یونس هواسیان، رئیس اتاق اصناف ایلام معتقد است
نیاز کسبوکار به سیاستگذاری شفاف و اجتماع مشتاق تولید
یونس هواسیان، رئیس اتاق اصناف ایلام معتقد است حمایت واقعی از کارفرما و تولید داخلی، پرداخت وام‌های جدید و بدهکار کردن کارفرمایان و تولیدگران نیست، بلکه برای این منظور باید به فکر رونق فضای اقتصادی کشور و فضای کسبوکار بود. وی در گفت‌وگو با ویژه‌نامه استانی آتیه‌نو، تاکید می‌کند که داشتن یک فضای کسبوکار سالم، نیازمند سیاستگذاری صحیح و شفاف، اقتصاد سالم و اجتماعی مشتاق تولید و درآمد است و می‌افزاید: «از دولت دوازدهم انتظار می‌رود برای حمایت از تولید و کارفرمایان و نیز تقویت سازمانی که وظیفه و ماموریت آن حمایت از نیروهای مولد جامعه است، به جای پرداخت وام و مقروض کردن بیشتر کارفرمایان، مطالبات سازمان تامین‌اجتماعی و کارفرمایان و پیمانکاران از دستگاه‌های دولتی را هر چه سریع‌تر پرداخت کند.»
به نظر شما سازمان تامین‌اجتماعی به عنوان یک سازمان بیمه‌گر اجتماعی با توجه به وظایف و ماموریت‌هایی که برعهده دارد، چگونه می‌تواند به بهبود فضای کسبوکار در عین حمایت موثر از نیروهای کار کمک کند؟
فضای کسبوکار متاثر از عوامل مختلف سیاسی، اقتصادی و اجتماعی است. به عبارتی، یک فضای کسبوکار سالم، نیازمند سیاستگذاری صحیح و شفاف، اقتصاد سالم و اجتماعی مشتاق تولید و درآمد است. سازمان تامین‌اجتماعی چون سازمانی است که بر مبنای مناسبات سه‌جانبه کارگران، کارفرمایان و نهاد دولت فعالیت می‌کند، می‌تواند عامل پیوند میان مسئولان سیاسی و اقتصادی با کارفرمایان و کارگران باشد و انتظارات اجتماعی کارفرمایان و دست‌اندرکاران و فعالان فضای کسبوکار را به عوامل و نهادهای سیاستگذاری انتقال دهد. در این میان گاه به نظر می‌رسد این سازمان مهم اجتماعی و اقتصادی دچار نوعی روزمرگی شده و کمتر شاهد ارائه طرح‌های خلاقانه برای کاهش مخاطرات اجتماعی و بوروکراسی‌های اداری معمول هستیم. گویا سازمان در یک حالت انتزاعی و دفاعی قرار دارد و صرفا در حال انجام امور عادی و جاری روزمره است و به ندرت برنامه و تدبیری جدی برای ایفای نقش موثر در مناسبات اجتماعی و اقتصادی جامعه و مقابله با چالش‌های پیش رو در این حوزه سراغ داریم.
کارفرمایان استان به عنوان یکی از شرکای اجتماعی سازمان تامین‌اجتماعی، وضعیت کنونی این سازمان را چگونه ارزیابی می‌کنند؟ از نگاه شما این سازمان با چه چالش‌هایی روبه‌رو است و چه راهکارهایی برای برون‌رفت از این چالش‌ها پیشنهاد می‌دهید؟
سازمان تامین‌اجتماعی یک سازمان بین‌النسلی بیمه‌ای است که باید با مشارکت واقعی شرکای اجتماعی اداره شود و فعالیت کند. متاسفانه سازوکار سه‌جانبه در اداره این سازمان در دوره‌ای مورد غفلت قرار گرفت و در حال حاضر نقش نهاد دولت در سیاستگذاری، اداره و نظارت بر عملکرد این سازمان بسیار بیش از سایر شرکا یعنی کارفرمایان و کارگران است. یکی از درخواست‌های اصلی نهادهای کارفرمایی این است که سه‌جانبه‌گرایی واقعی و عینی در سازمان، تصمیم‌گیری‌ها و اداره آن حاکم باشد. دیگر انتظار شرکای اجتماعی به‌خصوص کارفرمایان و کارگران از این سازمان، ارائه سهل و سریع و فارغ از بوروکراسی‌های دست‌وپاگیر خدمات قانونی به کارفرمایان و کارگران است. متاسفانه نادیده گرفتن سازوکار سه‌جانبه‌گرایی و تضعیف سهم کارفرمایان و کارگران در مقابل سهم نهاد دولت و برخی دخالت‌های سیاسی غیرکارشناسی و قوانین نامناسب که در سال‌های گذشته بر این سازمان تحمیل شد، در مقطعی موجب آن گشت که سازمان تامین‌اجتماعی از مسیر قانونی ماموریت‌های خود خارج شود. برخی تفاسیر و شیوه‌های اجرایی متفاوت که ناشی از عدم شفافیت و جامع نبودن برخی دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌ها و تفاسیر بعضا بسیار سختگیرانه از قوانین و مقررات در برخی مناطق است، از دیگر مسائلی است که باید بیش از گذشته مورد توجه مدیران ارشد این سازمان قرار گیرد و چاره‌ای برای آن اندیشیده شود.
مهمترین مسائل و مشکلاتی که در حال حاضر کارفرمایان و تولیدگران استان با آن مواجه‌اند، چیست؟ به نظر شما، راه‌حل این مشکلات کدام است؟
مهمترین مشکل فراروی کارفرمایان و تولیدگران استان، رکود حاکم بر کل اقتصاد کشور است. رونق اقتصادی یک جامعه، ریشه در سازوکارهای مدیریت بخشی و فرابخشی دارد. تولیدگران استان در بهترین حالت شرایط رقابت به دلیل نبود امکانات ریلی و حمل‌ونقل ارزان نمی‌توانند موفق عمل کنند و از طرفی نوپا بودن صنعت استان، هزینه تمام‌شده کالاها و خدمات را افزایش می‌دهد. بهترین راه‌حل برای رفع این چالش‌ها، برنامه‌ریزی و حمایت از صنایع استان تا حصول شرایط منطقی رقابت است. شرایط خاص مرزی این استان و در عین حال محرومیت نسبی، باید بیش از گذشته مورد توجه مسئولان باشد و شرایطی فراهم شود که کارفرمایان و تولیدگران استان بتوانند بر چالش‌های ناشی از تبعات تحریم‌های ظالمانه و نیز رکود، غلبه کرده و به فعالیت خود ادامه دهند.
اطلاع دارید که سازمان تامین‌اجتماعی سه بخش بیمه‌ای، درمانی و اقتصادی دارد. به نظر شما، انسجام و یکپارچگی این بخش‌ها تا چه اندازه برای اثربخشی خدمات سازمان تامین‌اجتماعی، لازم و ضروری است؟
متاسفانه برخی سیاستگذاری‌های نهاد دولت و نیز نهاد قانونگذاری کشور در خصوص تامین‌اجتماعی، غیرمنطقی و بدون توجه به ماموریت خطیر این سازمان، وسعت و گستردگی جامعه تحت پوشش آن و نیز چالش‌هایی است که این سازمان و سایر صندوق‌های بازنشستگی و بیمه اجتماعی کشور با آنها مواجه‌اند. از دولت دوازدهم که اصلی‌ترین برنامه خود برای سال 1397 را اشتغال و رفع فقر اعلام کرده، انتظار می‌رود برای حمایت از تولید و کارفرمایان و نیز تقویت سازمانی که وظیفه و ماموریت آن حمایت از کارفرمایان و نیروهای مولد جامعه است، به جای پرداخت وام و مقروض کردن بیشتر کارفرمایان، مطالبات سازمان تامین‌اجتماعی و همچنین مطالبات کارفرمایان و پیمانکاران از دستگاه‌های دولتی را هر چه سریع‌تر پرداخت کند. روش دیگر حمایت از کارآفرینان در این مقطع و با توجه به مشکلات گریبانگیر تولید و فقدان نقدینگی کافی در این بخش این است که دولت برای مدتی معین و تا رفع این شرایط، حق بیمه سهم کارگر و کارفرما را تقبل کند تا کارفرمایان بدون اینکه مقروض شوند به ادامه فعالیت اقتصادی بپردازند. البته منابع مالی چنین حمایتی باید به صورت واقعی و پایدار تعریف شود تا این تعهد هم به خیل انبوه تعهدات مالی اجرا نشده نهاد دولت در قبال سازمان تامین‌اجتماعی افزوده نشود.
سازمان تامین‌اجتماعی برای انجام وظایف قانونی خود در مقابل نیروهای مولد، نیازمند تجهیز منابع است. بخشی از این منابع، مطالبات معوقه‌ای است که این سازمان از کارفرمایان دارد و پرداخت نشدن این مطالبات، مشکلاتی جدی برای تامین‌اجتماعی ایجاد کرده است. چه راهکارهایی برای بازپرداخت مطالبات معوق سازمان از سوی کارفرمایان پیشنهاد می‌کنید؟
همان‌طور که اشاره کردم واقعیت امروز بخش تولید کشور آن است که بسیاری از کارفرمایان، تولیدگران و اصناف مختلف، به سبب مشکلات اقتصادی متاثر و باقی‌مانده از تحریم‌های غیرانسانی و نیز برخی سوء‌مدیریت‌ها در گذشته در بخش اقتصاد کلان کشور، برای ادامه فعالیت و تولید با مشکلاتی جدی به‌ویژه در حوزه نقدینگی مواجه هستند و در این شرایط انتظار می‌رود سازمان‌هایی چون سازمان تامین‌اجتماعی و سازمان امور مالیاتی، با درک شرایط، همراهی بیشتری با کارفرمایان داشته باشند. پرداخت به موقع حق‌بیمه‌ها و پرداخت بدهی‌های بیمه‌ای، وظیفه قانونی هر کارفرمایی است اما نمی‌توان بدون توجه به شرایط واقعی تولید، به کارفرمایی که باید بین ادامه فعالیت اقتصادی در این شرایط دشوار یا پرداخت تعهداتی چون بیمه و مالیات به بهای توقف تولید، یکی را انتخاب کند فشار غیرمنطقی وارد و جریمه‌های سنگین برای تاخیر در پرداخت حق بیمه و مالیات برای او در نظر گرفت کرد.