پوشش 50 درصدی بیمه کارگران ساختمانی
بخش قابل توجهی از جمعیت حدود یک میلیون و 500 هزار نفری کارگران شاغل در بخش ساختمان در طول سال‌های گذشته در قالب بیمه کارگران ساختمانی با تلاش‌های تشکلات و اتحادیه‌های کارگری بر اساس سیاست‌های بیمه‌ای و با حمایت و همراهی  سازمان تأمین‌اجتماعی تحت پوشش بیمه‌ای این سازمان قرار گرفتند که جمعیتی بالغ بر ۸۰۰ هزار نفر در قالب بیش از 50 درصد جمعیت کل فعالان ساختمان را شامل می‌شود.
البته با احتساب جمعیت فعال و شاغل در حوزه ساختمان همچنان در حدود 700 هزار نفر از جمعیت کارگران حوزه ساختمان تحت پوشش بیمه اجتماعی قرار نگرفته‌اند که دلیل اصلی آن عدم تأمین منابع مالی مورد نیاز پوشش بیمه‌ای برای این افراد عنوان شده که در قالب طرحی در مجلس شورای اسلامی ‌در حال بررسی و تصمیم‌سازی است.
بر اساس اعلام سازمان تأمین‌اجتماعی تا پایان بهار امسال  بیش از 53 درصد جمعیت کشور در قالب 45 میلیون نفر تحت پوشش این سازمان قرار داشتند که از مجموع بیمه‌شدگان تأمین‌اجتماعی تعداد 15 میلیون و 130 هزارنفر در ردیف بیمه‌ شده اصلی و بیش از 23 میلیون نفر به عنوان بیمه‌ شده تبعی قرار هستند. بیمه‌شدگان اجباری با بیش از ۱۰ میلیون نفر، بیشترین تعداد بیمه‌شدگان اصلی و بیمه‌شدگان خاص با ۴ میلیون و ۱۲۹ هزار و ۱۴۰ نفر، مقرری‌بگیران بیمه بیکاری با ۲۱۳ هزار و ۹۸۲ نفر و بیمه‌شدگان توافقی با ۱۵۸ هزار و ۹۹۳ نفر، دیگر گروه‌های بیمه‌شدگان اصلی این سازمان را شامل می‌شوند.
بر همین اساس در گروه‌های بیمه‌شدگان خاص، کارگران ساختمانی با جمعیتی بالغ بر ۸۳۵ هزار نفر، بخش قابل توجهی از بیمه‌شدگان خاص سازمان تأمین‌اجتماعی را شامل می‌شوند که نشان از تعامل و همکاری این سازمان بیمه‌ای در راستای سیاست پوشش کامل بیمه‌ای شاغلان حوزه ساختمان است که با اعلام تأمین‌اجتماعی در صورت تأمین منابع مالی جدید در قالب طرح اصلاح 
ماده (5) قانون بیمه کارگران ساختمانی این اراده از طرف این سازمان وجود دارد که پوشش کامل بیمه‌ای شاغلان حوزه ساختمان تحقق یابد.

ضرورت بیمه‌ای شاغلان حوزه ساختمان
بر اساس جدیدترین داده‌های آماری موجود در حوزه شاغلان بخش ساختمان و با اجرای طرح بیمه کارگران ساختمانی، در حال حاضر بیش از 700 هزار نفر از فعالان جامعه کارگران ساختمانی تحت پوشش بیمه‌های اجتماعی قرار ندارند که با نگاه به اشتغال پرمخاطره آنها از نظر ایمنی و با توجه به اینکه بیش از 50 درصد حوادث کار در این بخش اتفاق می‌افتد و دیگر مسائل پیرامون آن مانند اشتغال ناقص و فصلی، تکمیل طرح بیمه کارگران ساختمانی و تحت پوشش بیمه‌ای قرارگرفتن آنها ضروری است. در راستای ضروریات بیمه‌ای مرتبط با فعالان حوزه ساختمان باید به این نکته اشاره داشت که سازمان تأمین‌اجتماعی به عنوان بزرگترین نهاد بیمه‌ای کشور و در قالب یک سازمان عمومی‌ غیردولتی به تنهایی و بدون تأمین منابع لازم و پشتیبانی بخش دولتی امکان پوشش کامل بیمه‌ای شاغلان ساختمانی را نخواهد داشت و حمایت‌های دولتی و راهکارهای قانونی مجلس شورای اسلامی در تأمین منابع مالی پایدار بیمه شاغلان حوزه ساختمان، تکمیل پوشش بیمه‌ای طرح بیمه کارگران ساختمانی را ممکن خواهد کرد.

طرح اصلاح ماده (5) قانون بیمه اجتماعی کارگران ساختمانی 
طرحی در مجلس شورای اسلامی در خصوص تحت پوشش بیمه قرار گرفتن بخش باقی‌مانده از کارگران ساختمانی تحت عنوان «طرح اصلاح ماده (5) قانون بیمه اجتماعی کارگران ساختمانی «در حدود دو سال اخیر در حال بررسی است که با اعلام آمادگی سازمان تأمین‌اجتماعی در این خصوص به شرط حمایت‌های دولتی قابلیت اجرایی دارد و در صورت تصویب مجلس، تمام کارگران ساختمانی در صف انتظار، تحت پوشش بیمه قرار خواهند گرفت.»
گفتنی است در صورت تصویب این طرح که توسط کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی ‌به تصویب رسیده، تمامی‌ کارگران ساختمانی که بیمه ندارند، تحت پوشش بیمه تأمین‌اجتماعی قرار می‌گیرند و تصویب آن دستاورد بزرگی برای کارگران ساختمانی خواهد بود.
پیگیری‌هایی اصلاح ماده (۵) قانون بیمه کارگران ساختمانی در دوره گذشته مجلس شورای اسلامی ‌در آستانه بررسی بود که به دلیل کرونا جلسات تغییر کرده و در آن مقطع زمانی بررسی نشد و در واقع ادامه بررسی‌ها در این خصوص به مجلس یازدهم موکول شد.

طرحی در چارچوب توسعه بیمه کارگران ساختمانی
بر اساس اعلام سازمان تأمین‌اجتماعی در طرح پیشنهادی اصلاح ماده (۵) قانون بیمه اجتماعی کارگران ساختمانی، میانگین و حد نصاب خاصی برای تعیین حق بیمه هر منطقه از کشور با توجه به شرایط مناطق پیش‌بینی و برای هر منطقه سازوکار مشخصی لحاظ شده است. گفتنی است ایجاد حساب مشخص برای دریافت منابع مالی بیمه کارگران ساختمانی یکی دیگر از ویژگی‌های طرح در حال بررسی در مجلس شورای اسلامی است که بر اساس آن قطعاً حتی یک ریال از منابع بیمه کارگران ساختمانی در جای دیگری هزینه نخواهد شد و با این طرح امکان ارتقاء خدمات به کارگران فعال و شاغل در حوزه ساختمان وجود خواهد داشت. بر اساس اعلام فراکسیون کارگری مجلس شورای اسلامی طرح اصلاح ماده (۵) قانون بیمه کارگران ساختمانی در راستای تأمین منابع پایدار بیمه‌ای برای پوشش کامل فعالان و شاغلان حوزه ساختمان به زودی و تا پایان ماه جاری در مجلس شورای اسلامی تصمیم سازی و تعیین تکلیف خواهد شد که با این اقدام کارگران ساختمانی در صف انتظار به جمع بیمه‌شدگان سازمان تأمین‌اجتماعی ملحق می‌شوند.

آمادگی برای پوشش بیمه‌ای تمام کارگران ساختمانی
مدیرعامل سازمان تأمین‌اجتماعی پیش از این در گفت‌وگو با آتیه‌نو در خصوص پوشش بیمه‌ای کارگران ساختمانی گفته بود: «پس از انجام اقدامات و تغییرات اصلاحی لازم، برای بیمه کارگران ساختمانی در استان‌ها سقفی وجود نخواهد داشت و با این ضرایب و تغییرات جدید، همه کارگران ساختمانی تحت پوشش بیمه کارگران ساختمانی قرار خواهند گرفت.»
میرهاشم موسوی اظهار داشت: «ضرایب بیمه کارگران ساختمانی قبلاً به صورت دقیق محاسبه نشده بود و بر اساس محاسبات انجام شده از زمان اجرای این طرح تا به امروز در حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان کسری منابع در این حوزه وجود داشته است.»
وی تصریح کرد: «اصلاح ماده (۵) قانون بیمه اجتماعی کارگران ساختمانی در مجلس شورای اسلامی در این راستا صورت گرفته و  مورد تأیید کمیسیون قرار گرفته که به زودی در صحن علنی مطرح خواهد شد.»
مدیرعامل سازمان تأمین‌اجتماعی همچنین با اشاره به اینکه با توجه به اصلاحات حوزه بیمه کارگران ساختمانی، شرایط به سمتی پیش رفته که در مناطق محروم، کم‌برخوردار و دارای درآمد پایین، حق بیمه پایین‌تری در نظر گرفته خواهد شد، اظهار داشت: «در مناطق بیشتر برخوردار، ضرایب بیشتر خواهد بود و جبران کسری منابع از این طریق انجام خواهد شد.»

انتظار کارگران ساختمانی در پوشش بیمه‌ای تمام شاغلان
نایب‌رییس انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی کشور در گفت‌وگو با آتیه‌نو با اشاره به اینکه تاریخچه طرح موضوع بیمه کارگران ساختمانی به سال ۱۳۵۲ بازمی‌گردد و بنا به دلایلی مانند فشار گروه‌های انبوه‌ساز متوقف شد، اظهار داشت: «البته در سال ۱۳۸۶ بار دیگر شاهد مطرح شدن این طرح در مجلس شورای اسلامی بودیم که به دنبال رایزنی گروه‌های خاص و برخی از کارفرمایان و انبوه‌سازان، طرح امکان اجرا را نداشت و با مطرح کردن چندباره موضوع و تصویب مجلس در سال ۱۳۸۹، بیمه کارگران ساختمانی به مرحله اجرا رسید.»
هادی ساداتی اضافه کرد: «در ارتباط با ماده (۵) قانون بیمه کارگران ساختمانی موضوعاتی مطرح و مورد بررسی قرار گرفته که در سال ۱۳۹۲ بنا بر درخواست تعدادی از نمایندگان مجلس از منبع درآمد مالیات بر ارزش افزوده شهرداری‌ها، نیم درصد از این مالیات به عنوان سهم بیمه کارگران ساختمانی مشخص شد.»
این فعال حوزه کارگری با بیان اینکه سازمان تأمین‌اجتماعی به حق در جریان اجرای این طرح، موضوع مهمی مانند عدم تأمین منابع مالی پایدار را مطرح کرده، اما در مجموع با اجرایی شدن این طرح در حدود ۸۰۰ هزار نفر از کارگران ساختمانی در سطح کشور تحت پوشش سازمان تأمین‌اجتماعی قرار گرفتند، تصریح کرد: «در سال ۱۴۰۰ کلیات طرح پوشش بیمه کارگران ساختمانی با جمعیتی در حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر مورد تصویب مجلس شورای اسلامی قرار گرفت که با اجرایی شدن این طرح، جمعیت بیش از ۶۰۰ هزار نفری کارگران ساختمانی بدون بیمه تحت پوشش بیمه‌ای قرار خواهند گرفت.»
وی با بیان اینکه بررسی این طرح در کمیسیون‌های مجلس شورای اسلامی ‌باید با حضور نمایندگان شرکای اجتماعی انجام شود، گفت: «در مراحلی که در کمیسیون بررسی این طرح به عنوان نمایندگان جامعه کارگری حضور داشتیم، خواسته‌های جامعه کارگری مطرح شد و با مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی هماهنگی‌هایی را در ارتباط با کلیات طرح و نگارش بخش‌هایی از جزئیات طرح انجام دادیم.» این کارشناس حوزه کارگری در ادامه اضافه کرد: «کارگرانی که در سامانه ثبت‌نام کرده و مورد تأیید قرار گرفته‌اند در حال حاضر علاوه بر ۸۰۰ هزار نفر تحت پوشش بیمه کارگران ساختمانی، تعداد بیش از ۶۰۰ هزار نفر دیگر، رقم قطعی افرادی هستند که باید در ادامه این طرح، تحت پوشش بیمه تأمین‌اجتماعی قرار گیرند.»

طرح بیمه کارگران ساختمانی در پیچ‌و‌خم تصویب
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی پیش از این در خصوص روند بررسی طرح اصلاح ماده (۵) قانون بیمه اجتماعی کارگران ساختمانی به آتیه‌نو گفته بود: «طرح بیمه کارگران ساختمانی در اختیار هیأت‌رییسه مجلس شورای اسلامی است که در واقع ملاحظاتی در این خصوص وجود دارد و بررسی جوانب موضوع در حال انجام است.» علی‌اصغر عنابستانی اظهار داشت: «طرح بیمه کارگران ساختمانی در کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی مطرح، بررسی و به تصویب رسیده است.»
این نماینده مجلس در ادامه عنوان کرد: «طرح مذکور پس از بررسی زوایای مختلف و اظهار نظر هیأت‌رییسه مجلس و تصمیم‌گیری در خصوص تعیین تکلیف بیمه کارگران ساختمانی، طبیعتاً باید در گام بعدی و نهایی در صحن علنی مجلس مطرح و مورد نظرخواهی و رأی‌گیری نمایندگان قرار گیرد.» وی با اشاره به اینکه در جلسات کمیسیون اجتماعی و کمیته اشتغال مجلس شورای اسلامی، آخرین ملاحظات، بررسی‌ها و اظهارنظر هیأت‌رییسه مجلس در خصوص بیمه کارگران ساختمانی بررسی می‌شود، اضافه کرد: «پس از طی این مراحل، طرح در صحن علنی مطرح و در ارتباط با آن تصمیم‌گیری خواهد شد.» عنابستانی در ادامه گفت: «با توجه به روند طولانی بررسی و تعیین تکلیف بیمه چند صدهزار نفر کارگر ساختمانی، این موضوع مهم به زودی در صحن مورد بررسی و رأی‌گیری قرار خواهد گرفت.»

پیش‌بینی پوشش بیمه‌ای تمام کارگران ساختمانی 
مدیرکل نامنویسی و حساب‌های انفرادی سازمان تأمین‌اجتماعی در خصوص پوشش بیمه‌ای کارگران ساختمانی گفت: «پیش‌بینی ما در سازمان تأمین‌اجتماعی این است که پس از تصویب کلیات و اصلاح ماده قانون بیمه اجتماعی کارگران در مجلس شورای اسلامی، باقی‌مانده کارگران ساختمانی تحت پوشش بیمه تأمین‌اجتماعی قرار گیرند.» به گفته محمد محمدی، بر اساس قانون بیمه کارگران ساختمانی، تمامی ‌کارگران شاغل در بخش فعالیت‌های حوزه ساختمان در مقابل حوادث ناشی از کار بیمه می‌شوند و سازمان تأمین‌اجتماعی با برقراری این بیمه، خدمات لازم را به افراد بیمه‌ شده ارائه می‌دهد. این قانون سال ۱۳۷۲ اصلاح شده و بعداً در میزان دریافتی‌ها در این بخش تفاوت‌هایی شکل گرفت. وی با اشاره به اینکه در قانون، هفت درصد سهم حق بیمه باید توسط بیمه‌ شده تأمین و ۲۰ درصد از محل پروانه ساختمانی توسط کارفرما پرداخت می‌شد، گفت: «بر اساس قانون، از سال ۱۳۸۹ هر سال ۲۵ درصد از کارگران تحت پوشش بیمه قرار گرفتند که البته در این روند از سال ۱۳۹۳ تغییرات دوباره‌ای در خصوص سهم حق بیمه اعمال شد.» مدیرکل نامنویسی و حساب‌های انفرادی سازمان تأمین‌اجتماعی می‌گوید: «بر اساس آخرین آمار از ابتدای سال ۱۳۸۹ بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر کارگر ساختمانی تحت پوشش این نوع از بیمه قرار گرفتند که البته پالایش‌هایی نیز در این خصوص صورت گرفته است...»