ورزش در سنین بالا؛ کلید زندگی طولانی‌تر
علی ملائکه روزنامه‌نگار
حتی در سال‌های پایانی زندگی، بدن شما آماده است تا تغییر کند، رشد کند و جوان بماند. ورزش در سنین بالا تنها برای حفظ توان بدنی نیست بلکه کلید سلامت قلب، استخوان، ذهن و حتی کیفیت زندگی روزمره است. هر حرکت، هر گام و هر تمرین، سرمایه‌ای است برای زندگی طولانی‌تر، فعال‌تر و شادتر.
ورزش؛عاملی برای سلامت جسم و ذهن
شروع یک برنامه ورزشی در هر سنی، حتی اگر تاکنون فردی ورزشکار نبوده‌اید، می‌تواند زندگی شما را تغییر دهد. بالا بردن ضربان قلب و به چالش کشیدن عضلات، بیش از آنکه فقط فرم بدنی را حفظ کند، سیستم‌های مختلف بدن را فعال نگه می‌دارد. فشار خون را کنترل می‌کند، جلوی ایجاد پلاک‌های چربی در شریان‌ها را می‌گیرد، التهاب را کاهش می‌دهد و قند خون را پایین می‌آورد. ورزش، استخوان‌ها را تقویت می‌کند، از افسردگی جلوگیری می‌کند و کیفیت خواب را بهبود می‌بخشد. تحقیقات نشان می‌دهند که فعالیت بدنی منظم با طول عمر بیشتر و سلامت جنسی بهتر نیز مرتبط است و حتی خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها را کاهش می‌دهد. خبر خوش این است که هر نوع حرکتی بهتر از بی‌تحرکی است. لازم نیست بلافاصله ورزش‌های سنگین و طولانی انجام دهید؛ تمرین‌های کوتاه و ملایم نیز تأثیرگذارند و به تدریج می‌توان شدت و مدت زمان آن‌ها را افزایش داد. حتی فعالیت‌های روزمره مانند بالا رفتن از پله‌ها، انجام کارهای حیاط و بازی با نوه‌ها می‌تواند به حفظ آمادگی جسمانی کمک کند. در حالت کلی، هدف حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت هوازی با شدت متوسط در هفته است، اما شروع از سطح پایین و افزایش تدریجی بهترین راه است.
افرادی که بیماری‌هایی مانند دیابت، فشار خون بالا، بیماری قلبی یا ریوی، پوکی استخوان یا مشکلات عصبی دارند، یا کسانی که دچار محدودیت حرکتی هستند، حتماً باید قبل از شروع ورزش با پزشک مشورت کنند تا برنامه‌ای ایمن و مؤثر داشته باشند.
انتخاب ورزش مناسب برای سالمندان
ورزش‌های مناسب سنین بالا را می‌توان در چهار دسته اصلی تقسیم کرد:
تمرین‌های هوازی: پیاده‌روی، شنا، دوچرخه‌سواری و دیگر فعالیت‌هایی که ضربان قلب را افزایش می‌دهند، علاوه بر تقویت قلب و ریه، انرژی و مقاومت بدن را بهبود می‌بخشند.
تمرین‌های قدرتی و مقاومتی: حرکت‌هایی مانند اسکوات، شنای روی زمین یا تمرین با وزنه و کش‌های مقاومتی، عضلات را تقویت و توده عضلانی را حفظ می‌کنند. حفظ قدرت عضلانی در سالمندی، کلید استقلال و پیشگیری از افتادن و آسیب‌های جدی است.
تمرین‌های کششی و انعطاف‌پذیری: حرکات کششی ستون فقرات، پهلو و عضلات اصلی بدن، انعطاف و تحرک مفاصل را حفظ می‌کند و به وضعیت صحیح بدن کمک می‌کند.
تمرین‌های تعادلی: تمرین‌هایی مانند ایستادن روی یک پا، راه رفتن روی خط مستقیم یا یوگا، خطر زمین خوردن را کاهش داده و استقلال فردی را تضمین می‌کند.
در مورد مدت زمان ورزش، حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت هوازی با شدت متوسط در هفته توصیه می‌شود که می‌توان آن را به پنج وعده ۳۰ دقیقه‌ای تقسیم کرد. تمرینات قدرتی برای همه گروه‌های عضلانی دو تا سه بار در هفته و با فاصله حداقل ۴۸ ساعت بین جلسات انجام شود. تمرین‌های تعادلی و کششی نیز حداقل دو تا سه بار در هفته باید در برنامه قرار گیرند. با شروع تدریجی و انتخاب تمرین‌های مناسب، ورزش در سنین بالا نه تنها سلامت جسمی را تضمین می‌کند بلکه شادی، انرژی و اعتماد به نفس را نیز به زندگی بازمی‌گرداند. هر گام کوچک در مسیر تحرک، سرمایه‌ای است برای سال‌های سالم و فعال زندگی.
ورزش؛عاملی برای سلامت جسم و ذهن
شروع یک برنامه ورزشی در هر سنی، حتی اگر تاکنون فردی ورزشکار نبوده‌اید، می‌تواند زندگی شما را تغییر دهد. بالا بردن ضربان قلب و به چالش کشیدن عضلات، بیش از آنکه فقط فرم بدنی را حفظ کند، سیستم‌های مختلف بدن را فعال نگه می‌دارد. فشار خون را کنترل می‌کند، جلوی ایجاد پلاک‌های چربی در شریان‌ها را می‌گیرد، التهاب را کاهش می‌دهد و قند خون را پایین می‌آورد. ورزش، استخوان‌ها را تقویت می‌کند، از افسردگی جلوگیری می‌کند و کیفیت خواب را بهبود می‌بخشد. تحقیقات نشان می‌دهند که فعالیت بدنی منظم با طول عمر بیشتر و سلامت جنسی بهتر نیز مرتبط است و حتی خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها را کاهش می‌دهد. خبر خوش این است که هر نوع حرکتی بهتر از بی‌تحرکی است. لازم نیست بلافاصله ورزش‌های سنگین و طولانی انجام دهید؛ تمرین‌های کوتاه و ملایم نیز تأثیرگذارند و به تدریج می‌توان شدت و مدت زمان آن‌ها را افزایش داد. حتی فعالیت‌های روزمره مانند بالا رفتن از پله‌ها، انجام کارهای حیاط و بازی با نوه‌ها می‌تواند به حفظ آمادگی جسمانی کمک کند. در حالت کلی، هدف حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت هوازی با شدت متوسط در هفته است، اما شروع از سطح پایین و افزایش تدریجی بهترین راه است.
افرادی که بیماری‌هایی مانند دیابت، فشار خون بالا، بیماری قلبی یا ریوی، پوکی استخوان یا مشکلات عصبی دارند، یا کسانی که دچار محدودیت حرکتی هستند، حتماً باید قبل از شروع ورزش با پزشک مشورت کنند تا برنامه‌ای ایمن و مؤثر داشته باشند.
انتخاب ورزش مناسب برای سالمندان
ورزش‌های مناسب سنین بالا را می‌توان در چهار دسته اصلی تقسیم کرد:
تمرین‌های هوازی: پیاده‌روی، شنا، دوچرخه‌سواری و دیگر فعالیت‌هایی که ضربان قلب را افزایش می‌دهند، علاوه بر تقویت قلب و ریه، انرژی و مقاومت بدن را بهبود می‌بخشند.
تمرین‌های قدرتی و مقاومتی: حرکت‌هایی مانند اسکوات، شنای روی زمین یا تمرین با وزنه و کش‌های مقاومتی، عضلات را تقویت و توده عضلانی را حفظ می‌کنند. حفظ قدرت عضلانی در سالمندی، کلید استقلال و پیشگیری از افتادن و آسیب‌های جدی است.
تمرین‌های کششی و انعطاف‌پذیری: حرکات کششی ستون فقرات، پهلو و عضلات اصلی بدن، انعطاف و تحرک مفاصل را حفظ می‌کند و به وضعیت صحیح بدن کمک می‌کند.
تمرین‌های تعادلی: تمرین‌هایی مانند ایستادن روی یک پا، راه رفتن روی خط مستقیم یا یوگا، خطر زمین خوردن را کاهش داده و استقلال فردی را تضمین می‌کند.
در مورد مدت زمان ورزش، حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت هوازی با شدت متوسط در هفته توصیه می‌شود که می‌توان آن را به پنج وعده ۳۰ دقیقه‌ای تقسیم کرد. تمرینات قدرتی برای همه گروه‌های عضلانی دو تا سه بار در هفته و با فاصله حداقل ۴۸ ساعت بین جلسات انجام شود. تمرین‌های تعادلی و کششی نیز حداقل دو تا سه بار در هفته باید در برنامه قرار گیرند. با شروع تدریجی و انتخاب تمرین‌های مناسب، ورزش در سنین بالا نه تنها سلامت جسمی را تضمین می‌کند بلکه شادی، انرژی و اعتماد به نفس را نیز به زندگی بازمی‌گرداند. هر گام کوچک در مسیر تحرک، سرمایه‌ای است برای سال‌های سالم و فعال زندگی.