نوسان شاخصهای تولید در مهرماه
در حالی که اقتصاد کشور در سالهای اخیر با رکود و نوسان تولید دستوپنجه نرم میکند، تازهترین دادههای مرکز پژوهشهای مجلس از مهرماه ۱۴۰۴ نشان میدهد برخی صنایع توانستهاند بخشی از کاهش تولید ماههای گذشته را جبران کنند، اما تصویر کلی همچنان بیانگر فاصله با عملکرد سال گذشته است.
رشد ماهانه؛ افت سالانه
شاخص تولید بخش صنعت در مهرماه نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۰.۳ درصد کاهش یافته، اما رشد ۸.۱ درصدی نسبت به شهریورماه نشان میدهد روند بهبود ماهانه آغاز شده است. بررسی رشته فعالیتها نشان میدهد گروههای دارو، فلزات پایه و تجهیزات برقی بیشترین سهم را در تقویت شاخص تولید داشتهاند. در مقابل، تولید رشتههایی مانند ماشینآلات و تجهیزات، سایر کانیهای غیرفلزی و چوب و کاغذ کاهش قابل توجهی را تجربه کرده است. این پراکندگی عملکرد میان صنایع مختلف بیانگر آن است که بهبود هنوز محدود و فراگیر نشده است.
نوسانات در بخش معدن
در بخش معدن، شاخص تولید نسبت به سال گذشته رشد ۲.۱ درصدی داشته، اما کاهش ۲.۹ درصدی نسبت به شهریورماه نشان میدهد نوسانات این بخش ادامه دارد. مشکلات بازارهای جهانی و محدودیتهای داخلی، فشار بر تولید معدنی را افزایش داده است. صنایع معدنی همچنان با چالشهای متعددی روبهرو هستند که تثبیت روند بهبود را دشوار میکند.
فروش صنایع در مسیر ترمیم
در بخش فروش، وضعیت صنایع صنعتی مشابه تولید است. شاخص فروش صنعت نسبت به مهر ۱۴۰۳ کاهش ۱.۱ درصدی داشته، اما نسبت به شهریورماه ۲.۳ درصد رشد کرده است. این افزایش نشان میدهد بخشی از تقاضای کاهشیافته در ماههای قبل دوباره در حال بازگشت است. اما شرکتهای معدنی وضعیت نامناسبتری دارند؛ کاهش ۲.۷ درصدی نسبت به سال گذشته و افت ۱۴.۷ درصدی نسبت به ماه قبل، فشار بازار بر این بخش را آشکار میکند.
فاصله با عملکرد سال گذشته
مرکز پژوهشهای مجلس تأکید میکند که با وجود بهبود نسبی نسبت به شهریورماه، عملکرد صنعت همچنان از سطح مهر ۱۴۰۳ عقبتر است. دلیل اصلی این فاصله، عملکرد مثبت صنایع در مهرماه سال گذشته است که پایه مقایسه را بالا برده است.
ضرورت سیاستهای حمایتی هوشمند
گزارش همچنین به ضرورت تدوین و اجرای سیاستهای حمایتی هوشمندانه اشاره دارد؛ سیاستهایی که بتوانند روند فعلی بهبود را تقویت و شرایط لازم برای بازگشت سریعتر بخش تولید به سطح سال گذشته را فراهم کنند. استمرار چالشهایی مانند ناترازی انرژی، محدودیت تأمین مالی، افزایش هزینه نهادهها و تأثیرپذیری از شرایط جهانی میتواند مانع تثبیت روند بهبود شود.
تمرکز بر تثبیت محیط تولید
بر اساس توصیه مرکز پژوهشهای مجلس، سیاستگذاران باید تمرکز خود را بر تثبیت محیط تولید، کاهش ریسکهای عملیاتی و حمایت از رشتهفعالیتهای درگیر رکود معطوف کنند تا فاصله تولید با عملکرد سال گذشته کاهش یابد. حمایت هدفمند از صنایع درگیر رکود و مدیریت هوشمند نوسانات تولید و فروش میتواند مسیر بازگشت بخش صنعت و معدن به شرایط مطلوبتر را هموار کند. تصویر مهرماه نشان میدهد با وجود نشانههای مثبت در برخی رشتهفعالیتها، اقتصاد صنعتی کشور هنوز با رکود سالانه مواجه است. روند بهبود ماهانه امیدوارکننده است، اما تثبیت آن نیازمند سیاستهای دقیق و حمایتهای هوشمندانه است تا صنایع بتوانند فاصله با سطح عملکرد سال گذشته را جبران کنند و تولید کشور به مسیر رشد پایدار بازگردد.
رشد ماهانه؛ افت سالانه
شاخص تولید بخش صنعت در مهرماه نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۰.۳ درصد کاهش یافته، اما رشد ۸.۱ درصدی نسبت به شهریورماه نشان میدهد روند بهبود ماهانه آغاز شده است. بررسی رشته فعالیتها نشان میدهد گروههای دارو، فلزات پایه و تجهیزات برقی بیشترین سهم را در تقویت شاخص تولید داشتهاند. در مقابل، تولید رشتههایی مانند ماشینآلات و تجهیزات، سایر کانیهای غیرفلزی و چوب و کاغذ کاهش قابل توجهی را تجربه کرده است. این پراکندگی عملکرد میان صنایع مختلف بیانگر آن است که بهبود هنوز محدود و فراگیر نشده است.
نوسانات در بخش معدن
در بخش معدن، شاخص تولید نسبت به سال گذشته رشد ۲.۱ درصدی داشته، اما کاهش ۲.۹ درصدی نسبت به شهریورماه نشان میدهد نوسانات این بخش ادامه دارد. مشکلات بازارهای جهانی و محدودیتهای داخلی، فشار بر تولید معدنی را افزایش داده است. صنایع معدنی همچنان با چالشهای متعددی روبهرو هستند که تثبیت روند بهبود را دشوار میکند.
فروش صنایع در مسیر ترمیم
در بخش فروش، وضعیت صنایع صنعتی مشابه تولید است. شاخص فروش صنعت نسبت به مهر ۱۴۰۳ کاهش ۱.۱ درصدی داشته، اما نسبت به شهریورماه ۲.۳ درصد رشد کرده است. این افزایش نشان میدهد بخشی از تقاضای کاهشیافته در ماههای قبل دوباره در حال بازگشت است. اما شرکتهای معدنی وضعیت نامناسبتری دارند؛ کاهش ۲.۷ درصدی نسبت به سال گذشته و افت ۱۴.۷ درصدی نسبت به ماه قبل، فشار بازار بر این بخش را آشکار میکند.
فاصله با عملکرد سال گذشته
مرکز پژوهشهای مجلس تأکید میکند که با وجود بهبود نسبی نسبت به شهریورماه، عملکرد صنعت همچنان از سطح مهر ۱۴۰۳ عقبتر است. دلیل اصلی این فاصله، عملکرد مثبت صنایع در مهرماه سال گذشته است که پایه مقایسه را بالا برده است.
ضرورت سیاستهای حمایتی هوشمند
گزارش همچنین به ضرورت تدوین و اجرای سیاستهای حمایتی هوشمندانه اشاره دارد؛ سیاستهایی که بتوانند روند فعلی بهبود را تقویت و شرایط لازم برای بازگشت سریعتر بخش تولید به سطح سال گذشته را فراهم کنند. استمرار چالشهایی مانند ناترازی انرژی، محدودیت تأمین مالی، افزایش هزینه نهادهها و تأثیرپذیری از شرایط جهانی میتواند مانع تثبیت روند بهبود شود.
تمرکز بر تثبیت محیط تولید
بر اساس توصیه مرکز پژوهشهای مجلس، سیاستگذاران باید تمرکز خود را بر تثبیت محیط تولید، کاهش ریسکهای عملیاتی و حمایت از رشتهفعالیتهای درگیر رکود معطوف کنند تا فاصله تولید با عملکرد سال گذشته کاهش یابد. حمایت هدفمند از صنایع درگیر رکود و مدیریت هوشمند نوسانات تولید و فروش میتواند مسیر بازگشت بخش صنعت و معدن به شرایط مطلوبتر را هموار کند. تصویر مهرماه نشان میدهد با وجود نشانههای مثبت در برخی رشتهفعالیتها، اقتصاد صنعتی کشور هنوز با رکود سالانه مواجه است. روند بهبود ماهانه امیدوارکننده است، اما تثبیت آن نیازمند سیاستهای دقیق و حمایتهای هوشمندانه است تا صنایع بتوانند فاصله با سطح عملکرد سال گذشته را جبران کنند و تولید کشور به مسیر رشد پایدار بازگردد.