تاکید کارشناسان درمان و سلامت در گفت و گو با آتیه آنلاین؛
پوشش بيمه ای دندانپزشکی گسترش يابد
دهان و دندان پنجره‌ای به سوی سلامت عمومی بدن است و رعایت بهداشت آن می‌تواند افراد را از ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها مصون نگاه دارد. تصور می‌شود بروز مشکلات دهان و دندان محدود به پوسیدگی دندان‌ها می‌شود؛ اما عدم توجه به سلامت این بخش از بدن به عنوان مجرای گوارش و سیستم تنفسی، می‌تواند افراد را با بیماری‌هایی مانند مشکلات تنفسی، آسم، بیماری‌های قلبی- عروقی، سکته‌های مغزی و قلبی، مشکلات ریوی و دیابت مواجه کند. حفظ بهداشت دهان و دندان، گذشته از عوامل فرهنگی که حرف نخست پیشگیری از بیماری‌ها را می‌زند، نیازمند دسترسی به مراکز دندانپزشکی و پرداخت هزینه‌های درمان است که جزو خدمات گران حتی در کشورهای پیشرفته محسوب می‌شود. در نتیجه؛ برخورداری از پوشش بیمه‌ای دندانپزشکی به عنوان خدمتی ضروری به شمار رفته و توانسته است پاسخگوی بخشی از هزینه‌های آن باشد؛ اما این پوشش محدود به اقدامات پیشگیرانه بوده و نتوانسته است پاسخگوی نیازهای بیمه‌شدگان در دسترسی به خدمات دندانپزشکی باشد.
سلاله صدرایی روزنامه‌نگار
3 شرط گسترش پوشش بیمه خدمات دندانپزشکی
مشاور مدیرعامل سازمان بیمه سلامت در امور هماهنگی‌های بین بخشی، یکی از مهمترین اهداف پوشش بیمه‌ای خدمات دندانپزشکی را پیشگیری از پوسیدگی دندانی و بهداشت دهان و دندان عنوان کرد و ضمن ضروری دانستن گسترش بسته‌های بیمه‌ای دندانپزشکی سه شرط اصلی را شامل «افزایش سطح دسترسی به خدمات»، «نیازسنجی نوع خدمات» و «آگاهی اجتماعی از بسته‌های خدمتی» برای توسعه این خدمات ضروری دانست.
عبدالرضا معادی با بیان اینکه درحال حاضر حدود 116 جزء از خدمات دندانپزشکی زیر پوشش بیمه پایه قرار دارد، افزود: «این خدمات در دو حوزه پیشگیرانه و نیز درمانی قرار دارد که می‌توان به اقدامات ترمیمی، جرم‌گیری، درمان بیماری‌های لثه و کشیدن دندان‌ها اشاره کرد.»
وی اظهار کرد: «مهمترین هدف در بسته خدمت بیمه پایه که آخرین تغییرات آن در سال 92 و 93 انجام شده، مربوط به گروه‌های هدف کودکان زیر 14 سال و مادران باردار است؛ در این بسته بیمه پایه، تمامی خدمات پیشگیری اعم از آموزش بهداشت تا فلورایدتراپی، فیشور سیلانت (شیارپوش)، وارنیش فلوراید و نیز ترمیم اولین دندان دائمی با روش‌های مختلف یک ساعتی، دو ساعتی و سه ساعتی با پر کردگی آمالگام یا کامپوزیت ارائه می‌شود.» این جراح دندانپزشک گفت: «همچنین برای مادران باردار و سایر افراد بزرگسال، جرم‌گیری به عنوان خدمتی که برای سلامت لثه و محیط دهان ضروری است، جزو تعهدات بیمه قرار دارد و از نظر پروتکل‌های دندانپزشکی معمولاً توصیه ما این است که فرد در سال حداقل دو بار عملیات جرم‌گیری را در مراکز دندانپزشکی انجام دهد.» معادی با اشاره به خدمات کشیدن دندان که در تعهدات بیمه پایه قرار گرفته، تصریح کرد: «کشیدن دندان اجزاء مختلفی را دربر می‌گیرد که شامل دندان‌های فک بالا، فک پایین، چپ و راست است. علاوه بر آن خدماتی مانند ویزیت و رادیوگرافی‌ها شامل OPG (تمامی دندان‌ها) و پری اپیکال (تک دندان) نیز جزو خدمات بیمه قرار دارد که به عنوان خدمات تشخیصی مطرح می‌شود. از این‌رو در یک جمع‌بندی می‌توان گفت، بسته بیمه پایه شامل خدمات تشخیصی، پیشگیری و درمانی در حوزه دندانپزشکی است که اگر اجزاء آن را تقسیم کنیم، حدود 116 جزء خدمت دندانپزشکی را شامل می‌شود.»
اهمیت پوشش خدمات دندانپزشکی
وی در خصوص اهمیت پوشش بیمه‌ای خدمات دندانپزشکی، ادامه داد: «یکی از مهمترین اهداف این پوشش، «پیشگیری» است که در دنیا نیز تجربه آن به دست آمده است؛ بسیاری از کشورها پس از سال‌ها برنامه‌ریزی و اقدام توانسته‌اند به مرحله‌ای برسند که در دهان افراد بزرگسال یا نوجوان پوسیدگی دندانی وجود نداشته باشد که به آن سیستم «Caries free» یعنی دهان‌هایی که در آن پوسیدگی دندان وجود ندارد، گفته می‌شود.» مشاور مدیرعامل سازمان بیمه سلامت افزود: «این موفقیت زمانی رخ داده که یک برنامه‌ریزی پیشگیرانه انجام شده است؛ یعنی از سن شش سالگی که دندان‌های دائمی کودک شروع به رشد می‌کند، خدمات پیشگیری و آموزش بهداشت دهان و دندان به آنها ارائه می‌شود تا در بزرگسالی دچار مشکلات دندانی نشوند. بنابراین مهمترین رویکرد در بسته بیمه پایه، نگاه به خدمات پیشگیری و رسیدن به هدف بزرگتر که بهبود شاخص‌های سلامت دهان و دندان در افراد بزرگسال است، برسیم. اما دستیابی به این هدف، نیازمند طی شدن دوره زمانی است و گرچه طی سال‌های گذشته تا حدودی از این شاخص‌ها به دلایل گوناگون مانند بحران کرونا، مسائل اقتصادی، سبک زندگی، کمبود اطلاع‌رسانی و آموزش‌های مرتبط، کمبود نیروی ماهر و محدودیت مراکز دندانپزشکی، دور مانده و امکان دستیابی به نتیجه مطلوب فراهم نشده است، اما در حال حاضر فرایند و زیرساخت خدمات پیشگیری در بیمه‌های پایه وجود دارد.
گسترش پوشش بیمه‌ای دندانپزشکی
معادی با تأکید بر ضرورت پوشش بیمه‌ای خدمات دندانپزشکی، اظهار کرد: «حدود 10 سال از آخرین تغییرات و تعیین بسته خدمت بیمه‌ای دندانپزشکی می‌گذرد و اکنون نیاز جامعه تغییر کرده و بنابراین لازم است که بسته‌های خدمت بازنگری شود. در این زمینه اقدامات مناسبی در حوزه‌های تصمیم‌گیری به‌ویژه در وزارت بهداشت درحال انجام است و این دیدگاه در دولت وجود دارد که تغییراتی را در بسته خدمات دندانپزشکی ایجاد کرده و بسته را گسترش دهند. اما تعیین بسته‌های خدمتی، فرایندی دارد که مستلزم نیازسنجی محیطی است که بر اساس آن باید توانایی مالی و امکانات سازمان‌های بیمه‌گر ارزیابی شود. همچنین باید اثربخشی خدمات در شاخص‌های سلامت نیز درنظر گرفته شود که انجام آن نیازمند اقدامات کارشناسی بوده و زمان‌بر است.» وی گفت: «اما آنچه که در پیشگیری از مشکلات دهان و دندان بیش از بسته‌های تعهدات بیمه‌ای مورد توجه قرار می‌گیرد، فرهنگ عمومی مردم در زمینه رعایت بهداشت و نگهداری از دندان‌ها است؛ زیرا هزینه دندانپزشکی ارتباط مستقیم به زمان مراجعه به دندانپزشک دارد. به این معنا که هرچقدر دیر هنگام به مراکز دندانپزشکی مراجعه شود، هزینه‌های بیشتری باید برای دندان پرداخت شود و این مسأله ارتباط مستقیم با فرهنگ عمومی مراقبت از دهان و دندان دارد. متأسفانه بسیاری از مردم تا زمانی که دچار دندان درد نشوند، به مراکز دندانی مراجعه نمی‌کنند؛ این در حالی است که یک پوسیدگی دندان حداقل شش ماه طول می‌کشد تا تبدیل به وضعیتی مانند گیر غذایی، شکستگی دندان و درد دندان شود و اینها مشکلاتی است که در مراحل اولیه قابل تشخیص است و در حال حاضر بیمه این تعهدات را مانند ویزیت و تصاویر تشخیصی برعهده دارد.» مشاور مدیرعامل سازمان بیمه سلامت تصریح کرد: «بنابراین مسأله پوشش بیمه خدمات درمانی باید دو‌سویه نگریسته شود؛ به این معنا که هم برای اصلاح رفتار مردم و سبک زندگی نگهداری دندان‌ها و سلامت دهان و دندان مهم است و هم بزرگتر شدن بسته بیمه پایه که این دو اقدام مکمل هم خواهند بود و رفاه اجتماعی را در سلامت دهان و دندان ایجاد خواهد کرد. باید بپذیریم بیمه پایه در حقیقت نمی‌تواند همه خدمات را تحت پوشش قرار دهد و بر اساس سیاست‌ها و منابع مالی باید برنامه‌ریزی شود تا تعهدات بیمه پایه تعیین شود.» معادی در بیان اینکه پوشش بیمه‌ای خدمات دندانپزشکی تا چه حد توانسته است در زمینه پیشگیری از مشکلات دهان و دندان مؤثر واقع شود، ادامه داد: «این اقدام نیازمند انجام پایش کشوری است که در حال انجام است؛ به‌ویژه اینکه برای افزایش بسته خدمت بیمه‌ای این پایش ضروری است تا دریابیم در مدت 10 سال با بسته‌های تعهدی بیمه در زمینه دندانپزشکی چه نتایجی حاصل شده است.» وی افزود: «مسلم اینکه حدود 22 میلیون نفر تحت پوشش بیمه روستاییان در سازمان بیمه سلامت قرار دارند و شرایط به گونه‌ای است که امکان ارائه خدمت رایگان در قالب 116 جزء خدمت دندانپزشکی در روستاها فراهم است و بنابراین افراد می‌توانند به این مراکز مراجعه کنند. از طرف دیگر در شهرها مراکز بهداشت و درمانی دولتی و نیز کلینیک‌های ویژه تخصصی در بیمارستان‌ها فعال شده‌اند؛ اینها نیز دارای مراکز دندانپزشکی هستند و بین 2 تا 6 یونیت دارند که به مردم خدمات ارائه می‌کنند. علاوه بر آن فعالیت بخش خصوصی نیز قابل توجه است؛ بیش از هزار و 400 مطب دندانپزشکی در سطح کشور با بیمه سلامت طرف قرارداد است که به بیمه‌شدگان خدمات دندانپزشکی ارائه می‌کنند.»
شروط گسترش پوشش بیمه
مشاور مدیرعامل سازمان بیمه سلامت با بیان اینکه برای گسترش پوشش بیمه خدمات دندانپزشکی چند اصل باید مورد توجه قرار گیرد تا اثربخشی و کسب نتیجه حاصل شود، اظهار کرد: «زیرا این تنها کافی نیست که یک بسته خدمتی را به تصویب برسانیم و اعلام کنیم که خدمات آن بسته فراهم است؛ بلکه استفاده از این خدمات شروطی دارد که شرط اول، افزایش سطح دسترسی به این خدمات است که این اقدام مستلزم ارتقای تعداد مراکز طرف قرارداد و نیز ارتقاء تعداد مراکز دندانپزشکی در سطح مراکز بهداشتی و درمانی دولتی و سایر مراکز است. بنابراین می‌توان گفت، سطح دسترسی به خدمات دندانپزشکی برای افراد ساکن در روستاها، شهرها و نقاط مختلف کشور اهمیت بسیاری دارد.» معادی گفت: «شرط دوم، نوع بسته خدمت است که باید مبتنی بر نیازسنجی به دست آید؛ به این معنا که باید بر اساس انجام یک نیازسنجی محیطی معلوم شود که در حال حاضر چه خدماتی به عنوان یک ضرورت جامعه تلقی می‌شود و هزینه و مبلغ آن چقدر است تا برای ارائه‌کنندگان و بیمه‌گران مقرون به صرفه باشد.» وی تصریح کرد: «شرط سوم که مهمترین است، آگاهی اجتماعی است؛ یعنی مردم باید از این بسته‌های خدمتی که در سیستم‌های دولتی، سازمان‌های بیمه‌گر پایه و بخش‌های خصوصی ارائه می‌شود، مطلع شوند. یکی از اقداماتی که می‌توان برای بالا بردن آگاهی اجتماعی از امکانات موجود از آن بهره برد، استفاده از رسانه‌های ارتباط جمعی است که رسالت ارائه اطلاعات را برعهده دارند. باید توجه داشت؛ بخشی از عدم گسترش خدمات در بخش سلامت دهان و دندان، عدم آگاهی بیمه‌شدگان و مردم از خدمات است که این فرآیند در سازمان بیمه سلامت از سال‌های گذشته همواره مورد توجه قرار گرفته و اطلاع‌رسانی از خدمات بیمه‌ای یکی از اهداف راهبردی این سازمان به شمار می‌رود.»
پوشش بیمه دندانپزشکی، پیشگیرانه است
سرپرست پلی‌کلینیک تأمین‌اجتماعی شهید مفتح (اداره کل درمان استان تهران) یکی از مهمترین خواسته بیماران دندانپزشکی را گسترش پوشش بیمه تأمین‌اجتماعی برشمرد؛ اما در تشریح شرایط این گسترش معتقد است بسیاری از خدمات دندانپزشکی زمان‌بر بوده و علاوه بر صرف وقت در یک جلسه، نیاز به مراجعه مکرر وجود دارد که این مسأله سبب کاهش تعداد ویزیت بیماران شده و نیز مدت انتظار آنها را طولانی می‌کند و از طرفی هزینه‌های سازمان نیز به دلیل گران بودن تجهیزات دندانپزشکی و نیز وارداتی بودن برخی اقلام، افزایش می‌یابد.
سکینه نوری‌پور با بیان اینکه مهمترین خواسته بیماران واحد دندانپزشکی گسترش پوشش بیمه تأمین‌اجتماعی است، افزود: «بسیاری از بیماران خواهان انجام اقداماتی مانند «درمان ریشه» دندان، روکش و نیز خدمات ارتودنسی و پوشش بیمه‌ای این خدمات هستند.»
وی با اشاره به شرایط گسترش این پوشش، اظهار کرد: «باید توجه داشت که انجام این خدمات زمان‌بر است و برای مثال درمان ریشه حدود یک ساعت به طول می‌انجامد و یک دندانپزشک در 7 ساعت و 20 دقیقه زمان کاری یک شیفت، نمی‌تواند بیماران زیادی را ویزیت کند که این مسأله به‌ویژه با توجه به بالا بودند تعداد مراجعه‌کننده‌ها سبب طولانی شدن مدت انتظار بیماران خواهد شد. همچنین برخی از خدمات دندانپزشکی نیاز به مراجعه مکرر بیمار دارد؛ اما در تأمین‌اجتماعی هر اقدام درمانی در یک جلسه انجام و تمام می‌شود؛ برای مثال برای درمان ریشه یا روکش دندان نیاز به مراجعه بیمار به دفعات وجود دارد و در نتیجه بار مراجعه‌های دفعه دوم و سوم اضافه شده که خود سبب افزایش هزینه‌های درمان تأمین‌اجتماعی می‌شود. این در حالی است که خرید برخی اقلام مصرفی دندانپزشکی گران بوده و برخی وارداتی است که قیمت آن با نوسانات دلار افزایش می‌یابد.»
این جراح دندانپزشک، خدماتی مانند کشیدن دندان بزرگسال و اطفال شامل دندان‌های قدامی، خلفی، عقل و شیری؛ جراحی‌های دندان شامل جراحی نسج نرم و سخت؛ ترمیم دندان‌ها با آمالگام و کامپوزیت شامل ترمیم یک سطحی، دو سطحی و سه سطحی و جرم‌گیری را زیر پوشش بیمه تأمین‌اجتماعی برشمرد که برای اطفال علاوه بر کشیدن و ترمیم دندان، فیشورسیلنت (شیاربند) و فلورایدتراپی نیز انجام می‌شود. همچنین انجام رادیوگرافی‌های دندان را نیز مشمول پوشش بیمه عنوان کرد.
پیشگیری؛ هدف تأمین‌اجتماعی
نوری‌پور گفت: «در تأمین‌اجتماعی مهمترین هدف در حوزه خدمات دندانپزشکی، اقدامات پیشگیرانه است که در سال‌های اخیر گسترش یافته و درحال حاضر برای اطفال خدماتی مانند فیشور سیلانت و فلورایدتراپی انجام می‌شود؛ به طور حتم ارائه این اقدامات از دوران کودکی سبب می‌شود تا افراد در بزرگسالی دندان‌های سالمی داشته باشند و به مسائلی مانند کشیدن، ترمیم یا بی‌دندانی بیمار ختم نشود...»
مشاور مدیرعامل سازمان بیمه سلامت در امور هماهنگی‌های بین بخشی، یکی از مهمترین اهداف پوشش بیمه‌ای خدمات دندانپزشکی را پیشگیری از پوسیدگی دندانی و بهداشت دهان و دندان عنوان کرد و ضمن ضروری دانستن گسترش بسته‌های بیمه‌ای دندانپزشکی سه شرط اصلی را شامل «افزایش سطح دسترسی به خدمات»، «نیازسنجی نوع خدمات» و «آگاهی اجتماعی از بسته‌های خدمتی» برای توسعه این خدمات ضروری دانست.
عبدالرضا معادی با بیان اینکه درحال حاضر حدود 116 جزء از خدمات دندانپزشکی زیر پوشش بیمه پایه قرار دارد، افزود: «این خدمات در دو حوزه پیشگیرانه و نیز درمانی قرار دارد که می‌توان به اقدامات ترمیمی، جرم‌گیری، درمان بیماری‌های لثه و کشیدن دندان‌ها اشاره کرد.»
وی اظهار کرد: «مهمترین هدف در بسته خدمت بیمه پایه که آخرین تغییرات آن در سال 92 و 93 انجام شده، مربوط به گروه‌های هدف کودکان زیر 14 سال و مادران باردار است؛ در این بسته بیمه پایه، تمامی خدمات پیشگیری اعم از آموزش بهداشت تا فلورایدتراپی، فیشور سیلانت (شیارپوش)، وارنیش فلوراید و نیز ترمیم اولین دندان دائمی با روش‌های مختلف یک ساعتی، دو ساعتی و سه ساعتی با پر کردگی آمالگام یا کامپوزیت ارائه می‌شود.» این جراح دندانپزشک گفت: «همچنین برای مادران باردار و سایر افراد بزرگسال، جرم‌گیری به عنوان خدمتی که برای سلامت لثه و محیط دهان ضروری است، جزو تعهدات بیمه قرار دارد و از نظر پروتکل‌های دندانپزشکی معمولاً توصیه ما این است که فرد در سال حداقل دو بار عملیات جرم‌گیری را در مراکز دندانپزشکی انجام دهد.» معادی با اشاره به خدمات کشیدن دندان که در تعهدات بیمه پایه قرار گرفته، تصریح کرد: «کشیدن دندان اجزاء مختلفی را دربر می‌گیرد که شامل دندان‌های فک بالا، فک پایین، چپ و راست است. علاوه بر آن خدماتی مانند ویزیت و رادیوگرافی‌ها شامل OPG (تمامی دندان‌ها) و پری اپیکال (تک دندان) نیز جزو خدمات بیمه قرار دارد که به عنوان خدمات تشخیصی مطرح می‌شود. از این‌رو در یک جمع‌بندی می‌توان گفت، بسته بیمه پایه شامل خدمات تشخیصی، پیشگیری و درمانی در حوزه دندانپزشکی است که اگر اجزاء آن را تقسیم کنیم، حدود 116 جزء خدمت دندانپزشکی را شامل می‌شود.»
اهمیت پوشش خدمات دندانپزشکی
وی در خصوص اهمیت پوشش بیمه‌ای خدمات دندانپزشکی، ادامه داد: «یکی از مهمترین اهداف این پوشش، «پیشگیری» است که در دنیا نیز تجربه آن به دست آمده است؛ بسیاری از کشورها پس از سال‌ها برنامه‌ریزی و اقدام توانسته‌اند به مرحله‌ای برسند که در دهان افراد بزرگسال یا نوجوان پوسیدگی دندانی وجود نداشته باشد که به آن سیستم «Caries free» یعنی دهان‌هایی که در آن پوسیدگی دندان وجود ندارد، گفته می‌شود.» مشاور مدیرعامل سازمان بیمه سلامت افزود: «این موفقیت زمانی رخ داده که یک برنامه‌ریزی پیشگیرانه انجام شده است؛ یعنی از سن شش سالگی که دندان‌های دائمی کودک شروع به رشد می‌کند، خدمات پیشگیری و آموزش بهداشت دهان و دندان به آنها ارائه می‌شود تا در بزرگسالی دچار مشکلات دندانی نشوند. بنابراین مهمترین رویکرد در بسته بیمه پایه، نگاه به خدمات پیشگیری و رسیدن به هدف بزرگتر که بهبود شاخص‌های سلامت دهان و دندان در افراد بزرگسال است، برسیم. اما دستیابی به این هدف، نیازمند طی شدن دوره زمانی است و گرچه طی سال‌های گذشته تا حدودی از این شاخص‌ها به دلایل گوناگون مانند بحران کرونا، مسائل اقتصادی، سبک زندگی، کمبود اطلاع‌رسانی و آموزش‌های مرتبط، کمبود نیروی ماهر و محدودیت مراکز دندانپزشکی، دور مانده و امکان دستیابی به نتیجه مطلوب فراهم نشده است، اما در حال حاضر فرایند و زیرساخت خدمات پیشگیری در بیمه‌های پایه وجود دارد.
گسترش پوشش بیمه‌ای دندانپزشکی
معادی با تأکید بر ضرورت پوشش بیمه‌ای خدمات دندانپزشکی، اظهار کرد: «حدود 10 سال از آخرین تغییرات و تعیین بسته خدمت بیمه‌ای دندانپزشکی می‌گذرد و اکنون نیاز جامعه تغییر کرده و بنابراین لازم است که بسته‌های خدمت بازنگری شود. در این زمینه اقدامات مناسبی در حوزه‌های تصمیم‌گیری به‌ویژه در وزارت بهداشت درحال انجام است و این دیدگاه در دولت وجود دارد که تغییراتی را در بسته خدمات دندانپزشکی ایجاد کرده و بسته را گسترش دهند. اما تعیین بسته‌های خدمتی، فرایندی دارد که مستلزم نیازسنجی محیطی است که بر اساس آن باید توانایی مالی و امکانات سازمان‌های بیمه‌گر ارزیابی شود. همچنین باید اثربخشی خدمات در شاخص‌های سلامت نیز درنظر گرفته شود که انجام آن نیازمند اقدامات کارشناسی بوده و زمان‌بر است.» وی گفت: «اما آنچه که در پیشگیری از مشکلات دهان و دندان بیش از بسته‌های تعهدات بیمه‌ای مورد توجه قرار می‌گیرد، فرهنگ عمومی مردم در زمینه رعایت بهداشت و نگهداری از دندان‌ها است؛ زیرا هزینه دندانپزشکی ارتباط مستقیم به زمان مراجعه به دندانپزشک دارد. به این معنا که هرچقدر دیر هنگام به مراکز دندانپزشکی مراجعه شود، هزینه‌های بیشتری باید برای دندان پرداخت شود و این مسأله ارتباط مستقیم با فرهنگ عمومی مراقبت از دهان و دندان دارد. متأسفانه بسیاری از مردم تا زمانی که دچار دندان درد نشوند، به مراکز دندانی مراجعه نمی‌کنند؛ این در حالی است که یک پوسیدگی دندان حداقل شش ماه طول می‌کشد تا تبدیل به وضعیتی مانند گیر غذایی، شکستگی دندان و درد دندان شود و اینها مشکلاتی است که در مراحل اولیه قابل تشخیص است و در حال حاضر بیمه این تعهدات را مانند ویزیت و تصاویر تشخیصی برعهده دارد.» مشاور مدیرعامل سازمان بیمه سلامت تصریح کرد: «بنابراین مسأله پوشش بیمه خدمات درمانی باید دو‌سویه نگریسته شود؛ به این معنا که هم برای اصلاح رفتار مردم و سبک زندگی نگهداری دندان‌ها و سلامت دهان و دندان مهم است و هم بزرگتر شدن بسته بیمه پایه که این دو اقدام مکمل هم خواهند بود و رفاه اجتماعی را در سلامت دهان و دندان ایجاد خواهد کرد. باید بپذیریم بیمه پایه در حقیقت نمی‌تواند همه خدمات را تحت پوشش قرار دهد و بر اساس سیاست‌ها و منابع مالی باید برنامه‌ریزی شود تا تعهدات بیمه پایه تعیین شود.» معادی در بیان اینکه پوشش بیمه‌ای خدمات دندانپزشکی تا چه حد توانسته است در زمینه پیشگیری از مشکلات دهان و دندان مؤثر واقع شود، ادامه داد: «این اقدام نیازمند انجام پایش کشوری است که در حال انجام است؛ به‌ویژه اینکه برای افزایش بسته خدمت بیمه‌ای این پایش ضروری است تا دریابیم در مدت 10 سال با بسته‌های تعهدی بیمه در زمینه دندانپزشکی چه نتایجی حاصل شده است.» وی افزود: «مسلم اینکه حدود 22 میلیون نفر تحت پوشش بیمه روستاییان در سازمان بیمه سلامت قرار دارند و شرایط به گونه‌ای است که امکان ارائه خدمت رایگان در قالب 116 جزء خدمت دندانپزشکی در روستاها فراهم است و بنابراین افراد می‌توانند به این مراکز مراجعه کنند. از طرف دیگر در شهرها مراکز بهداشت و درمانی دولتی و نیز کلینیک‌های ویژه تخصصی در بیمارستان‌ها فعال شده‌اند؛ اینها نیز دارای مراکز دندانپزشکی هستند و بین 2 تا 6 یونیت دارند که به مردم خدمات ارائه می‌کنند. علاوه بر آن فعالیت بخش خصوصی نیز قابل توجه است؛ بیش از هزار و 400 مطب دندانپزشکی در سطح کشور با بیمه سلامت طرف قرارداد است که به بیمه‌شدگان خدمات دندانپزشکی ارائه می‌کنند.»
شروط گسترش پوشش بیمه
مشاور مدیرعامل سازمان بیمه سلامت با بیان اینکه برای گسترش پوشش بیمه خدمات دندانپزشکی چند اصل باید مورد توجه قرار گیرد تا اثربخشی و کسب نتیجه حاصل شود، اظهار کرد: «زیرا این تنها کافی نیست که یک بسته خدمتی را به تصویب برسانیم و اعلام کنیم که خدمات آن بسته فراهم است؛ بلکه استفاده از این خدمات شروطی دارد که شرط اول، افزایش سطح دسترسی به این خدمات است که این اقدام مستلزم ارتقای تعداد مراکز طرف قرارداد و نیز ارتقاء تعداد مراکز دندانپزشکی در سطح مراکز بهداشتی و درمانی دولتی و سایر مراکز است. بنابراین می‌توان گفت، سطح دسترسی به خدمات دندانپزشکی برای افراد ساکن در روستاها، شهرها و نقاط مختلف کشور اهمیت بسیاری دارد.» معادی گفت: «شرط دوم، نوع بسته خدمت است که باید مبتنی بر نیازسنجی به دست آید؛ به این معنا که باید بر اساس انجام یک نیازسنجی محیطی معلوم شود که در حال حاضر چه خدماتی به عنوان یک ضرورت جامعه تلقی می‌شود و هزینه و مبلغ آن چقدر است تا برای ارائه‌کنندگان و بیمه‌گران مقرون به صرفه باشد.» وی تصریح کرد: «شرط سوم که مهمترین است، آگاهی اجتماعی است؛ یعنی مردم باید از این بسته‌های خدمتی که در سیستم‌های دولتی، سازمان‌های بیمه‌گر پایه و بخش‌های خصوصی ارائه می‌شود، مطلع شوند. یکی از اقداماتی که می‌توان برای بالا بردن آگاهی اجتماعی از امکانات موجود از آن بهره برد، استفاده از رسانه‌های ارتباط جمعی است که رسالت ارائه اطلاعات را برعهده دارند. باید توجه داشت؛ بخشی از عدم گسترش خدمات در بخش سلامت دهان و دندان، عدم آگاهی بیمه‌شدگان و مردم از خدمات است که این فرآیند در سازمان بیمه سلامت از سال‌های گذشته همواره مورد توجه قرار گرفته و اطلاع‌رسانی از خدمات بیمه‌ای یکی از اهداف راهبردی این سازمان به شمار می‌رود.»
پوشش بیمه دندانپزشکی، پیشگیرانه است
سرپرست پلی‌کلینیک تأمین‌اجتماعی شهید مفتح (اداره کل درمان استان تهران) یکی از مهمترین خواسته بیماران دندانپزشکی را گسترش پوشش بیمه تأمین‌اجتماعی برشمرد؛ اما در تشریح شرایط این گسترش معتقد است بسیاری از خدمات دندانپزشکی زمان‌بر بوده و علاوه بر صرف وقت در یک جلسه، نیاز به مراجعه مکرر وجود دارد که این مسأله سبب کاهش تعداد ویزیت بیماران شده و نیز مدت انتظار آنها را طولانی می‌کند و از طرفی هزینه‌های سازمان نیز به دلیل گران بودن تجهیزات دندانپزشکی و نیز وارداتی بودن برخی اقلام، افزایش می‌یابد.
سکینه نوری‌پور با بیان اینکه مهمترین خواسته بیماران واحد دندانپزشکی گسترش پوشش بیمه تأمین‌اجتماعی است، افزود: «بسیاری از بیماران خواهان انجام اقداماتی مانند «درمان ریشه» دندان، روکش و نیز خدمات ارتودنسی و پوشش بیمه‌ای این خدمات هستند.»
وی با اشاره به شرایط گسترش این پوشش، اظهار کرد: «باید توجه داشت که انجام این خدمات زمان‌بر است و برای مثال درمان ریشه حدود یک ساعت به طول می‌انجامد و یک دندانپزشک در 7 ساعت و 20 دقیقه زمان کاری یک شیفت، نمی‌تواند بیماران زیادی را ویزیت کند که این مسأله به‌ویژه با توجه به بالا بودند تعداد مراجعه‌کننده‌ها سبب طولانی شدن مدت انتظار بیماران خواهد شد. همچنین برخی از خدمات دندانپزشکی نیاز به مراجعه مکرر بیمار دارد؛ اما در تأمین‌اجتماعی هر اقدام درمانی در یک جلسه انجام و تمام می‌شود؛ برای مثال برای درمان ریشه یا روکش دندان نیاز به مراجعه بیمار به دفعات وجود دارد و در نتیجه بار مراجعه‌های دفعه دوم و سوم اضافه شده که خود سبب افزایش هزینه‌های درمان تأمین‌اجتماعی می‌شود. این در حالی است که خرید برخی اقلام مصرفی دندانپزشکی گران بوده و برخی وارداتی است که قیمت آن با نوسانات دلار افزایش می‌یابد.»
این جراح دندانپزشک، خدماتی مانند کشیدن دندان بزرگسال و اطفال شامل دندان‌های قدامی، خلفی، عقل و شیری؛ جراحی‌های دندان شامل جراحی نسج نرم و سخت؛ ترمیم دندان‌ها با آمالگام و کامپوزیت شامل ترمیم یک سطحی، دو سطحی و سه سطحی و جرم‌گیری را زیر پوشش بیمه تأمین‌اجتماعی برشمرد که برای اطفال علاوه بر کشیدن و ترمیم دندان، فیشورسیلنت (شیاربند) و فلورایدتراپی نیز انجام می‌شود. همچنین انجام رادیوگرافی‌های دندان را نیز مشمول پوشش بیمه عنوان کرد.
پیشگیری؛ هدف تأمین‌اجتماعی
نوری‌پور گفت: «در تأمین‌اجتماعی مهمترین هدف در حوزه خدمات دندانپزشکی، اقدامات پیشگیرانه است که در سال‌های اخیر گسترش یافته و درحال حاضر برای اطفال خدماتی مانند فیشور سیلانت و فلورایدتراپی انجام می‌شود؛ به طور حتم ارائه این اقدامات از دوران کودکی سبب می‌شود تا افراد در بزرگسالی دندان‌های سالمی داشته باشند و به مسائلی مانند کشیدن، ترمیم یا بی‌دندانی بیمار ختم نشود...»