بازگشت به روزهای اوج صنعت دارو در دست مدیران
سیامک افاضلی استراتژیست صنعت دارو
صنعت داروی ایران در 40 سال بعد از انقلاب با یک روند رو به رشد مواجه بوده است. در گذشته 98 درصد داروهایی که در داخل کشور استفاده میکردیم را خودمان تولید میکردیم. این وضعیت تا سال 95 و 96 ادامه داشت. متأسفانه به مرور سهم تولید داخلی از بازار دارو کاهش یافت و در حال حاضر سهم داروهای خارجی در بازار داخلی ما به مراتب بیشتر شده است.
دلایل افت سهم بازار داروی داخلی متفاوت است. یکسری داروهای جدید وارد بازار شد که هنوز تکنولوژی آن داخل ایران نیامده بود. یکسری داروهای قدیمی تولید میشد که تولیدشان متوقف و سهم بازار محصول داخلی به خاطر عدم تولید آنها کم شد. بحث تحریمها نیز مؤثر واقع شد و بسیاری از کارخانههای داروسازی را در شرایط خاصی قرار داد تا آنطور که باید و شاید نتوانند به تولید ادامه و به موقع دارو را تأمین کنند. وزارت بهداشت ناچار شد این داروها را بهرغم سابقه تولید در داخل از خارج وارد کند. نهایتاً تغییر ذائقه مردم بسیار تأثیر داشت و منجر به این موضوع شد که سهم بازار محصولات داخلی کم شود.
مسأله دیگری که در این سالها اتفاق افتاد، تغییرات گسترده در حوزههای مدیریتی کشور در بحث دارو بود. این تغییرات منجر شد مدیران جوان کمسابقهای را در صنعت دارو به کار گیرند. در نتیجه یکسری از تجربیاتی که طی سالهای زیادی جمع شده بود، در صنعت دارو از دست رفت و نهایت امر به اینجا رسید که بسیاری از آزمودهها را دوباره آزمودیم. این مسأله زمینه از دست رفتن بازار داخلی و متضرر شدن شرکتها را فراهم کرد.
در سنوات گذشته شرایط ما به شکلی بود آنطور که باید و شاید نتوانستیم در مسیر رشدی که در صنعت دارو احتیاج داشتیم و قبلاً شاهد آن بودیم، حرکت کنیم. نهایتاً به این نقطه رسیدیم که اکنون در یک شرایط نامساعد، کار را جلو میبریم.
البته همچنان امکان بازگشت به روزهای اوج و پیشرفت صنعت دارو وجود دارد و آن امکان کاملاً در دست مدیریت کشور است و ربطی به بحث تحریمها ندارد. بازگشت به مسیر پیشرفت کاملاً وابسته به این موضوع است که مدیریت کشور در این زمینه به چه شکلی جلو برود و از چه کسانی استفاده کنند که سیستم دارویی پویایی خود را به دست بیاورند. اگر این اتفاق بیفتد، امکان اینکه دوباره خود را به بازارهای جهانی برسانیم، وجود دارد.