغ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، سازمان تأمین‌اجتماعی در راستای افزایش جمعیت و فرهنگ‌سازی برای فرزندآوری، سیاست‌ها و برنامه‌های راهبردی را در دستور کار قرار داد.
به‌منظور اجرای ماده (28) قانون حمایت از خانواده، پوسترها و کتابچه‌های الکترونیکی با موضوع جوانی جمعیت در سازمان تأمین‌اجتماعی منتشر شد.
همچنین براساس ماده (20) قانون، برنامه‌هایی برای تقدیر از مادران شاغل و زنانی که تازه به جرگه متأهلان پیوسته‌اند، در حال اجراست.