درباره دیابت اکتسابی و راهکارهای کنترل آن بیشتر بدانیم
شیـرینی تلخ
همه ایراد می‌گیرند که چرا دچار اضافه وزن شده‌ایم! چرا ورزش نمی‌کنیم! چرا مراقب تغذیه خودمان نیستیم و... و خودمان بیش از همه غمگینیم که چرا به دیابت نوع دوم مبتلا شده‌ایم. 24 آبان‌ماه، روز جهانی دیابت است. این مناسبت را بهانه کردیم تا درباره دیانت نوع دوم، دلایل ابتلا و راهکارهای کنترل این بیماری بیشتر بدانیم؛ به‌ویژه برای ما که بیشتر ساعت‌های روز را به دلیل شرایط کاری‌مان نشسته‌ایم و تحرک و شاید تغذیه مناسبی نداریم.
آسا ابراهيمي
هورمون انسولین، باعث تعدیل قند خون می‌شود. اما اگر به هر دلیل سلول‌های بدن نسبت به انسولین مقاوم شوند و یا اینکه لوزالمعده به هر دلیل نتواند به مقدار کافی انسولین تولید کند، دیابت نوع دوم اتفاق می‌افتد. دلیل این دو تغییر کاملاً مشخص نیست؛ هرچند عامل ژنتیکی و عوامل محیطی مانند؛ کم‌تحرکی، اضافه وزن، اضطراب، سن، بالا بودن همیشگی میزان قند خون در مقایسه با حالت عادی، بارداری، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک در زنان و تغذیه نامناسب می‌توانند زمینه‌ساز ابتلا به دیابت نوع دوم باشند. ممکن است یک یا چند نوع از این عوامل در بدن فرد دیده شود. برای درمان، اگرچه باید به پزشک مراجعه کنید، اما با رعایت مواردی که در پی می‌آیند، می‌توانید روند بهبودی را تسهیل کنید.
تغذیه سالم، قدم اول
باید برنامه غذایی را تغییر دهید تا وضعیت قند خون، به شرایط عادی و سلامت بازگردد. برای تغذیه سالم این‌طور عمل کنید:
به جز منابع شیرینی مصنوعی(کیک، بستنی و...)، قند، شکر، غذاهای سرخ شده و چرب و نوشیدنی‌ها با شیرینی مصنوعی، هیچ خوراکی دیگری را از برنامه غذایی خود حذف نکنید.
میوه‌ها و سبزی‌های تازه را وارد رژیم غذایی روزانه کنید. هرچه حجم معده با خوردن سبزی‌های تازه و میوه پر شود، به همان نسبت غذای کمتری می‌خورید.
نکته: موز، سیب و میوه‌هایی از این دست که کالری بالایی دارند، باید حداکثر روزانه یک عدد خورده شوند.
حبوبات و غلات سبوس‌دار و خوراکی‌های تهیه شده از آنها را به رژیم غذایی اضافه کنید.
گوشت قرمز (گوشت باید بدون چربی باشد) را به حداقل رسانده و به جای آن از مرغ، ماهی، گوشت بوقلمون و... استفاده کنید.
لبنیات پرچرب را کنار گذاشته و به جای آن از انواع بدون چربی استفاده کنید.
برنامه غذایی منظم داشته باشید. نظم در ساعت خوردن وعده‌های غذایی در تنظیم ترشح هورمون‌ها به‌ویژه انسولین، بسیار مهم است.
ورزش، قدم دوم
تحرک بدنی، همراه با تغذیه، دو قدم بزرگ برای تغییر شرایط و کنترل شرایط هستند. کاملاً درست است که نوع کار شما، باعث کم‌تحرکی شده است، اما سعی کنید این روش‌ها، تحرک داشته باشید:
مسیر کار تا منزل را پیاده بروید. اگر راه طولانی است، حداقل روزانه نیم‌ساعت از مسیر را پیاده به منزل برگردید. اگر صبح هم بتوانید پیاده‌روی کنید که عالی است
در محل کار، سعی کنید به هر بهانه حرکت کنید. مثلاً از پله به جای آسانسور استفاده کنید. چند ورزش ساده یاد بگیرید و در محل کار برای تحرک بدن و رفع خستگی انجام دهید.
در باشگاه محل کار یا باشگاه نزدیک منزل ثبت‌نام کنید. بهتر است با یکی از دوستان اهل ورزش این کار را انجام دهید که به این کار علاقه‌مند شوید.
کنترل استرس و اضطراب، قدم سوم
شوخی است اگر بگوییم استرس و اضطراب را کنار بگذارید! اما به شکل جدی می‌توانید برای کنترل آن تصمیم گرفته و برنامه‌ریزی کنید. به چه شکل؟
اخبار: فقط یک‌بار در روز، آن هم از منابع معتبر اخبار را بشنوید و دیگر سراغ خبر نروید. شب‌ها از ساعت 7 عصر به بعد، خبری را نشنوید.
تلفن همراه: در ساعت‌هایی از روز- بهترین زمان بعد از بازگشت به منزل- تلفن همراه را خاموش کرده و فقط استراحت کنید. تلفن همراه، یکی از عوامل ایجاد اضطراب است.
افراد: از هر کسی که در شما استرس و اضطراب ایجاد می‌کند، فاصله یا حتی قطع ارتباط کنید.
ورزش کنید: یکی از راهکارهای کنترل استرس و اضطراب، ورزش است.
توقف دخانیات، قدم چهارم
اگر سیگار می‌کشید، حتماً آن را ترک کنید. سخت است؛ اما به‌تدریج امکان‌پذیر است. به این دلیل که دخانیات علاوه بر تأثیر منفی بر سلامت قلب و رگ‌ها، کلیه‌ها، مغز و چشم‌ها، باعث اختلال در ثبات قند خون شده و به این‌ترتیب زمینه ابتلا به دیابت نوع دوم فراهم می‌شود.
مراجعه به پزشک، قدم پنجم
به شکل وسواسی نه؛ اما اگر سابقه ابتلا به دیابت نوع دوم دارید یا اینکه اضافه وزن در خانواده شما ارثی است، حتماً هر شش ماه یک‌بار، به‌ویژه بعد از سن 45 سالگی به پزشک مراجعه کنید. در غیر این صورت سالی یک‌بار، وضعیت سلامتی خود را با مراجعه به پزشک، بررسی کنید.