به‌‌عنوان اولین سوال، وضعیت کلی تراز منابع و مصارف اداره‌کل تامین‌اجتماعی شهرستان‌های استان تهران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

سازمان‌های بیمه‌گر به صورت عمومی و ذاتی، در سال‌های اول فعالیت خود، عمدتا دریافت‌کننده هستند. به‌طور طبیعی در دهه‌های نخست فعالیت این سازمان‌ها، تعداد کمتری دریافت‌کننده خدمات وجود دارند. برای پاسخ دقیق به این سوال، لازم است به گذشته رجوع کنیم. در زمانی که من مدیرکل تامین‌اجتماعی استان البرز بودم، بر اساس آمارهای معاونت اقتصادی و برنامه‌ریزی سازمان، تعداد بیمه‌شدگان اصلی سازمان 7.5 میلیون نفر بود، در حالی که در همان سال تعداد مستمری‌بگیران تقریبا یک میلیون و 470 هزار نفر بالغ می‌شد. در زمانی که من مدیرکل فنی بیمه‌شدگان سازمان بودم، تعداد بیمه‌شدگان اصلی سازمان حدود 11 میلیون و 500 هزار نفر و تعداد مستمری‌بگیران نزدیک به یک میلیون و 900 هزار نفر بود. اکنون بر اساس آخرین آمارها، تعداد بیمه‌شدگان اصلی بیمه‌پرداز به سازمان به حدود 14 میلیون نفر و تعداد مستمری‌بگیران به 3 میلیون و 500 هزار نفر رسیده است. این آمارها نشان می‌دهد که در این سال‌ها نرخ رشد تعداد بیمه‌پردازان، بسیار کمتر از نرخ رشد تعداد بازنشستگان و مستمری‌بگیران و طبیعتا نرخ رشد منابع ورودی، کمتر از نرخ رشد مصارف و هزینه‌های تعهدات بوده و وضعیت تراز منابع و مصارف اداره‌کل شهرستان‌های استان تهران هم در یک شمای کلی، همین‌گونه است.

گستردگی جغرافیایی حوزه عملکردی اداره‌کل شهرستان‌ها، چه فرصت‌ها و تهدیدهایی برای اداره‌کل و در سطح کلان‌تر سازمان تامین‌اجتماعی ایجاد کرده است؟

محدوده تحت پوشش این اداره‌کل از نظر وضعیت جغرافیایی دارای شرایطی ویژه و تا حدودی منحصر بفرد است. اداره‌کل تامین‌اجتماعی شهرستان‌های استان تهران در حال حاضر با 14 شعبه اصلی و 11 شعبه اقماری فعال، 12 کارگزاری رسمی و 2 واحد کارگزاری اقماری فعال، خدمات مورد نیاز را به جمع کثیری از بیمه‌شدگان، کارفرمایان، مستمری‌بگیران و چندین شهرک صنعتی بزرگ در 15 شهرستان شامل رباط‌کریم، بهارستان، اسلامشهر، شهریار، ملارد، پاکدشت، پردیس، فشافویه، پیشوا، ورامین، قرچک، شهرقدس، دماوند، فیروزکوه و بخش‌هایی از لواسانات، رودبار و قصران (فشم) ارائه می‌دهد. بر اساس آخرین تغییرات اعمال شده در تشکیلات این اداره‌کل و شعب تابعه تا اسفندماه سال گذشته، چارت تشکیلاتی کارکنان برای این مجموعه 950 نفر است که در حال حاضر 810 نفر در این اداره‌کل و شعب تابعه آن مشغول به کار هستند. خوشبختانه با همت و تلاش همه مدیران و کارکنان مجموعه، به‌رغم کمبود نیروی انسانی نسبت به چارت سازمانی، توانسته‌ایم علاوه بر اجرای ده‌ها طرح و برنامه مختلف که منجر به افزایش میزان جذب بیمه‌شدگان جدید شده است، در سال‌های 1392، 1393 و 1394 به کسب مقام نخست ارزشیابی و رتبه‌بندی کشوری دست یابیم و در سال 95 هم با توجه اینکه شرایط و مبنای ارزشیابی تغییر پیدا کرد، جزو سه اداره‌کل برتر باشیم. همچنین طبق گزارش اداره‌کل اتباع سازمان تامین‌اجتماعی، این اداره‌کل در سال 1395 با 35 درصد جذب اتباع و در 6 ماه اول سال 1396 با 59 درصد جذب اتباع توانست با اختلاف زیاد رتبه اول در سراسرکشور را از آن خود کند. البته باید این را هم اضافه کنم که طبق رتبه‌بندی کشوری در شش ماهه، 9 ماهه و یک‌ساله 1396 نیز رتبه برتر را در میان ادارات‌کل همتراز در سطح کشور کسب کرده‌ایم و در آخرین ارزشیابی که در مرداد 97 صورت گرفت، اداره‌کل شهرستان‌های استان تهران همچنان در صدر جدول ارزیابی قرار گرفته است.

شهرستان‌های حاشیه‌ای استان تهران، به نوعی خوابگاه نیروی کار تهران به حساب می‌آیند. این شرایط چه چالش‌هایی برای شما ایجاد کرده است؟ 

از نظر اجتماعی و ترکیب جمعیتی، مردم ساکن در این محدوده دارای خرده‌فرهنگ‌های مختلف هستند، به ‌گونه‌ای که به دلیل مهاجرپذیری و وضعیت خوابگاهی، شهرستان‌های استان تهران شباهت زیادی به ترکیب جمعیتی کل کشورمان دارد و می‌توان گفت در این محدوده با تنوع جمعیتی و قومیتی یک ایران کوچک روبه‌رو هستیم. پاسخگو بودن و ارتباط با اقشار با فرهنگ‌های متفاوت، به آموزش‌های فراوان و تحلیل‌های کیفی و کمی نیاز دارد تا وظایف به بهترین نحو انجام گیرد. از نظر آماری، پوشش بیمه‌ای اداره‌کل ما در 12 نوع بیمه (اجباری، اختیاری، رانندگان، کارگران ساختمانی، بافندگان، زنبورداران، حرف و مشاغل آزاد، کارفرمایان صنفی، باربران، خادمین مساجد، توافقی و بیکاری) 47 درصد کل جمعیت استان را تحت پوشش خود دارد. مسئولان این اداره‌کل در مجموع با 35 نفر از نمایندگان محترم مردم استان تهران در مجلس شورای اسلامی، 2 استاندار، 17 فرماندار، 25 بخشداری، 24 نفر از امامان جمعه، 37 شهردار، 15 اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی، 24 شورای شهر و ده‌ها سازمان و نهاد دولتی و خصوصی در ارتباط هستند. این اعداد، نشان از گستره تعاملاتی دارد که در این مجموعه صورت می‌گیرد. ما در روابط خود با این نهادها و مسئولان، ضمن اینکه خدمات و مزایای استفاده از تامین‌اجتماعی را اشاعه، تبلیغ و ترویج می‌‌کنیم، باید پاسخگوی سلیقه‌ها، دیدگاه‌ها و برخوردهای متفاوتی باشیم که در نوع خود در کشور بی‌نظیر است. 

گویا اخیرا از عملکرد و تعامل شما با بازنشستگان و کانون‌های بازنشستگی هم تقدیر شده است. چه تمهیداتی برای بازنشستگان و پیشکسوتان در نظر گرفته‌اید؟

در سایه همکاری مستمر و جلب حمایت شرکای سازمان تامین‌اجتماعی از جمله کانون‌های بازنشستگی و کارگری است که سازمان تامین‌اجتماعی توانسته همواره حتی با وجود مشکلات، خدمات خود را به جامعه تحت پوشش ارائه دهد. دعای خیر بازنشستگان و مستمری‌بگیران تامین‌اجتماعی، بزرگترین باقی‌الصالحات برای کارمندان و مدیران سازمان تامین‌اجتماعی است. هر سال از تعدادی از این عزیزان، هرچند اندک، تقدیر و تکریم به عمل می‌آوریم تا نشان دهیم سازمان تامین‌اجتماعی به فکر همه افراد جامعه از جمله کودکان، بزرگسالان، سالمندان و حتی اتباع خارجی است و در سخت‌ترین شرایط هم از آنان حمایت خواهد کرد.

 گویا اخیرا عملکرد اداره‌کل شهرستان‌ها از سوی نمایندگان تهران در مجلس شورای اسلامی مورد تقدیر قرار گرفته است. دلایل و بسترهای اصلی رضایت نمایندگان مردم در مجلس از عملکرد این اداره‌کل چیست؟ 

ترویج ضرورت نگاه کارشناسی کلیت مجلس و کمیسیون‌های تخصصی به موضوع تامین‌اجتماعی و چالش‌های این حوزه در زمان تصویب قوانین و مقررات، همواره به عنوان یک اولویت در این اداره‌کل مطرح بود و همکاران ما و روسای شعب همواره با ارائه اطلاعات دقیق از وضعیت و شرایط حوزه عملکردی خود به نمایندگان مجلس، در ارتقای این نگاه کارشناسی تلاش داشته و این برای مجموعه اداره‌کل شهرستان‌های استان تهران موجب افتخار است که زحمات همکاران من از چشم نمایندگان محترم مجلس دور نمانده است. هرچند ما متعهد به خدمت به جامعه بیمه‌شدگان، کارفرمایان و مستمری‌بگیران هستیم، اما تقدیری که از اداره‌کل صورت گرفت، خستگی را از تن‌ ما زدود تا با روحیه‌ای مضاعف انجام مسئولیت نماییم. 

سازمان تامین‌اجتماعی هم‌اکنون با داشتن مطالبات فراوان از نهاد دولت و کارفرمایان برای استمرار خدمت‌رسانی به جامعه بیمه‌شدگان و مستمری‌بگیران با مشکل نقدینگی مواجه شده و نمایندگان شریف مردم با تصویب قوانین و برنامه‌ریزی‌های مناسب برای بازپرداخت دیون و معوقات نهاد دولت، می‌توانند سهم و نقش مهمی در ادامه خدمات سازمان داشته باشند. در این خصوص همواره جلساتی پربار، پیرامون موضوعات مختلفی همچون تقویت همه‌جانبه و حمایت از سازمان تامین‌اجتماعی به عنوان یک صندوق بین‌النسلی، حل مشکلات موجود و تسهیل فرایندهای کاری و بهبود گردش کار برای مخاطبان به منظور ارتقای سطح رضایتمندی با شرکای اجتماعی و مسئولان داریم. با توجه به افزایش سریع تعداد سالمندان و موارد متعدد بازنشستگی‌های پیش از موعد، این سازمان تنها با حمایت نهادهای قانونی مانند مجلس شورای اسلامی می‌تواند به حیات خود ادامه دهد و مجلس شورای اسلامی نیز علاوه بر کمک به این سازمان در بحث وصول مطالبات، با ممانعت از تصویب قوانینی که بار مالی مضاعفی بر دوش سازمان تامین‌اجتماعی خواهند گذاشت، می‌تواند به حفظ توانمندی سازمان تامین‌اجتماعی کمک نماید.

در محدوده این اداره‌کل، چندین شهرک صنعتی مانند شمس‌آباد و عباس‌آباد قرار دارند. ارتباط شما با این مجموعه‌های بزرگ اقتصادی چگونه است؟

26 شهرک صنعتی در محدوده شعب اداره‌کل شهرستان‌های استان تهران مشغول به فعالیت هستند که در نوع خود بی‌نظیر است. خوشبختانه با برگزاری جلسات مداوم با مسئولان شهرک‌های صنعتی و فعالان اقتصادی توانسته‌ایم تا حد امکان مشکلات بیمه آنها را حل‌وفصل کنیم و افزایش قابل توجهی در جذب بیمه‌شدگان داشته باشیم.

تعداد زیادی از اتباع خارجی شاغل در کشور، در حوزه عملکرد اداره‌کل شهرستان‌ها زندگی و فعالیت می‌کنند. این مسئله چه فرصت‌هایی برای شما ایجاد کرده است؟ با توجه به اینکه اخیرا اخباری مبنی بر بازگشت تعداد زیادی از این افراد به کشور خودشان مطرح شده است.

به استناد ماده 5 قانون تامین‌اجتماعی، بیمه اتباع بیگانه مجاز که در ایران اشتغال به کار دارند بر عهده سازمان تامین‌اجتماعی است. بر اساس بازرسی‌هایی که در اجرای ماده 47 قانون تامین‌اجتماعی و مواد 120 لغایت 129 قانون کار صورت می‌گیرد، بازرسان با مراجعه به کارگاه‌ها، اتباع خارجی شاغل را شناسایی می‌کنند. پس از تشکیل اداره‌کل تخصصی اتباع، تعاملاتی با ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی، دفاتر کفالت اتباع خارجی و مکاتباتی که با ارگان‌ها، ادارات و شرکت‌های مستقر در محدوده عملکرد شعب تابعه که از اتباع خارجه استفاده می‌کنند از جمله شرکت ملی گاز، شهرداری‌ها، آب و فاضلاب شهری، اداره برق ،مخابرات و ... صورت گرفت، اطلاع‌رسانی لازم در خصوص خدمات سازمان و ارائه تعهدات قانونی به اتباع خارجی به عمل آمد و در حال حاضر اداره‌کل شهرستان‌های استان تهران با جذب 14 هزار و 745 نفر بیمه‌شده اصلی اتباع خارجه 

(و 9 هزار و 368 نفر بیمه‌شده تبعی)، فاصله‌ای قابل توجه با سایر ادارات‌کل از نظر جذب بیمه‌شده اتباع داشته و مورد تقدیر قرار گرفته است. این پیشتازی در جذب بیمه‌شدگان اتباع خارجی، با همدلی و سختکوشی کلیه کارکنان درگیر در خط مقدم شعب، خصوصاً واحدهای بازرسی و درآمد حاصل شده و از این بابت خرسندیم که سهم ناچیزی از افزایش بیمه‌شدگان را با توجه به اعلام سهمیه اداره‌کل اتباع داشته‌ایم.

چه برنامه‌هایی برای افزایش منابع ورودی‌ و کنترل مصارف اداره‌کل دارید؟ 

اطلاع‌رسانی صحیح، مناسب و بموقع به تمامی هم‌میهنان عزیز (حتی اتباع خارجی مشغول به کار) در خصوص مزایای داشتن و استفاده از بیمه تامین‌اجتماعی و گستره خدمات آن، از جمله اولویت‌های ما در این اداره‌کل است. مردم باید به این درک و آگاهی برسند که هیچ پس‌اندازی بهتر از داشتن بیمه تامین‌اجتماعی نیست. جدای از این، سازمان تامین‌اجتماعی می‌تواند با ارائه خدمات مناسب و بموقع به جامعه تحت پوشش خود از جمله مستمری‌بگیران و بازنشستگان، کارفرمایان، بیمه‌شدگان و ...، بهترین تبلیغ را برای خود داشته باشد؛ چراکه وقتی از این گستره تحت پوشش از خدماتی که به آنها ارائه می‌شود، احساس رضایتمندی داشتند، امیدوارتر خواهند بود و این امیدواری به اشاعه فرهنگ تامین‌اجتماعی و خدمات ارزشمند آن می‌انجامد.

بزرگترین بدهکار بیمه‌ای اداره‌کل، کدام ارگان یا سازمان است و شما چه راهی برای دریافت مطالبات سازمان از بدهکاران بیمه‌ای پیشنهاد می‌دهید؟

با عنایت به اینکه عمده منابع سازمان از محل اخذ حق بیمه‌های ماهانه از کارفرمایان و بیمه‌شدگان تامین می‌شود، به جد می‌توان گفت رونق اقتصادی و رونق بازار، رونق در خدمات سازمان تامین‌اجتماعی را امکان‌پذیر می‌کند. در حال حاضر این اداره‌کل حدود 

640 میلیارد تومان بدهی معوق دارد که از این مبلغ 18 میلیارد تومان مربوط به بدهی پیمان‌ها بوده و شهرداری‌های شعب تابعه با 52 میلیارد تومان بدهی، بیشترین سهم را دارند. البته بیشتر بدهی‌های شهرداری‌ها در حال حاضر تعیین تکلیف شده و در قالب تقسیط در حال پرداخت آن هستند. دو تهاتر هم با شهرداری‌ها در قالب اخذ زمین جهت احداث شعبی که در حال حاضر استیجاری هستند، انجام پذیرفته است.  

به نظر شما، عمده‌ترین چالش‌های اصلی امروز سازمان تامین‌اجتماعی چه مواردی است؟

سازمان تامین‌اجتماعی در حال حاضر از دو مسأله اساسی رنج می‌برد؛ یکی وجود تحریم‌های ظالمانه دولت‌های استکباری است که با در مضیقه گذاشتن محیط پیرامونی، سبب شده سازمان به لحاظ منابع درآمدی، بشدت تحت تاثیر قرار گیرد. اما دومین و مهمترین چالش سازمان در سال‌های اخیر، چالش عمومی همه صندوق‌های بازنشستگی است؛ یعنی کاهش جمعیت بیمه‌پرداز و کاهش منابع درآمدی صندوق‌ها و پیشی گرفتن مصارف بر منابع. برای برون‌رفت از این شرایط می‌توان با تکیه بر اقتصاد مقاومتی، افزایش تولید و اشتغال، تجهیز سازمان به خدمات غیرحضوری و نهضت دولت الکترونیک، سرمایه‌گذاری در بستر اقتصادی صحیح، بهره‌گرفتن از تجربیات سایر کشورها و توجه به مسائل علمی و محاسبات اکچوئری عمل کرد.