نسخه الکترونیک زمینه‌ساز پرونده «سلامت‌الکترونیک»
استقرار نسخه الکترونیک در سازمان تأمین‌اجتماعی به عنوان طرحی نوین در نظام سلامت کشور به شمار می‌رود. این طرح که در سال 1392 در مراکز ملکی سازمان تأمین‌اجتماعی کلید خورد، تا پایان سال 95 در تمامی مراکز ملکی به اجرا درآمد. نتایج موفقیت‌آمیز این طرح سبب گسترش آن در مراکز طرف قرارداد شد. در این حوزه نیز که اجرای پایلوت آن از سال 1394 در استان یزد آغاز گردید، در سال 1397 به حالت عمومی در کل کشور پیاده‌سازی و اجرا شد. اقدام موفقیت‌آمیز سازمان در راستای استقرار نسخه الکترونیک سبب شد تا این طرح عنوان «طرح برتر موفق» از سوی اتحادیه بین‌المللی تأمین‌اجتماعی را کسب کند.
مدیرکل درمان غیرمستقیم سازمان تأمین‌اجتماعی، استقرار نسخه الکترونیک را زیرساختی برای تشکیل پرونده «سلامت‌الکترونیک» برشمرد و راهبردهای حوزه الکترونیک تأمین‌اجتماعی را در ایجاد زمینه‌های این طرح، به عنوان یک طرح ملی همسو با نظام سلامت ارزیابی کرد و برقراری عدالت در درمان را از مباحث کلیدی تأمین‌اجتماعی برشمرد.
شهرام غفاری با بیان اینکه این طرح بزرگ ملی اثرات بسیار مثبت و روشنی را در حوزه سلامت کشور برجای گذاشته، افزود: «در طول اجرای طرح نسخه الکترونیک، همواره سعی شده تا با همکاری پزشکان، مراکز درمانی، مراکز دارویی و پاراکلینیک طرف قرارداد نسبت به برطرف کردن مشکلات طرح اقدام شود.»
او اظهار کرد: «نتایج این همکاری بسیار موفقیت‌آمیز بود؛ به طوری که از ابتدای سال 1401 تا پایان آبان‌ماه بیش از 90 میلیون نسخه از سوی پزشکان به صورت الکترونیک تجویز شد که این میزان بیش از 97 درصد نسخ پزشکان را شامل می‌شود.»
مدیرکل درمان غیرمستقیم سازمان تأمین‌اجتماعی گفت: «همچنین در این بازه زمانی 83 میلیون نسخه دارویی از سوی داروخانه‌های طرف قرارداد به صورت الکترونیک نسخه‌پیچی شد که این میزان نیز بیش از 85 درصد نسخ پاراکلینیک را دربر می‌گیرد.»
زیرساخت پرونده سلامت‌الکترونیک
غفاری استقرار نسخه الکترونیک را زیرساختی برای تشکیل پرونده «سلامت‌الکترونیک» برشمرد و افزود: «سازمان اقدامات مؤثری را در راستای هوشمندسازی فرایندهای درمانی ارائه کرده که این اقدام از استقرار سامانه HIS در مراکز بستری آغاز شد و تا استقرار نسخ الکترونیک به عنوان یک طرح نوین در کشور پیش رفت. در حال حاضر طرح نسخه‌نویسی و نسخه‌پیچی الکترونیکی در تمامی مراکز ملکی سازمان، قریب به صد‌درصد به صورت الکترونیک صادر و در مراکز طرف قرارداد نیز بیش از 90 درصد انجام می‌شود. به طور حتم، استقرار پرونده الکترونیک به عنوان یک طرح ملی که از سوی وزارت بهداشت پیگیری می‌شود، نیازمند تجمیع سوابق اطلاعات حوزه درمان بیماران است و نسخه الکترونیک امکان دسترسی به این اطلاعات را میسر می‌سازد.»
او با بیان اینکه سلامتی بیمه‌شدگان از مباحث کلیدی تأمین‌اجتماعی به شمار می‌رود، تصریح کرد: «این نهاد با اعتقاد به عدالت در حوزه درمان، نه‌تنها از ظرفیت مراکز ملکی خود در جهت پاسخگویی به نیازهای درمانی بیمه‌شدگان بهره‌برداری می‌کند بلکه با توسعه قرارداد با پزشکان و مراکز درمانی بستری و سرپایی دسترسی بیمه‌شدگان را به خدمات سلامت تسهیل کرده است.»
مدیرکل درمان غیرمستقیم سازمان تأمین‌اجتماعی ادامه داد: «در مراکز طرف قرارداد نیز با توجه به جمعیت 45 میلیونی بیمه‌شدگان، بیش از 5 میلیون مراجعه سالانه در بخش بستری و 350 میلیون مراجعه در بخش خدمات سرپایی ایجاد می‌شود.»
تعیین تعرفه‌های درمان
غفاری با بیان اینکه درمان غیرمستقیم بخشی از حوزه معاونت درمان سازمان تأمین‌اجتماعی است که به خرید خدمات تشخیصی، درمانی و توانبخشی از مؤسسه‌های طرف قرارداد اقدام می‌کند، گفت: «اساس این اقدام بر مبنای مصوبات شورایعالی بیمه سلامت مشخص می‌شود؛ به گونه‌ای که تعرفه‌های درمان به صورت سالیانه از سوی دبیرخانه این شورا تعیین شده و پس از تصویب هیأت‌وزیران ابلاغ می‌شود. همچنین کتابی نیز با عنوان «کتاب ارزش نسبی خدمات و مراقبت‌های سلامت جمهوری اسلامی ایران» وجود دارد که خدمات بستری و سرپایی به صورت کدبندی و ارزشگذاری شده را ارائه می‌دهد.»
مزایای نسخه الکترونیک
او با اشاره به مزایای نسخه الکترونیک، گفت: «بهره‌مندی از نسخه الکترونیک سبب صرفه‌جویی در هزینه‌های درمان می‌شود که منفعت آن به خود بیمه‌شدگان بازمی‌گردد. همچنین بر اساس این طرح، امکان پایش نسخ و خدمات درمانی میسر می‌شود و مسائلی مانند رصد گران‌ترین نسخه‌ها با ارزیابی نوع بیماری و بیشترین مراجعه بیمار به پزشک به دست می‌آید. در حوزه دارویی نیز چنین تحولی ایجاد شده و در سامانه تی‌تک، کد داروها پس از تحویل به بیمار باطل شده و غیرقابل فروش به شخص دیگر می‌شود.»
مدیرکل درمان غیرمستقیم سازمان تأمین‌اجتماعی، تصریح کرد: «از سوی دیگر اجرای این طرح دسترسی بیمه‌شدگان را به بانک اطلاعاتی خود میسر کرده و نیز کمک می‌کند تا پیاده‌سازی قوانین و دستورالعمل‌های درمانی با سهولت انجام شود. همچنین امکان نظارت بر عملکرد مؤسسه‌های طرف قرارداد و غیر‌طرف قرارداد میسر است و امکان بودجه‌ریزی عملیاتی در بخش درمان از دیگر مزایای اجرای طرح به شمار می‌رود.»
نرم‌افزارهای نسخه‌نویسی
غفاری با اشاره به تجهیزات مناسب برای بهره‌مندی از نسخه الکترونیک، ادامه داد: «با توجه به تولید نرم‌افزارهای واسط (API) از سوی سازمان تأمین‌اجتماعی و ارائه آن به مراکز طرف قرارداد، توصیه می‌شود تمامی پزشکان، داروخانه‌ها و مراکز پاراکلینیک نسبت به تهیه و استفاده از این نرم‌افزار و موارد مشابه موجود در بازار استفاده کنند تا امکان اتصال به سیستم‌های مکانیزه سازمان
میسر شود.»
شهرام غفاری با بیان اینکه این طرح بزرگ ملی اثرات بسیار مثبت و روشنی را در حوزه سلامت کشور برجای گذاشته، افزود: «در طول اجرای طرح نسخه الکترونیک، همواره سعی شده تا با همکاری پزشکان، مراکز درمانی، مراکز دارویی و پاراکلینیک طرف قرارداد نسبت به برطرف کردن مشکلات طرح اقدام شود.»
او اظهار کرد: «نتایج این همکاری بسیار موفقیت‌آمیز بود؛ به طوری که از ابتدای سال 1401 تا پایان آبان‌ماه بیش از 90 میلیون نسخه از سوی پزشکان به صورت الکترونیک تجویز شد که این میزان بیش از 97 درصد نسخ پزشکان را شامل می‌شود.»
مدیرکل درمان غیرمستقیم سازمان تأمین‌اجتماعی گفت: «همچنین در این بازه زمانی 83 میلیون نسخه دارویی از سوی داروخانه‌های طرف قرارداد به صورت الکترونیک نسخه‌پیچی شد که این میزان نیز بیش از 85 درصد نسخ پاراکلینیک را دربر می‌گیرد.»
زیرساخت پرونده سلامت‌الکترونیک
غفاری استقرار نسخه الکترونیک را زیرساختی برای تشکیل پرونده «سلامت‌الکترونیک» برشمرد و افزود: «سازمان اقدامات مؤثری را در راستای هوشمندسازی فرایندهای درمانی ارائه کرده که این اقدام از استقرار سامانه HIS در مراکز بستری آغاز شد و تا استقرار نسخ الکترونیک به عنوان یک طرح نوین در کشور پیش رفت. در حال حاضر طرح نسخه‌نویسی و نسخه‌پیچی الکترونیکی در تمامی مراکز ملکی سازمان، قریب به صد‌درصد به صورت الکترونیک صادر و در مراکز طرف قرارداد نیز بیش از 90 درصد انجام می‌شود. به طور حتم، استقرار پرونده الکترونیک به عنوان یک طرح ملی که از سوی وزارت بهداشت پیگیری می‌شود، نیازمند تجمیع سوابق اطلاعات حوزه درمان بیماران است و نسخه الکترونیک امکان دسترسی به این اطلاعات را میسر می‌سازد.»
او با بیان اینکه سلامتی بیمه‌شدگان از مباحث کلیدی تأمین‌اجتماعی به شمار می‌رود، تصریح کرد: «این نهاد با اعتقاد به عدالت در حوزه درمان، نه‌تنها از ظرفیت مراکز ملکی خود در جهت پاسخگویی به نیازهای درمانی بیمه‌شدگان بهره‌برداری می‌کند بلکه با توسعه قرارداد با پزشکان و مراکز درمانی بستری و سرپایی دسترسی بیمه‌شدگان را به خدمات سلامت تسهیل کرده است.»
مدیرکل درمان غیرمستقیم سازمان تأمین‌اجتماعی ادامه داد: «در مراکز طرف قرارداد نیز با توجه به جمعیت 45 میلیونی بیمه‌شدگان، بیش از 5 میلیون مراجعه سالانه در بخش بستری و 350 میلیون مراجعه در بخش خدمات سرپایی ایجاد می‌شود.»
تعیین تعرفه‌های درمان
غفاری با بیان اینکه درمان غیرمستقیم بخشی از حوزه معاونت درمان سازمان تأمین‌اجتماعی است که به خرید خدمات تشخیصی، درمانی و توانبخشی از مؤسسه‌های طرف قرارداد اقدام می‌کند، گفت: «اساس این اقدام بر مبنای مصوبات شورایعالی بیمه سلامت مشخص می‌شود؛ به گونه‌ای که تعرفه‌های درمان به صورت سالیانه از سوی دبیرخانه این شورا تعیین شده و پس از تصویب هیأت‌وزیران ابلاغ می‌شود. همچنین کتابی نیز با عنوان «کتاب ارزش نسبی خدمات و مراقبت‌های سلامت جمهوری اسلامی ایران» وجود دارد که خدمات بستری و سرپایی به صورت کدبندی و ارزشگذاری شده را ارائه می‌دهد.»
مزایای نسخه الکترونیک
او با اشاره به مزایای نسخه الکترونیک، گفت: «بهره‌مندی از نسخه الکترونیک سبب صرفه‌جویی در هزینه‌های درمان می‌شود که منفعت آن به خود بیمه‌شدگان بازمی‌گردد. همچنین بر اساس این طرح، امکان پایش نسخ و خدمات درمانی میسر می‌شود و مسائلی مانند رصد گران‌ترین نسخه‌ها با ارزیابی نوع بیماری و بیشترین مراجعه بیمار به پزشک به دست می‌آید. در حوزه دارویی نیز چنین تحولی ایجاد شده و در سامانه تی‌تک، کد داروها پس از تحویل به بیمار باطل شده و غیرقابل فروش به شخص دیگر می‌شود.»
مدیرکل درمان غیرمستقیم سازمان تأمین‌اجتماعی، تصریح کرد: «از سوی دیگر اجرای این طرح دسترسی بیمه‌شدگان را به بانک اطلاعاتی خود میسر کرده و نیز کمک می‌کند تا پیاده‌سازی قوانین و دستورالعمل‌های درمانی با سهولت انجام شود. همچنین امکان نظارت بر عملکرد مؤسسه‌های طرف قرارداد و غیر‌طرف قرارداد میسر است و امکان بودجه‌ریزی عملیاتی در بخش درمان از دیگر مزایای اجرای طرح به شمار می‌رود.»
نرم‌افزارهای نسخه‌نویسی
غفاری با اشاره به تجهیزات مناسب برای بهره‌مندی از نسخه الکترونیک، ادامه داد: «با توجه به تولید نرم‌افزارهای واسط (API) از سوی سازمان تأمین‌اجتماعی و ارائه آن به مراکز طرف قرارداد، توصیه می‌شود تمامی پزشکان، داروخانه‌ها و مراکز پاراکلینیک نسبت به تهیه و استفاده از این نرم‌افزار و موارد مشابه موجود در بازار استفاده کنند تا امکان اتصال به سیستم‌های مکانیزه سازمان
میسر شود.»