printlogo


نگاهی به نظام تأمین‌اجتماعی در دانمارک
یک نظام رفاهی پیشرفته و دقیق

نظام تأمین‌اجتماعی در دانمارک یکی از پیشرفته‌ترین نظام‌های تأمین‌اجتماعی در جهان است. در این کشور 5 میلیون نفری واقع در اسکاندیناوی، درآمد اصلی دولت از مالیات است. یک نظام مالیاتی قوی و موفق که حاصل آن یک سیستم اقتصادی کارا و یک نظام رفاه عمومی ‌پیشرو است. سن بازنشستگی در دانمارک 67 سال است، اما در مواردی می‌توان در 60 و 65 سالگی نیز بازنشسته شد.
 
مالیات
اکثر درآمد دولت از طریق مالیات بر کار و مالیات بر درآمد تأمین می‌شود. در این کشور سقف مالیات بر کار معمولاً از 38 درصد شروع و تا 55 درصد ادامه می‌یابد. اما اگر بالای 37 ساعت در هفته کار کنید (اضافه کاری) در آن صورت تا سقف 68 درصد نیز از شما مالیات اخذ می‌شود. یعنی اگر در ساعت اضافه کاری مثلاً هزار کرون کار کرده باشید، 680 کرون آن در اختیار اداره مالیات قرار می‌گیرد و تنها 320 کرون برای شما باقی می‌ماند. حاصل آنکه در این نظام رفاهی، کارگران و کارمندان برای داشتن یک زندگی بهتر لازم نیست کار بیشتری کنند، بلکه با یک کار عادی و مستمر می‌توان یک زندگی متوسط رو به بالا را تجربه کرد. از سوی دیگر، کار اضافه به معنای از دست دادن پول بیشتر است و مردم نباید وقتی که می‌توانند به خانواده خود اختصاص دهند را در محل کار خود بگذرانند.
 
حمایت
در نظام تأمین‌اجتماعی دانمارک ملاحظات خاصی برای جوانان بزهکار، معتادان، معلولان، افراد منزوی، تنها و افسرده وجود دارد. گفتنی است 90 درصد از هزینه‌های تأمین‌اجتماعی بر‌عهده شهرداری‌ها است. در این کشور اگر فردی نتواند مخارج خود و خانواده‌اش را تأمین کند - در صورت اثبات - می‌تواند کمک‌های نقدی بلاعوض از شهرداری دریافت کند. اگر دلیل احتیاج به کمک بلاعوض، بیکاری باشد، شخص باید همیشه آماده کار باشد؛ به این نحو که اگر شهرداری کاری برای او یافت، لازم است فوراً سر آن کار حاضر شود.
البته افرادی که عضو اتحادیه‌ها هستند، در صورت بیکاری نمی‌توانند کمک‌های بلاعوض دریافت کنند، بلکه برای دو سال نخست 70 تا 80 درصد حقوق‌شان را از اتحادیه دریافت می‌کنند. حق عضویت اتحادیه‌ها ماهیانه بین 400 تا 2 هزار کرون است (هر کرون حدوداً 3 هزار و 600 تومان است).
 
بازنشستگی
در این کشور حداقل حقوق دولتی که به افراد بازنشسته تعلق می‌گیرد 11 هزار و 646 کرون در صورت مجرد بودن و 8 هزار‌و 581 کرون در صورت متاهل بودن است. نکته این عدم تقارن حقوق آن است که در نظام اقتصادی دانمارک، فرد بیکار معنا ندارد و به صورت پیشفرض همه مشغول کار هستند؛ فرد بازنشسته متأهل نیز در پیشفرض قانون دارای همسری است که او نیز مشغول به کار و یا بازنشسته است. البته با توجه به کم بودن حقوق دولتی در سال‌های بازنشستگی همه نهایت سعی خود را می‌کنند تا برای ایام کهولت پس‌اندازی داشته باشند تا در صورت نیاز از آن استفاده کنند.
 
درمان
همه افراد مقیم دانمارک تحت پوشش خدمات بهداشتی و درمانی بخش دولتی هستند. سیستم بهداشت و درمان دانمارک بر سه مدیریت درمانی ملی، منطقه‌ای و محلی استوار است. وزارت سلامت اساساً از طریق درآمدهای ملی و تأمین اقتصادی در مناطقی که رسماً از اختیارات محلی برخوردارند فعالیت می‌کند.
در سیستم بهداشتی و درمانی دانمارک خدمات تنها منحصر به «درمان» نبوده و «پیشگیری»، جایگاهی مهم در آن دارد. در این کشور «مناطق»، مسئول ارائه مراقبت‌های بهداشتی اساسی مانند خدمات بیمارستانی و خدمات بهداشتی اولیه هستند. همچنین فرمانداری‌های محلی مسئول ارائه خدماتی نظیر مراقبت‌های پرستاری در منزل، معاینات بهداشتی نوزادان، خدمات بهداشتی مدارس و خدمات دندانپزشکی هستند. تأمین مالی این امور عمدتاً به وسیله مالیات‌ها صورت می‌گیرد؛ اما گاهی اوقات پرداخت بخشی از هزینه‌ها بر‌عهده خود بیماران است.
 
مستمری 
نظام پرداخت مستمری‌ها در دانمارک بر سه بخش استوار است؛ مستمری ملی، مستمری پایه و مستمری مکمل. سیستم مستمری ملی یک نظام فراگیر و عمومی است که ‌به صورت غیر‌مشارکتی و از طریق درآمد بودجه عمومی ‌و مالیات تأمین اعتبار می‌شود. 
مستمری پایه بر اساس ضابطه اقامت تعلق می‌گیرد و برخورداری کامل از مزایای این مستمری مستلزم 16 سال اقامت دائم بین یک و 51 سالگی در دانمارک است. کاهش سال‌های اقامت، میزان مستمری را کاهش خواهد داد. 
مستمری مکمل نیز شامل سالمندان و گروه‌های آسیب‌پذیری می‌شود که توانایی کار کردن و گذران زندگی خود را ندارند. افراد واجد شرایط -که منبع درآمدی دیگر نداشته و یا درآمد آن‌ها از سطح مشخصی پایین‌تر است- علاوه بر پرداخت‌های نقدی، مزایای دیگری (از جمله مزایای مربوط به مسکن و ملزومات آن مانند سیستم حرارتی، مزایای مربوط به درمان و سلامت) را نیز دریافت می‌کنند. شرایط مشمولیت این کمک مانند مستمری پایه بر مبنای اقامت و شرط سنی است. علاوه براین مستمری مکمل بر اساس وضعیت تأهل افراد متفاوت خواهد بود.