بهره‌مندی بیش از 47 میلیون نفر از خدمات درمانی تأمین‌اجتماعی
سازمان تأمین‌اجتماعی با پوشش بیمه‌ای بیش از 47میلیون نفر از جمعیت کشور بازوی اصلی نظام سلامت در ارائه خدمات درمانی به‌شمار می‌رود. این نهاد در راستای ایفای وظایف خود منطبق با «قانون الزام سازمان تأمین‌اجتماعی به اجرای بندهای «الف» و «ب» ماده (3) قانون تأمین‌اجتماعی» خدمات درمانی ذی‌نفعان خود را به دو شیوه درمان مستقیم و غیرمستقیم ارائه می‌دهد. در حوزه درمان مستقیم، سازمان با دارا بودن بیش از 84 مرکز بستری اعم از ملکی و هیأت‌مدیره‌ای و 320 مرکز درمانی سرپایی دسترسی بیمه‌شدگان، بازنشستگان و خانواده‌های آن‌ها را به درمان رایگان فراهم کرده است. افراد تحت‌پوشش تأمین‌اجتماعی در این مراکز بدون پرداخت ریالی می‌توانند از خدمات درمانی سرپایی و بستری بهره‌مند شوند. در بخش درمان غیرمستقیم نیز سازمان با بیش از 57هزار مرکز طرف قرارداد هزینه‌های خدمات درمانی، تشخیصی و دارویی بیمه‌شدگان را پوشش می‌دهد. ارائه روزانه بیش از یک میلیون و 300هزار درمان سرپایی و 13هزار درمان بستری، سازمان تأمین‌اجتماعی را در کسوت دومین ارائه‌دهنده خدمات درمانی و نخستین خریدار این خدمات در کشور قرار داده و 53درصد جمعیت کشور از خدمات درمانی تأمین‌اجتماعی بهره‌مند می‌شوند.
مدیرعامل سازمان تأمین‌اجتماعی همواره ضمن تأکید بر مدیریت منابع و مصارف سازمان در راستای صیانت از حقوق بیمه‌شدگان، ارتقای کیفیت و کمیت خدمات درمانی را در اولویت راهبردهای مدیریتی خویش قرار داده است. در این راستا دکتر میرهاشم موسوی، اجرای دستورالعمل‌ها و گایدلاین‌های بالینی و پاراکلینیک وزارت بهداشت را به‌منظور بهبود کیفیت خدمات و نیز جلوگیری از هدررفت هزینه‌های درمانی نابه‌جا ضروری می‌داند. در عین‌حال نسبت به تعامل متعهدانه و سخاوتمندانه با بیماران برای رفع نیازهای درمانی آن‌ها تأکید دارد. او در این زمینه می‌گوید: «بودجه توسعه درمان، امسال بیش از 11500میلیارد تومان است که این عدد در ابتدای دولت 4500میلیارد تومان بود. بنابراین 2.5 برابر افزایش در منابع اختصاص‌یافته برای توسعه زیرساخت خدمات درمانی در این دولت دیده شده است.»
درمان مستقیم
خدمات درمانی سازمان تأمین‌اجتماعی در حالی از طریق درمان مستقیم، رایگان ارائه می‌شود که هزینه‌های درمان در سال‌های اخیر با جهش مواجه شده و دریافت این خدمات از بخش‌های خصوصی، مشمول پرداخت مبالغ مالی هنگفت است. اما تأمین‌اجتماعی براساس رسالت حرفه‌ای خویش، پوشش ریسک‌های زندگی ذی‌نفعان خود را برعهده دارد. این نهاد در سخت‌ترین شرایط که همانا بیماری و ناتوانی است، دسترسی افراد تحت‌پوشش را به خدمات درمانی فراهم می‌کند. نکته مهم اینکه ارائه برخی خدمات مانند جراحی‌های ارتوپدی، مغزواعصاب و ستون فقرات، جراحی‌های چشم و
جراحی‌های قلبی عروقی در بخش‌های خصوصی بیش از صد میلیون تومان هزینه دربر دارد، اما تأمین‌اجتماعی این خدمات را در حد استانداردهای دنیا برای بیمه‌شدگان که اقشار کارگر جامعه هستند، به‌طور رایگان در دسترس قرار می‌دهد.
خدمات سرپایی
نگاهی به آمار ارائه خدمات تأمین‌اجتماعی در یکی دو سال اخیر، می‌تواند عمق خدمت‌رسانی این نهاد را بهتر نمایان کند؛ در سال 1400 تعداد 119میلیون و 603هزار و 281 مراجعه سرپایی به مراکز ملکی سازمان تأمین‌اجتماعی انجام شده است. از این میزان، 55میلیون و 790هزار و 734 مورد مراجعه به پزشکان و 63میلیون و 812هزار و 547 مراجعه به مراکز پاراکلینیک بوده است. در این سال از جمع ویزیت پزشکان نیز 41میلیون و 286هزار و 486 ویزیت پزشکان عمومی، 11میلیون و 114هزار و 745 ویزیت متخصص و فوق‌تخصص و 3میلیون و 389هزار و 503 ویزیت دندانپزشک رقم خورده است. در سال 1401 نیز 140میلیون و 549هزار و 897 مراجعه سرپایی به مراکز ملکی سازمان انجام شده است. این میزان مراجعه به تفکیک شامل 65میلیون و 153هزار و 233 مراجعه به پزشکان عمومی، متخصص و فوق‌تخصص و دندانپزشک و 75میلیون و 396هزار و 664 مراجعه به مراکز پاراکلینیک است. بالغ بر8600 پزشک در مراکز درمانی ملکی سازمان مشغول فعالیت هستند که 46درصد آنان را متخصصان تشکیل می‌دهند. در شش ماه اول سال 1402 تعداد کل مراجعات سرپایی به مراکز ملکی معادل 67میلیون و 410هزار نفر به ثبت رسیده و رشد 4.2درصدی را در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رقم زده است.
مراکز جراحی محدود
آمار ارائه خدمات در مراکز جراحی محدود طی سال 1400 نیز قابل‌توجه است. در این سال 50 تخت فعال مراکز 4985 مورد بستری و 5208 مورد جراحی داشته‌اند. این خدمات در سال 1401 با افزایش مواجه شده، به‌نحوی که تعداد بستری‌شدگان 6140 و اعمال جراحی 6772 مورد برآورد می‌شود.
خدمات بستری مراکز ملکی
در سال 1400، بیمارستان‌های تأمین‌اجتماعی دارای 8982 تخت فعال بودند که ضریب اشغال تخت‌ها 68.5درصد با متوسط اقامت بیمار به میزان سه روز درج شده است. در این بازه زمانی تعداد 768هزار و 425 نفر از خدمات بستری تأمین‌اجتماعی بهره‌مند شدند.
تعداد تخت‌های فعال در سال 1401 به 11593 عدد رسیده، ضریب اشغال تخت به 72.58درصد افزایش یافته و متوسط اقامت بیمار بدون تغییر باقی مانده است. در این سال بستری‌شدگان بیش از
یک میلیون نفر بوده‌اند.
در شش ماه اول سال 1402 درج رقم 433هزار و 418 نفر بستری‌شدگان، نشان‌دهنده رشد 3.7درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل است.
تعداد عمل‌های جراحی
عمل‌های جراحی در مراکز ملکی تأمین‌اجتماعی در سال 1400 به تعداد 399هزار و 406 عمل بوده است. از این میان، 76هزار و 241 عمل جراحی بزرگ، 144هزار و 678 عمل جراحی متوسط و 178هزار و 487 جراحی کوچک را می‌توان ذکر کرد.
در سال 1401 نیز تعداد 469هزار و 887 عمل ثبت شده که به تفکیک 91هزار و 420 عمل جراحی بزرگ، 156هزار و 353 عمل جراحی متوسط و 222هزار و 114 عمل جراحی کوچک را دربرمی‌گیرد. در این سال همچنین از مجموع 106هزار و 248 زایمان در مراکز ملکی، 59هزار و 376 زایمان طبیعی و 46هزار و 872 زایمان سزارین داشته‌ایم.
درمان غیرمستقیم
سازمان تأمین‌اجتماعی با توجه به جمعیت بزرگ تحت‌پوشش خود، بخش اعظمی از خدمات درمانی بیمه‌شدگان را از طریق انعقاد قرارداد با مراکز درمانی دولتی و خصوصی ارائه می‌دهد. در سال 1400 تعداد 313میلیون و 188هزار و 301 نسخه سرپایی در مراکز طرف قرارداد صادر شده که پوشش بیمه‌ای این نسخ برای سازمان 15هزار و 576میلیارد و 873میلیون و 800هزار تومان هزینه دربر داشته است.
همچنین این فرصت برای بیمه‌شدگان فراهم شده تا درصورت مراجعه به مراکز غیرطرف قرارداد، با ارائه اسناد پزشکی بتوانند از پوشش بیمه‌ای بهره‌مند شوند. بر این اساس سازمان تأمین‌اجتماعی در سال 1400 با دریافت 3میلیون و 723هزار و 293 اسناد بستری، مبلغ 13هزار و 732میلیارد و 102میلیون و 700هزار تومان هزینه پرداخت کرده است.
در سال 1401 تعداد 363میلیون و 105هزار و 683 نسخه سرپایی در مراکز طرف قرارداد صادر شد که مبلغ 26هزار و 915میلیارد و 687میلیون و 600هزار تومان هزینه صرف آن شد.
همچنین سازمان در ازای 3میلیون و 902هزار و 448 سند پزشکی که در سال 1401 به ثبت رسید، مبلغ 17هزار و 538میلیارد و 254میلیون و 700هزار تومان هزینه پرداخت.
مراکز درمانی طرف قرارداد
تأمین‌اجتماعی در سال 1400 با 891 بیمارستان، 2523 درمانگاه و پلی‌کلینیک، 106 دی‌کلینیک و 471 مرکز خدمات جامع سلامت طرف قرارداد بوده است. همچنین در این سال این نهاد با 19هزار و 960 مطب پزشکان و دندانپزشکان مستقل قرارداد همکاری منعقد کرد.
آمار مراکز درمانی طرف قرارداد در سال 1402 رقم‌های متفاوتی را دربر دارد؛ در این سال تعداد 1106 بیمارستان و مرکز جراحی محدود، 21هزار و773 مطب پزشکان و دندانپزشکان مستقل ، 14هزار و 631 داروخانه ، 15هزار و 988 مرکز پاراکیلینیکی و 3616 درمانگاه طرف قرارداد سازمان تأمین‌اجتماعی بوده‌اند که نسبت به سال 1400 ، رشد ۱۲درصدی داشته‌اند.
افتتاح مراکز درمانی
در سال 1401 شاهد افتتاح بیمارستان هدایت، بیمارستان شهید املاکی لنگرود و 9 درمانگاه ملکی تأمین‌اجتماعی در سطح کشور بودیم. همچنین بیمارستان 550تختخوابی فیاض‌بخش نیز به‌زودی افتتاح می‌شود. علاوه بر آن احداث هشت درمانگاه ملکی در دست اقدام است. بیمارستان 167تختخوابی آبادان و بیمارستان 320تختخوابی شیراز از دیگر طرح‌های توسعه سازمان تأمین‌اجتماعی به‌شمار می‌رود که در مراحل پایان کار قرار دارد.
تمهیدات جذب پزشکان
سازمان تأمین‌اجتماعی در راستای رفع کمبود پزشکان و متخصصان به‌ویژه در مناطق محروم به‌منظور دسترسی مناسب بیمه‌شدگان به خدمات رایگان تأمین‌اجتماعی، راهکارهایی اتخاذ کرده است. طی یک‌ساله اخیر در حوزه معاونت درمان تأمین‌اجتماعی برای تحقق این هدف، تبدیل وضعیت استخدامی پزشکان با جدیت پیگیری و امکان جذب 570 نفر از پزشکان سازمان که در اقصی‌نقاط کشور در قالب قراردادی خدمت‌رسانی می‌کردند فراهم شد. این در حالی است که تبدیل وضعیت استخدامی پزشکان همکار این سازمان و تثبیت وضعیت اشتغال آنان از سال 1394 به این سو انجام نشده بود.
اصلاح نظام پرداخت پزشکان از دیگر اقداماتی بود که برای حفظ نیروهای پزشکی در تأمین‌اجتماعی انجام شد. این اقدام مهم با حمایت وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، مدیرعامل سازمان تأمین‌اجتماعی و نیز همراهی و همکاری هیأت‌مدیره و هیأت‌امنای سازمان و هم‌افزایی معاونت توسعه مدیریت و منابع انسانی، معاونت برنامه‌ریزی، مالی و پشتیبانی و سایر مدیران ذی‌ربط سازمان به نتیجه رسید.
درمان مستقیم
خدمات درمانی سازمان تأمین‌اجتماعی در حالی از طریق درمان مستقیم، رایگان ارائه می‌شود که هزینه‌های درمان در سال‌های اخیر با جهش مواجه شده و دریافت این خدمات از بخش‌های خصوصی، مشمول پرداخت مبالغ مالی هنگفت است. اما تأمین‌اجتماعی براساس رسالت حرفه‌ای خویش، پوشش ریسک‌های زندگی ذی‌نفعان خود را برعهده دارد. این نهاد در سخت‌ترین شرایط که همانا بیماری و ناتوانی است، دسترسی افراد تحت‌پوشش را به خدمات درمانی فراهم می‌کند. نکته مهم اینکه ارائه برخی خدمات مانند جراحی‌های ارتوپدی، مغزواعصاب و ستون فقرات، جراحی‌های چشم و
جراحی‌های قلبی عروقی در بخش‌های خصوصی بیش از صد میلیون تومان هزینه دربر دارد، اما تأمین‌اجتماعی این خدمات را در حد استانداردهای دنیا برای بیمه‌شدگان که اقشار کارگر جامعه هستند، به‌طور رایگان در دسترس قرار می‌دهد.
خدمات سرپایی
نگاهی به آمار ارائه خدمات تأمین‌اجتماعی در یکی دو سال اخیر، می‌تواند عمق خدمت‌رسانی این نهاد را بهتر نمایان کند؛ در سال 1400 تعداد 119میلیون و 603هزار و 281 مراجعه سرپایی به مراکز ملکی سازمان تأمین‌اجتماعی انجام شده است. از این میزان، 55میلیون و 790هزار و 734 مورد مراجعه به پزشکان و 63میلیون و 812هزار و 547 مراجعه به مراکز پاراکلینیک بوده است. در این سال از جمع ویزیت پزشکان نیز 41میلیون و 286هزار و 486 ویزیت پزشکان عمومی، 11میلیون و 114هزار و 745 ویزیت متخصص و فوق‌تخصص و 3میلیون و 389هزار و 503 ویزیت دندانپزشک رقم خورده است. در سال 1401 نیز 140میلیون و 549هزار و 897 مراجعه سرپایی به مراکز ملکی سازمان انجام شده است. این میزان مراجعه به تفکیک شامل 65میلیون و 153هزار و 233 مراجعه به پزشکان عمومی، متخصص و فوق‌تخصص و دندانپزشک و 75میلیون و 396هزار و 664 مراجعه به مراکز پاراکلینیک است. بالغ بر8600 پزشک در مراکز درمانی ملکی سازمان مشغول فعالیت هستند که 46درصد آنان را متخصصان تشکیل می‌دهند. در شش ماه اول سال 1402 تعداد کل مراجعات سرپایی به مراکز ملکی معادل 67میلیون و 410هزار نفر به ثبت رسیده و رشد 4.2درصدی را در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رقم زده است.
مراکز جراحی محدود
آمار ارائه خدمات در مراکز جراحی محدود طی سال 1400 نیز قابل‌توجه است. در این سال 50 تخت فعال مراکز 4985 مورد بستری و 5208 مورد جراحی داشته‌اند. این خدمات در سال 1401 با افزایش مواجه شده، به‌نحوی که تعداد بستری‌شدگان 6140 و اعمال جراحی 6772 مورد برآورد می‌شود.
خدمات بستری مراکز ملکی
در سال 1400، بیمارستان‌های تأمین‌اجتماعی دارای 8982 تخت فعال بودند که ضریب اشغال تخت‌ها 68.5درصد با متوسط اقامت بیمار به میزان سه روز درج شده است. در این بازه زمانی تعداد 768هزار و 425 نفر از خدمات بستری تأمین‌اجتماعی بهره‌مند شدند.
تعداد تخت‌های فعال در سال 1401 به 11593 عدد رسیده، ضریب اشغال تخت به 72.58درصد افزایش یافته و متوسط اقامت بیمار بدون تغییر باقی مانده است. در این سال بستری‌شدگان بیش از
یک میلیون نفر بوده‌اند.
در شش ماه اول سال 1402 درج رقم 433هزار و 418 نفر بستری‌شدگان، نشان‌دهنده رشد 3.7درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل است.
تعداد عمل‌های جراحی
عمل‌های جراحی در مراکز ملکی تأمین‌اجتماعی در سال 1400 به تعداد 399هزار و 406 عمل بوده است. از این میان، 76هزار و 241 عمل جراحی بزرگ، 144هزار و 678 عمل جراحی متوسط و 178هزار و 487 جراحی کوچک را می‌توان ذکر کرد.
در سال 1401 نیز تعداد 469هزار و 887 عمل ثبت شده که به تفکیک 91هزار و 420 عمل جراحی بزرگ، 156هزار و 353 عمل جراحی متوسط و 222هزار و 114 عمل جراحی کوچک را دربرمی‌گیرد. در این سال همچنین از مجموع 106هزار و 248 زایمان در مراکز ملکی، 59هزار و 376 زایمان طبیعی و 46هزار و 872 زایمان سزارین داشته‌ایم.
درمان غیرمستقیم
سازمان تأمین‌اجتماعی با توجه به جمعیت بزرگ تحت‌پوشش خود، بخش اعظمی از خدمات درمانی بیمه‌شدگان را از طریق انعقاد قرارداد با مراکز درمانی دولتی و خصوصی ارائه می‌دهد. در سال 1400 تعداد 313میلیون و 188هزار و 301 نسخه سرپایی در مراکز طرف قرارداد صادر شده که پوشش بیمه‌ای این نسخ برای سازمان 15هزار و 576میلیارد و 873میلیون و 800هزار تومان هزینه دربر داشته است.
همچنین این فرصت برای بیمه‌شدگان فراهم شده تا درصورت مراجعه به مراکز غیرطرف قرارداد، با ارائه اسناد پزشکی بتوانند از پوشش بیمه‌ای بهره‌مند شوند. بر این اساس سازمان تأمین‌اجتماعی در سال 1400 با دریافت 3میلیون و 723هزار و 293 اسناد بستری، مبلغ 13هزار و 732میلیارد و 102میلیون و 700هزار تومان هزینه پرداخت کرده است.
در سال 1401 تعداد 363میلیون و 105هزار و 683 نسخه سرپایی در مراکز طرف قرارداد صادر شد که مبلغ 26هزار و 915میلیارد و 687میلیون و 600هزار تومان هزینه صرف آن شد.
همچنین سازمان در ازای 3میلیون و 902هزار و 448 سند پزشکی که در سال 1401 به ثبت رسید، مبلغ 17هزار و 538میلیارد و 254میلیون و 700هزار تومان هزینه پرداخت.
مراکز درمانی طرف قرارداد
تأمین‌اجتماعی در سال 1400 با 891 بیمارستان، 2523 درمانگاه و پلی‌کلینیک، 106 دی‌کلینیک و 471 مرکز خدمات جامع سلامت طرف قرارداد بوده است. همچنین در این سال این نهاد با 19هزار و 960 مطب پزشکان و دندانپزشکان مستقل قرارداد همکاری منعقد کرد.
آمار مراکز درمانی طرف قرارداد در سال 1402 رقم‌های متفاوتی را دربر دارد؛ در این سال تعداد 1106 بیمارستان و مرکز جراحی محدود، 21هزار و773 مطب پزشکان و دندانپزشکان مستقل ، 14هزار و 631 داروخانه ، 15هزار و 988 مرکز پاراکیلینیکی و 3616 درمانگاه طرف قرارداد سازمان تأمین‌اجتماعی بوده‌اند که نسبت به سال 1400 ، رشد ۱۲درصدی داشته‌اند.
افتتاح مراکز درمانی
در سال 1401 شاهد افتتاح بیمارستان هدایت، بیمارستان شهید املاکی لنگرود و 9 درمانگاه ملکی تأمین‌اجتماعی در سطح کشور بودیم. همچنین بیمارستان 550تختخوابی فیاض‌بخش نیز به‌زودی افتتاح می‌شود. علاوه بر آن احداث هشت درمانگاه ملکی در دست اقدام است. بیمارستان 167تختخوابی آبادان و بیمارستان 320تختخوابی شیراز از دیگر طرح‌های توسعه سازمان تأمین‌اجتماعی به‌شمار می‌رود که در مراحل پایان کار قرار دارد.
تمهیدات جذب پزشکان
سازمان تأمین‌اجتماعی در راستای رفع کمبود پزشکان و متخصصان به‌ویژه در مناطق محروم به‌منظور دسترسی مناسب بیمه‌شدگان به خدمات رایگان تأمین‌اجتماعی، راهکارهایی اتخاذ کرده است. طی یک‌ساله اخیر در حوزه معاونت درمان تأمین‌اجتماعی برای تحقق این هدف، تبدیل وضعیت استخدامی پزشکان با جدیت پیگیری و امکان جذب 570 نفر از پزشکان سازمان که در اقصی‌نقاط کشور در قالب قراردادی خدمت‌رسانی می‌کردند فراهم شد. این در حالی است که تبدیل وضعیت استخدامی پزشکان همکار این سازمان و تثبیت وضعیت اشتغال آنان از سال 1394 به این سو انجام نشده بود.
اصلاح نظام پرداخت پزشکان از دیگر اقداماتی بود که برای حفظ نیروهای پزشکی در تأمین‌اجتماعی انجام شد. این اقدام مهم با حمایت وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، مدیرعامل سازمان تأمین‌اجتماعی و نیز همراهی و همکاری هیأت‌مدیره و هیأت‌امنای سازمان و هم‌افزایی معاونت توسعه مدیریت و منابع انسانی، معاونت برنامه‌ریزی، مالی و پشتیبانی و سایر مدیران ذی‌ربط سازمان به نتیجه رسید.