مقطع ابتدایی، پایهای برای آینده
زینب طولابی دکترای مدیریت آموزشی و عضو هیأت علمی دانشگاه
مدرسه ابتدایی گامی حیاتی به منظور آمادهسازی کودکان برای یادگیریهای بعدی و بهطورکلی زندگی است. جایی که بیشتر کودکان نوشتن، خواندن، مفاهیم اساسی علوم و ریاضیات را میآموزند و درک اساسی از جهان و تاریخ آن را به دست میآورند. میانگین سالانه میزان یادگیری دانشآموزان در مهدکودک تا کلاس دوم بیشتر از هر زمان دیگری در طول سالهای تحصیل است. توانایی خواندن ماهرانه تا کلاس چهارم به قدری مهم است که انجام ندادن این کار اغلب بچهها را در مسیر ترک تحصیل قرار میدهد.
آموزش ابتدایی پایهای را برای آموزش و پرورش آینده فراهم میکند و میتواند به کودکان کمک کند که به آرامی به دوره تحصیلات متوسطه و عالی منتقل شوند. دانشآموزان کلاس اول مشتاق پرسشگری و کنجکاو در مورد جهان در حال گسترش خود هستند. مهارتهای به سرعت در حال رشد آنها شروع به امکان کاوش مستقل و مشارکتی در داخل و خارج از کلاس میکند. دانشآموزان کلاس اولی عاشق داشتن یک «دوست صمیمی» هستند، حتی اگر تصمیم بگیرند در هر لحظه با دوست خود «گفتوگو» کنند. ممکن است رفتارهای افراطی مانند عصبانیت، تمسخر، شکایت و ناله کردن داشته باشند که باید درک شوند، اما همیشه تحمل نمیشوند. مؤثرترین راه برای اینکه دانشآموزان کلاس اولی مستقلتر و روانتر بخوانند و بنویسند، استفاده از یک رویکرد سوادآموزی متعادل- ترکیبی از خواندن مشترک، بلندخوانی، خواندن هدایت شده و خواندن مستقل - در طول روز است. با پروژههای کلاسی یا گروهی، دانشآموزان باید یاد بگیرند که با هم کار کنند تا یک پروژه بزرگ ایجاد کنند. برای مربیان مهم است که راهبردهای آموزشی را ایجاد کنند که دانشآموزان را درگیر کند. وقتی دانشآموزان بهطور فعال در فعالیتهای کلاس درس شرکت نمیکنند، خسته میشوند. این میتواند منجر به رفتار مخرب و نمرات ضعیف شود. دانشآموزان از کار کردن با هم و یادگیری از یکدیگر لذت میبرند. گروههای همتای سه تا پنج دانشآموز ایجاد کنید و به هر گروه یک وظیفه بدهید. از گروههای دانشآموزی بخواهید که وظیفه و راهحل خود را به کلاس ارائه دهند. بعد از هر ارائه برای پرسش و پاسخ وقت بگذارید.
بستر و شیوه آموزش نیز مهم است. در ایام کرونا سیستم آموزشی کشور بهصورت مستقیم ناگزیر مجبور به استفاده از فضای مجازی برای آموزش رسمی شد. از امتیازات برجسته یادگیری آنلاین راحتی و سهولت شرکت و امکان تعامل دانشآموزان بهصورت ناهمزمان است. برخی دانشآموزان اغلب نمیتوانند به دلیل برنامههای فشرده و جدول زمانی سخت در تنظیمات فیزیکی، با اساتید خود ارتباط برقرار کنند. برخی از آنها حتی ممکن است خیلی خجالتی باشند که در کلاس دست خود را بالا ببرند و آشکارا سؤال بپرسند. با آموزش آنلاین، آنها میتوانند بلافاصله با ارسال یک پیام مستقیم به اساتید در پلتفرم آموزشی تعیین شده، با معلم ارتباط برقرار کنند. علاوه بر این، در صورت داشتن پنجره مناسب بین سخنرانیها، میتوانند با همتایان خود برای کار در پروژههای گروهی همکاری کنند.
آموزش آنلاین معایب متعددی نیز به همراه داشت؛ اینکه در مهارتهای ارتباطی دانشآموزان دخل و تصرف کرد. استراتژیهای آموزش آنلاین در تقویت درک تحصیلی دانشآموزان بسیار مؤثر است. با این حال، عدم توسعه مهارتهای ارتباطی وجود دارد.
دانشآموزان ممکن است با چالشهای فنی مانند دسترسی ناکافی به اینترنت، خرابی سختافزار دستگاه و برق نامطمئن مواجه شوند. با توجه به معایب و خلأهای موجود در آموزش مجازی و بر اساس نتایج تحقیقات و بررسیهای معلمان و اولیا خصوصاً در سالهای بعد از کووید و مشاهده ضعف عملکردی، بازآموزی دانشآموزان اجتنابناپذیر بهنظر میرسد و نظام آموزشی کشور باید برای رفع افت تحصیلی تدبیری عاجل بیندیشد.