هورمون‌تراپی و محدودیت‌های آن
با افزایش سن ازدواج و تأخیر در بارداری در جامعه ایرانی، موضوع فریزینگ تخمک به یکی از روش‌های علمی قابل قبول برای حفظ باروری زنان تبدیل شده است. دکتر اعظم سادات موسوی، متخصص زنان دانشگاه علوم پزشکی تهران و فوق تخصص انکولوژی در مصاحبه‌ای جامع به بررسی مزایا، محدودیت‌ها و چالش‌های این روش پرداخته و نکاتی مهم درباره سن مناسب، عوارض، نگهداری و تاثیر هورمون‌تراپی بر باروری زنان را تشریح کرده است.
آیا فریز تخمک برای حفظ باروری زنان تصمیم علمی و درستی است؟
بله، این روش علمی است و در شرایط کنونی جامعه کاربرد دارد. سن ازدواج به دلایل تحصیلی، شغلی و مشکلات اقتصادی افزایش یافته و در نتیجه سن اولین بارداری نیز بالاتر رفته است. برخی زنان پس از ازدواج هم بچه‌دار نمی‌شوند و مسائل اجتماعی و خانوادگی مختلف هم در این امر نقش دارد. بنابراین این امکان وجود دارد که زنان با استفاده از فریز تخمک، باروری خود را در آینده حفظ کنند.
کاهش باروری بعد از چه سنی رخ می‌دهد؟
باروری تخمک‌ها از سن ۳۵ سالگی به بعد کاهش می‌یابد. یعنی تعداد تخمک‌ها کم می‌شود و قدرت باروری پایین می‌آید به طوری که قبل از ۳۵ سالگی، در هر سیکل باروری، ۱۰ تا ۱۵ تخمک لازم است؛ بعد از ۳۵ سالگی، این میزان به حدود ۲۵ تخمک افزایش می‌یابد. علاوه بر این، اختلالات کروموزومی در تخمک‌ها با افزایش سن بیشتر می‌شود که سبب کاهش شانس باروری می‌شود. بنابراین بعد از ۴۰ سالگی، کاهش باروری به‌طور چشمگیری محسوس است.
چه سنی برای اقدام به فریز تخمک توصیه می‌شود؟
توصیه می‌شود زنان قبل از سن ۳۵ سالگی اقدام کنند. این روش قابل قبول علمی است و یکی از راه‌های حفظ باروری محسوب می‌شود، هرچند تضمینی ۱۰۰ درصد برای بارداری وجود ندارد و موفقیت به کیفیت مرکز درمانی وابسته است.
فریز تخمک چه عوارضی دارد؟
داروهای تحریک تخمدان‌ها برای جمع‌آوری تخمک ممکن است در یک سیکل تعداد کافی تخمک ایجاد نکنند و نیاز به تکرار سیکل باشد. همچنین تحریک بیش از حد تخمدان‌ها و افزایش استروژن در موارد نادر می‌تواند منجر به مشکلاتی مثل افزایش غلظت خون یا آمبولی شود، اما این عوارض نادر و قابل درمان هستند و مهمتر اینکه مجموع این عوارض به اندازه ای نیست که مانع از فریز شود.
تخمک‌های فریز شده تا چه مدت قابل استفاده هستند؟
تخمک‌ها می‌توانند برای مدت طولانی سالم باقی بمانند و نگهداری شوند. این فرآیند هزینه‌بر است و نیاز به پرداخت سالانه دارد. اطلاعی از پوشش و حمایت بیمه‌ای از این اقدامات ندارم و باید مستقیماً از مراکز ناباوری پرسیده شود.
با توجه به اینکه مساله فریز تخمک بیش از نگاه درمانی نگاه تجارت به آن می‌شود، به نظر شما نحوه استاندارد نگهداری تخمک‌ها باید چگونه است؟
- مراکز نگهداری باید کاملاً استاندارد باشند و دمای فریزرها دقیقاً کنترل شود. هر خطایی می‌تواند باعث نابودی تخمک‌ها شود. بنابراین توصیه می‌شود این اقدام تنها در مراکز دارای تجربه و استاندارد انجام شود.
آیا فریز تخمک برای حفظ باروری زنان تصمیم علمی و درستی است؟
بله، این روش علمی است و در شرایط کنونی جامعه کاربرد دارد. سن ازدواج به دلایل تحصیلی، شغلی و مشکلات اقتصادی افزایش یافته و در نتیجه سن اولین بارداری نیز بالاتر رفته است. برخی زنان پس از ازدواج هم بچه‌دار نمی‌شوند و مسائل اجتماعی و خانوادگی مختلف هم در این امر نقش دارد. بنابراین این امکان وجود دارد که زنان با استفاده از فریز تخمک، باروری خود را در آینده حفظ کنند.
کاهش باروری بعد از چه سنی رخ می‌دهد؟
باروری تخمک‌ها از سن ۳۵ سالگی به بعد کاهش می‌یابد. یعنی تعداد تخمک‌ها کم می‌شود و قدرت باروری پایین می‌آید به طوری که قبل از ۳۵ سالگی، در هر سیکل باروری، ۱۰ تا ۱۵ تخمک لازم است؛ بعد از ۳۵ سالگی، این میزان به حدود ۲۵ تخمک افزایش می‌یابد. علاوه بر این، اختلالات کروموزومی در تخمک‌ها با افزایش سن بیشتر می‌شود که سبب کاهش شانس باروری می‌شود. بنابراین بعد از ۴۰ سالگی، کاهش باروری به‌طور چشمگیری محسوس است.
چه سنی برای اقدام به فریز تخمک توصیه می‌شود؟
توصیه می‌شود زنان قبل از سن ۳۵ سالگی اقدام کنند. این روش قابل قبول علمی است و یکی از راه‌های حفظ باروری محسوب می‌شود، هرچند تضمینی ۱۰۰ درصد برای بارداری وجود ندارد و موفقیت به کیفیت مرکز درمانی وابسته است.
فریز تخمک چه عوارضی دارد؟
داروهای تحریک تخمدان‌ها برای جمع‌آوری تخمک ممکن است در یک سیکل تعداد کافی تخمک ایجاد نکنند و نیاز به تکرار سیکل باشد. همچنین تحریک بیش از حد تخمدان‌ها و افزایش استروژن در موارد نادر می‌تواند منجر به مشکلاتی مثل افزایش غلظت خون یا آمبولی شود، اما این عوارض نادر و قابل درمان هستند و مهمتر اینکه مجموع این عوارض به اندازه ای نیست که مانع از فریز شود.
تخمک‌های فریز شده تا چه مدت قابل استفاده هستند؟
تخمک‌ها می‌توانند برای مدت طولانی سالم باقی بمانند و نگهداری شوند. این فرآیند هزینه‌بر است و نیاز به پرداخت سالانه دارد. اطلاعی از پوشش و حمایت بیمه‌ای از این اقدامات ندارم و باید مستقیماً از مراکز ناباوری پرسیده شود.
با توجه به اینکه مساله فریز تخمک بیش از نگاه درمانی نگاه تجارت به آن می‌شود، به نظر شما نحوه استاندارد نگهداری تخمک‌ها باید چگونه است؟
- مراکز نگهداری باید کاملاً استاندارد باشند و دمای فریزرها دقیقاً کنترل شود. هر خطایی می‌تواند باعث نابودی تخمک‌ها شود. بنابراین توصیه می‌شود این اقدام تنها در مراکز دارای تجربه و استاندارد انجام شود.