printlogo


رشد ضریب پوشش بیمه‌ای در سال‌های پس از پیروزی انقلاب

با حرکت جوامع از اقتصاد مبتنی بر کشاورزی به اقتصاد صنعتی، تعداد نیروی شاغل در بخش‌های صنعتی به مرور افزایش یافت و به تبع آن شاغلان بیشتری زیر پوشش چتر بیمه‌ای می‌روند. با وجود اینکه در ایران نخستین نشانه‌های حرکت به سمت صنعتی شدن اقتصاد در دهه 1340 رخ می‌دهد، اما تا پس از حدود دو دهه، پوشش بیمه‌ای شاغلان وضعیت مطلوبی ندارد، به طوری که در سال 1340 از جمعیت بیش از 22 میلیون نفری کشور، رقمی‌ حدود یک میلیون و 200 هزار نفر زیر چتر پوشش بیمه تأمین‌اجتماعی بوده‌اند که ضریب پوشش بیمه‌ای 5.58 درصدی را نشان می‌دهد. با وجود تنوع صنایع در سال‌های پیش از انقلاب، ضریب پوشش بیمه‌ای تأمین‌اجتماعی از رشد مناسبی برخوردار نیست و طی 17 سال به 18.95 درصد می‌رسد. با پیروزی انقلاب و چالش‌های سال‌های نخستین، به‌ویژه جنگ تحمیلی هشت ساله، صنایع و به تبع آن میزان بیمه‌شدگان تأمین‌اجتماعی از رشد چندانی برخوردار نبود و ضریب پوشش در سال 1367، در رقم 19.62 ثابت ماند. حتی در برخی سال‌های پس از انقلاب، ضریب پوشش بیمه‌ای تأمین‌اجتماعی اندکی کاهش می‌یابد، به طوری که این رقم در سال 1365 به 16.85 درصد می‌رسد.
با پایان جنگ تحمیلی و آغاز حرکت کشور به سوی رشد اقتصادی، تعداد شاغلان کشور رو به فزونی گذاشته و به تبع آن، سازمان تأمین‌اجتماعی نیز حرکت خود برای گسترش پوشش بیمه‌ای را آغاز می‌کند، به طوری که تنها طی یک سال پس از پایان جنگ، ضریب پوشش بیمه تأمین‌اجتماعی سه درصد افزایش یافته و در سال‌های بعد نیز روند رو رشد خود را ادامه  می‌دهد. این در حالی است که این سال‌ها کشور با نرخ رشد جمعیت بالایی مواجه بود اما با وجود افزایش کل جمعیت کشور، سازمان تأمین‌اجتماعی به افزایش ضریب پوشش بیمه‌ای خود کماکان ادامه می‌دهد.
سازمان تأمین‌اجتماعی به عنوان بزرگترین سازمان بیمه‌گر کشور، طی دهه 1370، موفق می‌شود حدود 15 درصد ضریب پوشش بیمه‌ای آحاد جامعه را افزایش داده و از رقم حدود 25 درصد در سال 1370، به حدود 40 درصد از کل جمعیت کشور برساند. هرچند این نرخ رشد در سال‌های دهه 1380 کند شد و حتی در برخی سال‌ها؛ به‌ویژه سال‌های 1384 تا 1386 نیز اندکی منفی می‌شود اما از سال 1387، مجدداً ضریب پوششی سازمان تأمین‌اجتماعی افزایش یافته و بالاخره در سال 1392، این سازمان توانست با ضریب پوشش 50.71 درصد، بیش از نیمی ‌از جمعیت کشور را تحت پوشش بیمه قرار دهد. در دهه پایانی قرن چهارده شمسی نیز سازمان تأمین‌اجتماعی توانست به ضریب پوشش بیمه‌ای 53.61 درصدی کل جمعیت کشور برسد که موفقیت بزرگی برای یک سازمان بیمه‌گر به شمار می‌رود.
رشد بیش از 47 درصدی ضریب پوشش سازمان تأمین‌اجتماعی طی شش دهه گذشته در حالی اتفاق افتاد که این دوره مصادف با افزایش بی‌سابقه جمعیت کشور بود. به عبارت دیگر، در حالی که جمعیت کشور در سال 1340، حدود 22 میلیون نفر بود، کمتر از شش درصد آحاد جامعه (کمی‌ بیش از یک میلیون و200 هزار نفر) زیر پوشش بیمه تأمین‌اجتماعی قرار داشتند. این در حالی است که در پایان سال 1400، بیش از 53 درصد از جمعیت بیش از 84 میلیون نفری کشور (یعنی بیش از 45 میلیون نفر) تحت پوشش این سازمان بوده‌اند. سال‌های پس از انقلاب؛ به‌ویژه سال‌های پس از جنگ تحمیلی را می‌توان دوران درخشان سازمان تأمین‌اجتماعی در تحت پوشش قرار دادن جامعه دانست که طی حدود سه دهه، بیش از 30 درصد ضریب پوشش بیمه‌ای را در کشور افزایش داد.