چالش‌ها و فرصت‌های صنعت لوازم خانگی
نسرین اوجاقی دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی ایران
صنعت لوازم خانگی ایران با وجود مشکلات فراوانی که طی سال‌های اخیر با آن روبه‌رو بوده، توانسته به‌ویژه در زمینه صادرات، گام‌های مثبتی بردارد. بازارهای آسیایی، کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا و برخی از کشورهای آفریقایی، به‌عنوان مقصدهای بالقوه برای صادرات کالاهای ایرانی شناخته می‌شوند. این فرصت‌ها، اگر با برنامه‌ریزی و اقدامات صحیح همراه شوند، می‌توانند منجر به بازگشت این صنعت به مسیر رشد و توسعه پایدار شوند.
کیفیت تولیدات داخلی لوازم خانگی ایران در سال‌های اخیر به‌شدت بهبود یافته و بسیاری از برندها توانسته‌اند با محصولات خارجی رقابت کنند. با این حال، کاهش ۳۸ درصدی تولید و ۴۰ درصدی فروش داخلی نشان‌دهنده اشباع بازار است و بر لزوم تمرکز بیشتر بر صادرات تأکید می‌کند.
یکی از عوامل عمده‌ای که تولید این صنعت را با مشکلاتی مواجه کرده، قطعی برق در تابستان و ناترازی گاز در زمستان است. همچنین، کمبود مواد اولیه و قطعات وارداتی و محدودیت در تأمین ارز، به تولیدکنندگان فشار مضاعفی وارد کرده است. در این شرایط، برخی از خطوط تولید به‌طور موقت تعطیل شده‌اند. علاوه بر این، ورود کالاهای قاچاق و ته‌لنجی به بازار نیز رقابت ناعادلانه‌ای برای تولیدکنندگان داخلی به‌وجود آورده است. طبق برآوردها، حدود ۳۰ درصد از لوازم خانگی موجود در بازار از مسیرهای غیررسمی وارد می‌شوند که این موضوع، خود از موانع اساسی پیش روی تولید داخلی به‌شمار می‌رود. برای مقابله با این مشکلات، انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی از آزادسازی مشروط و تعرفه‌محور واردات حمایت می‌کند. هدف این سیاست، ایجاد فضای رقابتی سالم و جلوگیری از واردات بی‌ضابطه است. تعرفه‌گذاری و نظارت دقیق بر واردات می‌تواند به حفظ حقوق مصرف‌کنندگان و حمایت از تولیدکنندگان داخلی کمک کند. در این راستا، تنظیم منطقی بازار از طریق تعرفه‌گذاری و نظارت دقیق، می‌تواند به جلوگیری از قاچاق و ارتقای کیفیت خدمات پس از فروش کمک کند.
در زمینه صادرات، توافق‌نامه تجاری ایران با اتحادیه اوراسیا در سال‌های اخیر فرصت‌های جدیدی برای ورود محصولات ایرانی به بازارهای منطقه‌ای فراهم کرده است. کالاهایی چون جاروبرقی، پلوپز، آبگرمکن و وسایل آشپزخانه که هزینه حمل پایین‌تری دارند، از ظرفیت بالایی برای صادرات به کشورهای همسایه و آسیای میانه برخوردارند. گسترش جغرافیایی صادرات لوازم خانگی ایرانی به کشورهای عراق، افغانستان، ارمنستان، آذربایجان و حتی برخی کشورهای آفریقایی، نویدبخش آینده‌ای روشن برای این صنعت است.
صنعت لوازم خانگی ایران با مشکلات زیرساختی جدی مانند فرسودگی ماشین‌آلات و کمبود سرمایه‌گذاری در نوسازی خطوط تولید روبه‌رو است. دسترسی محدود به تسهیلات ارزی، مشکلات انرژی و کمبود سوخت نیز تولیدکنندگان را به استفاده از ژنراتورهای شخصی و مواجهه با هزینه‌های بالای سوخت دیزل وادار کرده است.
کیفیت تولیدات داخلی لوازم خانگی ایران در سال‌های اخیر به‌شدت بهبود یافته و بسیاری از برندها توانسته‌اند با محصولات خارجی رقابت کنند. با این حال، کاهش ۳۸ درصدی تولید و ۴۰ درصدی فروش داخلی نشان‌دهنده اشباع بازار است و بر لزوم تمرکز بیشتر بر صادرات تأکید می‌کند.
یکی از عوامل عمده‌ای که تولید این صنعت را با مشکلاتی مواجه کرده، قطعی برق در تابستان و ناترازی گاز در زمستان است. همچنین، کمبود مواد اولیه و قطعات وارداتی و محدودیت در تأمین ارز، به تولیدکنندگان فشار مضاعفی وارد کرده است. در این شرایط، برخی از خطوط تولید به‌طور موقت تعطیل شده‌اند. علاوه بر این، ورود کالاهای قاچاق و ته‌لنجی به بازار نیز رقابت ناعادلانه‌ای برای تولیدکنندگان داخلی به‌وجود آورده است. طبق برآوردها، حدود ۳۰ درصد از لوازم خانگی موجود در بازار از مسیرهای غیررسمی وارد می‌شوند که این موضوع، خود از موانع اساسی پیش روی تولید داخلی به‌شمار می‌رود. برای مقابله با این مشکلات، انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی از آزادسازی مشروط و تعرفه‌محور واردات حمایت می‌کند. هدف این سیاست، ایجاد فضای رقابتی سالم و جلوگیری از واردات بی‌ضابطه است. تعرفه‌گذاری و نظارت دقیق بر واردات می‌تواند به حفظ حقوق مصرف‌کنندگان و حمایت از تولیدکنندگان داخلی کمک کند. در این راستا، تنظیم منطقی بازار از طریق تعرفه‌گذاری و نظارت دقیق، می‌تواند به جلوگیری از قاچاق و ارتقای کیفیت خدمات پس از فروش کمک کند.
در زمینه صادرات، توافق‌نامه تجاری ایران با اتحادیه اوراسیا در سال‌های اخیر فرصت‌های جدیدی برای ورود محصولات ایرانی به بازارهای منطقه‌ای فراهم کرده است. کالاهایی چون جاروبرقی، پلوپز، آبگرمکن و وسایل آشپزخانه که هزینه حمل پایین‌تری دارند، از ظرفیت بالایی برای صادرات به کشورهای همسایه و آسیای میانه برخوردارند. گسترش جغرافیایی صادرات لوازم خانگی ایرانی به کشورهای عراق، افغانستان، ارمنستان، آذربایجان و حتی برخی کشورهای آفریقایی، نویدبخش آینده‌ای روشن برای این صنعت است.
صنعت لوازم خانگی ایران با مشکلات زیرساختی جدی مانند فرسودگی ماشین‌آلات و کمبود سرمایه‌گذاری در نوسازی خطوط تولید روبه‌رو است. دسترسی محدود به تسهیلات ارزی، مشکلات انرژی و کمبود سوخت نیز تولیدکنندگان را به استفاده از ژنراتورهای شخصی و مواجهه با هزینه‌های بالای سوخت دیزل وادار کرده است.