چگونه تب کودک را مدیریت کنیم؟
تب در کودکان زمانی رخ میدهد که دمای بدن به ۳۸ درجه سانتیگراد یا بالاتر برسد؛ واکنشی طبیعی و مفید برای مقابله با عفونتها. این حالت گاهی بدون بیماری جدی نیز اتفاق میافتد، مثلاً پس از واکسیناسیون یا پوشاندن بیش از حد نوزاد. برای تشخیص دقیق تب هرگز به لمس پیشانی اکتفا نکنید و دماسنج به کار برید. در کودکان زیر سه سال، اندازهگیری از طریق مقعد با دماسنج دیجیتال دقیقترین روش است و در کودکان بالای سه سال، استفاده از دماسنج دهانی یا گوشی توصیه میشود؛ هرچند دماسنجهای پیشانی یا زیربغلی دقت کمتری دارند.
مراقبت از کودک مبتلا به تب مستلزم توجه به وضعیت عمومی اوست. اگر کودک بازی میکند، غذا و نوشیدنی میخورد، لبخند میزند و رنگ پوستش طبیعی است، نیاز فوری به مراجعه پزشک ندارد. تب بالا نیز باید جدی گرفته شود تا از ناخوشی و کمآبی بدن پیشگیری شود. برای حفظ تعادل مایعات، کودک را تشویق کنید آب، آبمیوه، شیر مادر یا شیر خشک بنوشد و حتی میتوان از بستنی یخی استفاده کرد. لباس سبک و راحت، نگه داشتن دمای اتاق در حد متوسط و استفاده از پاشویه یا حمام اسفنجی با آب ولرم به خنک و راحت ماندن کودک کمک میکند. استراحت کافی نیز برای بازسازی انرژی و بهبود وضعیت عمومی کودک ضروری است و باید به او اجازه داده شود بین بازی و بیداری، آرام بماند و بازی سبک داشته باشد.
در صورت نیاز به درمان دارویی، سن کودک تعیینکننده است. برای نوزادان زیر سه ماه هیچ دارویی توصیه نمیشود و تب در این گروه نیازمند تماس فوری با پزشک است. در نوزادان بالای سه ماه، استامینوفن میتواند برای کاهش ناراحتی و تب مفید باشد؛ مشروط بر رعایت دقیق دوز متناسب با وزن کودک. از شش ماهگی به بعد، ایبوپروفن نیز مجاز است، اما در کودکانی که دچار کمآبی هستند، نباید مصرف شود. هرگز به کودکان و نوجوانان آسپرین ندهید، زیرا مصرف آن با عارضه نادری به نام نشانگان ری مرتبط است که میتواند تهدیدکننده زندگی باشد.
در برخی شرایط، مراجعه فوری به پزشک الزامی است. گریه غیرقابل کنترل، تحریکپذیری شدید، مشکل در بیدار شدن، ظهور دانههای پوستی قرمزرنگ یا کبودی، کبود شدن لبها، زبان یا ناخنها، تغییر شکل نقاط نرم سر، سفتی گردن، سردرد شدید، لنگیدن یا اجتناب از راه رفتن، مشکل تنفسی مقاوم به پاکسازی بینی، خم شدن به جلو همراه با آبریزش دهان، تشنج و درد شکمی متوسط تا شدید، همگی نشانههایی است که نباید به تعویق افتادن مراجعه پزشکی را تحمل کرد. توجه به این علائم میتواند از بروز عوارض جدی جلوگیری کند و سلامت کودک را تضمین نماید.
مراقبت دقیق، توجه به علائم هشداردهنده و استفاده درست از داروهای مجاز، ستون فقرات مدیریت تب در کودکان است. تب، اگرچه نشاندهنده واکنش دفاعی بدن است، اما میتواند زمینهساز ناخوشی جدی باشد؛ بنابراین هوشیاری والدین و اقدامات متناسب، تضمینکننده سلامت و آسودگی کودک در دوران بیماری است.