بیمههای توافقی و تأمین منابع پایدار
اجرای بیمههای توافقی با یکدرصد کل افراد بیمهشده تأمیناجتماعی، اکنون یکی از برنامههای موفق این سازمان برای گسترش پوشش بیمهای افراد فاقد بیمه محسوب میشود. بیمهشدگان اصلی تأمیناجتماعی شامل بیمهشده اجباری، برخی از بیمهشدگان خاص (مانند بافندگان، رانندگان، کارگران ساختمانی، باربران، خادمان مساجد و کارفرمایان صنفی)، جمعی از بیمهشدگان حِرَف و مشاغل آزاد و همچنین تعدادی از گروههای مختلف در قالب بیمههای توافقی هستند.
بیشترین بیمهشدگان اصلی سازمان مربوط به بیمهشدگان اجباری با ۶۹ درصد و بیمهشدگان خاص با ۲۹درصد است. بیمه بیکاری و توافقی هرکدام یکدرصد این جمعیت را تشکیل میدهند. تأمیناجتماعی بهمنظور اجراییسازی سیاستهای کلی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری و فراهم کردن زمینه اجرای برنامه هفتم توسعه بهدنبال توسعه پوشش بیمهای افراد فاقد بیمه در قالب گروههای مختلف از جمله بیمههای توافقی است که این موضوع بر افزایش منابع سازمان نیز تأثیرگذار خواهد بود. پوشش بیمهای در تأمیناجتماعی در قالب بیمههای اجباری، اختیاری، صاحبان حِرَف و مشاغل آزاد و توافقی، دستاورد بزرگی برای سازمان بهشمار میرود که از این طریق علاوه بر تأمین منابع پایدار در قالب این نوع بیمهها، گروههای اجتماعی فاقد نظام بیمهای را از خدمات خود برخوردار میسازد.
با توجه به سیاستها و اولویتهای تأمیناجتماعی در راستای گسترش خدمات بیمهای، اکنون ۱۵۰هزار نفر در قالب بیمههای توافقی از خدمات این سازمان در بخش بیمهای، درمانی و بازنشستگی بهرهمند هستند. بر اساس مواد (۱) و (۷) قانون تأمیناجتماعی و بهمنظور تعمیم و گسترش انواع بیمههای اجتماعی و استقرار نظام هماهنگ و متناسب با برنامههای تأمیناجتماعی، از یکم آبانماه سال ۱۳۸۳تاکنون 32 گروه از گروههای اجتماعی غیرمشمول نظام حمایتی خاص فاقد رابطه مزدبگیری، با انعقاد توافقنامه با کارگزاران ذیربط از پوشش بیمه تأمیناجتماعی برخوردار شدهاند. طبق قانون مربوط به بیمه توافقی، افراد متقاضی از میان اعضای صندوق نظام پزشکی، اعضای صندوق نظام دامپزشکی، اعضای نماینده بیمه ایران و آسیا، معلمان حقالتدریس و دیگر گروههای مشمول برای استفاده از این بیمه باید از سوی کارگزاران ذیربط معرفی شوند. این افراد میتوانند با داشتن شرط سنی بین ۱۸ تا ۵۰ سال در زمان ثبت معرفینامه در واحدهای اجرایی تأمیناجتماعی، از خدمات این سازمان استفاده کنند.
بیمه افراد مشمول بیمههای توافقی ماهیت اختیاری دارد و این افراد از همه حمایتهای مقرر در ماده (۳) قانون تأمیناجتماعی مصوب تیرماه سال ۱۳۵۴ به استثنای بند «ج» شامل غرامت دستمزد ایام بیماری و بارداری بهرهمند میشوند. با توجـه به اینکه این گروه از بیمهشدگان، فاقد رابطه مزدبگـیری هستند، بنابراین از شمول قانون بیمه بیکاری مصوب ۲۶ شهریورماه سال ۱۳۶۹ مجلس شورای اسلامی خارج بوده و بر این اساس، حقبیمه بیکاری (سه درصد مبنای پرداخت حقبیمه) نیز از آنان وصول نخواهد شد. همچنین بیمهشدگان بیمههای توافقی همانند دیگر افراد بیمهشده از پرداخت فرانشیز در مراکز درمانی سازمان شامل ملکی و استیجاری معاف هستند. از آنجا که شاخصهای گفته شده در این نوع پوشش بیمهای تأمیناجتماعی، مزیتهای فراوانی برای سازمان بیمهای و افراد و گروههای بدون بیمه دربردارد، الزام هدفگذاری برای توسعه این نوع بیمهها، تحقق اصل (29) قانون اساسی در راستای گسترش بیمههای اجتماعی را موجب خواهد شد.