چطور از کودکان در برابر آنفلوآنزا محافظت کنیم
علی ملائکه روزنامهنگار
با شروع فصل سرد، ویروس آنفلوآنزا مانند مهمان ناخواندهای وارد زندگی میشود؛ ابتدا در مدارس و مهدکودکها، سپس آرامآرام خانهها را در مینوردد. کودکان، با دستهای کوچک و کنجکاو خود، بدون آنکه بدانند، این ویروس را به دیگر اعضای خانواده منتقل میکنند. پیشگیری، نه یک توصیه خشک پزشکی، بلکه یک اقدام هوشمندانه و به موقع است که میتواند چرخه انتقال را متوقف کند. واکسیناسیون پیش از آغاز فصل آنفلوآنزا برای کودکان بالای شش ماه و با نظر پزشک متخصص اطفال، اولین گام محسوب میشود. هرچند واکسن نمیتواند صددرصد تضمین کند که کودک بیمار نمیشود، اما احتمال ابتلا و شدت بیماری را به شدت میکاهد.
بهداشت دستها و تمیزکاری خانه
ویروس آنفلوآنزا عمدتاً از طریق قطرات ریز سرفه، عطسه یا حتی صحبت کردن منتقل میشود. اما لمس سطوح آلوده و سپس تماس با بینی، دهان یا چشمها هم میتواند مسیر انتقال را باز نگه دارد. شستوشوی دستها با آب و صابون یا محلول ضدعفونیکننده، باید به یک عادت روزمره تبدیل شود و نه یک کار تشویقی گهگاهی. سطوح مشترک خانه—کلیدهای برق، دستگیرهها، پیشخوان آشپزخانه و سینکها—باید مرتباً تمیز و ضدعفونی شوند. اگر کودک علائم بیماری دارد، دور کردن او از مدرسه، مهدکودک و فعالیتهای جمعی ضروری است و در صورت نیاز به بیرون رفتن، استفاده از ماسک احتمال انتقال ویروس به دیگران را کاهش میدهد. مراقبتهای خانگی شامل استراحت کافی، نوشیدن مایعات فراوان و جداسازی کودک از سایر اعضای خانواده تا حداقل ۲۴ ساعت پس از فروکش تب است. استفاده مشترک از ظروف، لیوان، حوله و تخت تا پنج روز پس از بهبود کامل ممنوع است. رعایت این نکات، علاوه بر کاهش خطر انتقال، به کودکان کمک میکند با کمترین استرس از بیماری عبور کنند و خانواده نیز آسوده خاطر باشد.
واکسن، دارو و مشاوره پزشکی
تب، سردرد، درد عضلانی، گلودرد، سرفه و آبریزش بینی، علائم شایع آنفلوآنزا هستند. طبق نظر پزشک، میتوان استامینوفن یا ایبوپروفن برای کاهش تب و درد تجویز کرد و مراقبت ویژهای برای تأمین آب بدن کودک در صورت استفراغ یا اسهال انجام داد. آنتیبیوتیکها تأثیری بر ویروس ندارند و تنها در صورت عفونت ثانویه ممکن است لازم شوند. کودکان کمسن یا دارای بیماریهای مزمن مانند آسم، مشکلات ریوی، سرطان یا نارسایی کلیه ممکن است علائم شدیدتری تجربه کنند و نیازمند مراقبت پزشکی ویژه باشند.
مدیریت خانواده و پیشگیری از انتشار
اکثر کودکان و بزرگسالان سالم میتوانند از یک روز قبل از ظهور علائم تا هفت روز پس از آن دیگران را آلوده کنند؛ افراد با سیستم ایمنی ضعیف حتی ممکن است هفتهها مسری باقی بمانند. رعایت جداسازی، مراقبت هوشمندانه و آموزش عادات بهداشتی، زنجیره انتقال ویروس را میشکند. کمی شوخطبعی والدین در مسیر مراقبت و رعایت بهداشت میتواند تجربه بیماری را برای کودک قابل تحملتر کند و فصل سرد را به فرصتی برای تمرین مسئولیتپذیری و مراقبت از دیگران تبدیل کند. علاوه بر این، توجه به جزئیات کوچک، مانند یادآوری شستن دستها قبل از بازی و بعد از بازگشت از مدرسه، یا نظارت بر نوشیدن مایعات کافی میتواند تأثیر شگفتآوری در کاهش ابتلا داشته باشد. با ترکیب واکسیناسیون، مراقبت خانگی هوشمند و رعایت عادات بهداشتی، میتوان ویروس را محدود کرد و کودکان را سالم و سرحال در طول فصل سرد دید، بدون اینکه اضطراب یا استرس غیرضروری به خانواده تحمیل شود.
بهداشت دستها و تمیزکاری خانه
ویروس آنفلوآنزا عمدتاً از طریق قطرات ریز سرفه، عطسه یا حتی صحبت کردن منتقل میشود. اما لمس سطوح آلوده و سپس تماس با بینی، دهان یا چشمها هم میتواند مسیر انتقال را باز نگه دارد. شستوشوی دستها با آب و صابون یا محلول ضدعفونیکننده، باید به یک عادت روزمره تبدیل شود و نه یک کار تشویقی گهگاهی. سطوح مشترک خانه—کلیدهای برق، دستگیرهها، پیشخوان آشپزخانه و سینکها—باید مرتباً تمیز و ضدعفونی شوند. اگر کودک علائم بیماری دارد، دور کردن او از مدرسه، مهدکودک و فعالیتهای جمعی ضروری است و در صورت نیاز به بیرون رفتن، استفاده از ماسک احتمال انتقال ویروس به دیگران را کاهش میدهد. مراقبتهای خانگی شامل استراحت کافی، نوشیدن مایعات فراوان و جداسازی کودک از سایر اعضای خانواده تا حداقل ۲۴ ساعت پس از فروکش تب است. استفاده مشترک از ظروف، لیوان، حوله و تخت تا پنج روز پس از بهبود کامل ممنوع است. رعایت این نکات، علاوه بر کاهش خطر انتقال، به کودکان کمک میکند با کمترین استرس از بیماری عبور کنند و خانواده نیز آسوده خاطر باشد.
واکسن، دارو و مشاوره پزشکی
تب، سردرد، درد عضلانی، گلودرد، سرفه و آبریزش بینی، علائم شایع آنفلوآنزا هستند. طبق نظر پزشک، میتوان استامینوفن یا ایبوپروفن برای کاهش تب و درد تجویز کرد و مراقبت ویژهای برای تأمین آب بدن کودک در صورت استفراغ یا اسهال انجام داد. آنتیبیوتیکها تأثیری بر ویروس ندارند و تنها در صورت عفونت ثانویه ممکن است لازم شوند. کودکان کمسن یا دارای بیماریهای مزمن مانند آسم، مشکلات ریوی، سرطان یا نارسایی کلیه ممکن است علائم شدیدتری تجربه کنند و نیازمند مراقبت پزشکی ویژه باشند.
مدیریت خانواده و پیشگیری از انتشار
اکثر کودکان و بزرگسالان سالم میتوانند از یک روز قبل از ظهور علائم تا هفت روز پس از آن دیگران را آلوده کنند؛ افراد با سیستم ایمنی ضعیف حتی ممکن است هفتهها مسری باقی بمانند. رعایت جداسازی، مراقبت هوشمندانه و آموزش عادات بهداشتی، زنجیره انتقال ویروس را میشکند. کمی شوخطبعی والدین در مسیر مراقبت و رعایت بهداشت میتواند تجربه بیماری را برای کودک قابل تحملتر کند و فصل سرد را به فرصتی برای تمرین مسئولیتپذیری و مراقبت از دیگران تبدیل کند. علاوه بر این، توجه به جزئیات کوچک، مانند یادآوری شستن دستها قبل از بازی و بعد از بازگشت از مدرسه، یا نظارت بر نوشیدن مایعات کافی میتواند تأثیر شگفتآوری در کاهش ابتلا داشته باشد. با ترکیب واکسیناسیون، مراقبت خانگی هوشمند و رعایت عادات بهداشتی، میتوان ویروس را محدود کرد و کودکان را سالم و سرحال در طول فصل سرد دید، بدون اینکه اضطراب یا استرس غیرضروری به خانواده تحمیل شود.