گامی‌هایی برای تحقق سیاست‌های کلی تأمین‌اجتماعی
سال 1401 با ابلاغ سیاست‌های کلی تأمین‌اجتماعی از سوی مقام معظم رهبری آغاز شد. سازمان تأمین‌اجتماعی به عنوان مهمترین حلقه نظام حکمرانی تأمین‌اجتماعی که در حوزه بیمه‌های اجتماعی در حدود نیمی از جمعیت کشور را تحت پوشش قرار دارد پس از صدور سیاست‌های کلی تأمین‌اجتماعی ضمن ایجاد دبیرخانه دائمی جهت پیگیری این سیاست‌ها اقدامات متعددی در خصوص اجرایی‌سازی سیاست‌های کلی تأمین‌اجتماعی انجام داده است که در ادامه این گزارش به برخی از آنها اشاره می‌شود.
بدهی‌های انباشته در مسیر تسویه
بند «چهارم» سیاست‌های کلی تأمین‌اجتماعی بر جلوگیری از ایجاد و انباشت بدهی دولت به تأمین‌اجتماعی تأکید دارد. برای اجرایی کردن این بند، سازمان تأمین‌اجتماعی اقداماتی را انجام داده است. در همین راستا طی سال‌های اخیر با همراهی قوه مجریه، نزدیک به 180 هزار میلیارد تومان از بدهی دولت به بزرگترین صندوق بازنشستگی کشور تسویه شد. اهمیت تسویه به موقع مطالبات تأمین‌اجتماعی به حدی است که مقام معظم رهبری در بند «چهارم» سیاست‌های کلی تأمین‌اجتماعی بر جلوگیری از انباشت این بدهی‌ها تأکید کردند: «اصلاح قوانین، ساختارها و تشکیلات سازمان‌ها و صندوق‌های بیمه‌گر اجتماعی در جهت تأمین عدالت و یکسان‌سازی قواعد و مقررات بیمه‌ای و جلوگیری از ایجاد و انباشت بدهی‌های دولت و رعایت قواعد بیمه‌ای و تأمین بار مالی تضمین‌‌شده و بین‌نسلی».
بر اساس برآوردها، میزان مطالبات سازمان تأمین‌اجتماعی از دولت تا انتهای سال 1401، به 600 هزار میلیارد تومان خواهد رسید. بر اساس اعلام سازمان تأمین‌اجتماعی در سه سال اخیر، پرداخت‌های دولت برای تسویه دیون، کمی از بار بدهی دولت به این سازمان کاسته است. در سال 99، در قالب لایحه بودجه حدود 35 هزار میلیارد تومان از بدهی‌های دولت به سازمان تأمین‌اجتماعی پرداخت شد. مناسب‌ترین تسویه بدهی دولت مربوط به سال 1401 است که در قالب مصوبه سران سه قوه رقم خورد. بر اساس تصمیم شورایعالی هماهنگی اقتصادی قوا و با تصویب سران قوا، مبلغ ۹۰ هزار میلیارد تومان از سهام پالایشگاه شازند در سال جاری به تأمین‌اجتماعی واگذار شد.
رشد سهم تأمین‌اجتماعی در حق‌بیمه تکمیلی
بند «پنجم» سیاست‌های کلی تأمین‌اجتماعی شامل شش زیرمجموعه مجزاست. مقام معظم رهبری در این بند با اشاره به لزوم لایه‌بندی امور امدادی، حمایتی و بیمه‌ای و سطح‌بندی خدمات، دولت‌ها را مکلف ساخته‌اند تا بر اساس وسع و استحقاق، رویکردی فعال در این زمینه داشته باشند. یکی از ارزشمندترین بخش‌های بند «پنجم» سیاست‌های کلی تأمین‌اجتماعی مربوط به ایجاد شرایط بهره‌مندی عموم جامعه از بیمه‌های تکمیلی است که باید از محل مشارکت بیمه‌شدگان و کارفرمایان با مشوق‌های مالیاتی و پشتیبانی حقوقی دولت در فضای رقابتی اجرایی شود. سازمان تأمین‌اجتماعی همواره تلاش کرده تا در کنار خدمات رایگان درمانی که ارائه می‌دهد، فضای ذهنی شرکای اجتماعی خود را نیز به سمت آرامش پیش ببرد. توسعه پوشش بیمه تکمیلی بیش از ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر بازنشسته تأمین‌اجتماعی، یکی از اقدامات این سازمان در راستای خدمات گسترده به این بخش از جامعه تحت‌پوشش و عمل به ابلاغیه رهبر معظم انقلاب محسوب می‌شود.
مدیرعامل سازمان تأمین‌اجتماعی نیز در اواسط آذرماه سال 1401 با اعلام اینکه نقش و مسئولیت سازمان در موضوع بیمه تکمیلی بازنشستگان، نقش مشورتی و حمایتی است و شرکت بیمه‌گر باید خدمات، خسارت و تعهدات را در موعد مقرر انجام دهد تا اثربخشی و در نهایت رضایتمندی بازنشستگان را در پی داشته باشد، از افزایش ۸۰ درصدی سقف تعهدات در قرارداد جدید و افزایش ۱۲۰ درصدی سهم سازمان تأمین‌اجتماعی در پرداخت حق‌بیمه تکمیلی بازنشستگان و مستمری‌بگیران خبر داد.
توسعه مراکز درمانی در مناطق محروم
سیاست‌های کلی تأمین‌اجتماعی به عنوان یک سند بالادستی موازین دقیق، جامع و فراگیری را در حوزه تأمین‌اجتماعی عرضه کرده و سازمان تأمین‌اجتماعی بسیاری از برنامه‌های توسعه‌ای خود را با تبعیت از فرازهای این سیاست‌ها پیش می‌برد. از جمله این برنامه‌ها می‌توان به ایجاد عدالت در دسترسی به درمان اشاره کرد که بر اساس بند «ششم» سیاست‌های کلی تحقق یافته است. بخشی از مفاد بند ششم این سیاست‌ها بر مسأله «بسط و تأمین عدالت اجتماعی» و «دسترسی آحاد جامعه به خدمات تأمین‌اجتماعی» تأکید کرده و سازمان نیز با توسعه مراکز درمانی در مناطق کم‌برخوردار در این مسیر حرکت می‌کند. در ادامه به برخی از طرح‌های عمرانی سازمان در حوزه خدمات درمانی برای گسترش عدالت درمانی در مناطق کم‌برخوردار کشور پرداخته‌می‌شود.در فروردین‌ماه سال 1401 عملیات بازسازی و توسعه بخش اورژانس بیمارستان تأمین‌اجتماعی دکتر غرضی ملایر کلید خورد. کلینیک غربالگری دیابت و فشار خون درمانگاه «قائم» در شهر محمدیه استان قزوین، افتتاح درمانگاه تأمین‌اجتماعی در سردشت در آذربایجان غربی و بهره‌برداری از بخش بازسازی شده (NICU) بیمارستان رازی تربت‌حیدریه در خراسان رضوی از دیگر طرح‌های تأمین‌اجتماعی بود که در خردادماه سال 1401 انجام شد.
بهسازی اورژانس بیمارستان دکتر غرضی سیرجان در استان کرمان، بهره‌برداری از درمانگاه تخصصی و فوق‌تخصصی بیمارستان امیرالمؤمنین (ع) اهواز و دستگاه رادیولوژی دیجیتال و اتوآنالایزر آزمایشگاه درمانگاه تأمین‌اجتماعی شهید مطهری گناوه در استان بوشهر از دیگر اقدامات سازمان جهت بهبود خدمات درمانی در مناطق کم‌برخوردار کشور بود. در ادامه مسیر توسعه و ارتقای خدمات درمانی، چهارمین اتاق عمل بیمارستان تأمین‌اجتماعی شهید مصطفی خمینی در شهرستان بهبهان خوزستان مهرماه سال 1401 تکمیل و بازگشایی شد. دستگاه رادیولوژی دیجیتال پلی‌کلینیک بوعلی کنگان نیز در آبان‌ماه سال 1401 به بهره‌برداری رسید.
رویدادهای تأمین‌اجتماعی در ماه آذر حاکی از احداث و افتتاح سه مرکز درمانی در شهرستان‌های عجب‌شیر، ملکان و هشترود در استان آذربایجان‌شرقی است. کلنگ‌زنی درمانگاه شهرستان کلیبر در این ماه تحقق یافت و در دی‌ماه امسال درمانگاه تأمین‌اجتماعی شهرستان بهار در استان همدان به بهره‌برداری رسید و ساخت درمانگاه کبودرآهنگ این استان کلنگ‌زنی شد. افتتاح بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان تأمین‌اجتماعی نبی‌‌اکرم (ص) عسلویه در استان بوشهر از دیگر طرح‌های درمانی تأمین‌اجتماعی است که در بهمن‌ماه امسال تحقق یافت. همچنین در این ماه درمانگاه تأمین‌اجتماعی امام جواد (ع) شهرستان جم به بهره‌برداری رسید و علاوه بر آن، درمانگاه تأمین‌اجتماعی شهید نادر مهدوی خورموج استان بوشهر نیز در این بازه زمانی افتتاح شد. تأمین‌اجتماعی در دهه مبارک فجر سال 1401 ضمن افتتاح مراکز درمانی از 203 طرح عمرانی در دست اجرای این نهاد که تعداد زیادی از این مراکز در مناطق محروم قرار دارد، رونمایی کرد.
در روزهای پایانی اسفند‌ماه سال 1401 نیز شاهد افتتاح و آغاز عملیات اجرایی 78 پروژه عمرانی درمانی و بیمه‌ای تأمین‌اجتماعی در 23 استان کشور بودیم. در نهایت سازمان تأمین‌اجتماعی در نیمه اول سال آینده افتتاح یک بیمارستان در آبادان و در پایان سال ۱۴۰۲ نیز بهره‌برداری از طرح توسعه و نوسازی بیمارستان شهید فیاض‌بخش را در برنامه خود دارد.
تحقق سیاست‌های جمعیتی
سازمان تأمین‌اجتماعی در راستای اجرای قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده و بند «هشتم» سیاست‌های کلی تأمین‌اجتماعی (ارائه خدمات لازم به منظور تحکیم نهاد خانواده و فرزندآوری) طرح‌هایی مانند پرداخت کمک‌هزینه ازدواج، افزایش مرخصی زایمان و استانداردسازی بلوک‌های زایمان را در مراکز ملکی هدفگذاری و اجرا کرده است. همچنین راه‌اندازی مراکز مشاوره فرزندآوری برای ارائه خدمات مشاوره‌ای و آموزشی رایگان به بیمه‌شدگان درباره بارداری و تشویق مادران باردار به کاهش زایمان غیرطبیعی (سزارین) از مهمترین اقدامات این سازمان در راستای تحکیم بنیان خانواده به شمار می‌رود. ضرورت رشد جمعیت و اثرات مثبت آن بر جامعه و آینده تأمین‌اجتماعی بر اساس سیاست‌های کلی این بخش و با تکیه بر قوانین و مقررات بالادستی حوزه جمعیت و بیمه‌های اجتماعی توسط این سازمان، سیاستگذاری و دنبال می‌شود.
مدیرعامل تأمین‌اجتماعی درباره اقدامات این سازمان در حوزه جوانی جمعیت گفته است: «یکی از اتفاقات خوب در دولت سیزدهم، حمایت از زوجین نابارور و راه‌اندازی بیمه ناباروری بود که تاکنون سازمان حدود 2 هزار میلیارد ریال در بحث جوانی جمعیت هزینه کرده است.» میرهاشم موسوی پنجشنبه (۱۵ دی‌ماه) در نشست مشترک با وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی افزود: «افزایش مرخصی زمان بارداری از ۶ ماه به ۹ ماه نیز در این دوره محقق شد.»همچنین سازمان تأمین‌اجتماعی برای حمایت از زوج‌های جوان، طرح ارائه کمک‌هزینه ازدواج را از سال‌های گذشته اجرایی کرد که این اقدام در تحقق موضوع جوانی جمعیت و تحکیم بنیان خانواده مؤثر است. سازمان تأمین‌اجتماعی برای کمک به بانوان شاغل باردار نیز طرح افزایش مرخصی زایمان را در دستور کار قرار داد تا با ارائه خدمت به مادران باردار در راستای تحکیم بنیان خانواده، گامی برداشته باشد. برای اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت درمجموع مبلغ ۱۲ هزار میلیارد تومان در قانون بودجه سال 1401 محقق شد تا از این طریق خانواده‌های دارای شرایط از مزایای این مهم برخوردار شوند.