وقتی نفس هشدار می‌دهد
علی ملائکه روزنامه‌نگار
بوی بد دهان پدیده‌ای رایج است که تقریباً همه در مقاطعی با آن مواجه می‌شوند، به‌ویژه صبح‌ها پس از بیدار شدن. اما این مشکل فراتر از یک ناراحتی کوتاه‌مدت است و می‌تواند نشانه‌ای از بهداشت نامناسب دهان و دندان یا مشکلات پزشکی در دیگر نقاط بدن باشد. سبک زندگی و رژیم غذایی نیز نقش مهمی در شدت بوی بد دهان دارند؛ مصرف غذاهای پررایحه مانند سیر و پیاز، یا ترک عادات بهداشتی روزانه، می‌تواند این مشکل را تشدید کند.
تجزیه غذا در دهان آغاز می‌شود و ذرات باقی‌مانده غذا محل مناسبی برای رشد باکتری‌ها فراهم می‌آورند. مسواک و نخ دندان، حتی همراه با دهان‌شویه، تنها به‌طور موقت بوی دهان ناشی از این مواد را می‌پوشانند. عدم رعایت بهداشت روزانه باعث تجمع پلاک‌های میکروبی در میان دندان‌ها، روی زبان و دور لثه‌ها می‌شود که منبع اصلی تولید بوی بد است. دهان‌شویه‌های ضد میکروبی می‌توانند با کاهش باکتری‌ها به کنترل این مشکل کمک کنند. دندان‌های مصنوعی نیز در صورت تمیز نشدن مناسب، محیطی برای تجمع باکتری‌ها و ذرات غذایی خواهند بود. مصرف تنباکو و سیگار علاوه بر ایجاد بوی بد، می‌تواند موجب تغییر رنگ دندان‌ها، کاهش حس چشایی و تحریک لثه‌ها شود.
پیام‌های سلامتی در نفس شما
بوی مداوم یا مزه ناخوشایند دهان می‌تواند نشانه بیماری لثه و بافت‌های اطراف دندان (پریودنتال) باشد. بیماری لثه ناشی از تجمع پلاک‌های دندانی است؛ این لایه چسبنده و شفاف در اثر رشد باکتری‌ها تشکیل می‌شود و در مراحل بعدی به جرم دندان تبدیل می‌شود. باکتری‌های پلاک، سمومی تولید می‌کنند که لثه‌ها را تحریک کرده و در صورت درمان‌نشدن، می‌توانند باعث آسیب لثه و استخوان فک شوند.
خشکی دهان نیز عامل دیگری برای بوی بد است و ممکن است ناشی از مشکلات غده‌های بزاقی، تنفس از راه دهان یا مصرف داروهای خاص باشد. علاوه بر این، بیماری‌های تنفسی، دیابت، ریفلاکس معده، مشکلات کلیوی و کبدی می‌توانند باعث ایجاد بوی دهان شوند. التهاب لوزه‌ها نیز یکی دیگر از دلایل شایع است؛ ذرات غذایی که در شیارهای لوزه‌ها گیر می‌کنند توسط باکتری‌ها تجزیه شده و بوی نامطبوع ایجاد می‌کنند. این ذرات گاهی به شکل سنگ لوزه ظاهر می‌شوند و قرقره کردن می‌تواند به کاهش آن‌ها کمک کند.
راهکارهای پیشگیری و درمان
برای کاهش یا برطرف کردن بوی بد دهان، رعایت بهداشت دهان و دندان ضروری است. مسواک زدن دو بار در روز با خمیردندان فلورایددار، تمیز کردن زبان و استفاده از نخ دندان، اولین قدم‌های مؤثر هستند. دهان‌شویه ضدباکتریایی دو بار در روز می‌تواند به کاهش باکتری‌ها کمک کند. ترک سیگار، مصرف مایعات کافی برای حفظ رطوبت دهان و پرهیز از قهوه در صورت ابتلا به بوی بد، راهکارهای مکمل محسوب می‌شوند. جویدن آدامس یا مکیدن آب‌نبات بدون قند نیز ترشح بزاق را افزایش داده و ذرات غذایی و باکتری‌ها را می‌زداید.
بوی بد دهان تنها یک ناراحتی سطحی نیست؛ گاهی می‌تواند هشداری برای مشکلات جدی‌تر باشد. توجه به بهداشت روزانه، تغییر سبک زندگی و مراقبت پزشکی مناسب، نه‌تنها به کاهش بوی نامطبوع کمک می‌کند، بلکه سلامت دهان و بدن را نیز تضمین می‌کند.
تجزیه غذا در دهان آغاز می‌شود و ذرات باقی‌مانده غذا محل مناسبی برای رشد باکتری‌ها فراهم می‌آورند. مسواک و نخ دندان، حتی همراه با دهان‌شویه، تنها به‌طور موقت بوی دهان ناشی از این مواد را می‌پوشانند. عدم رعایت بهداشت روزانه باعث تجمع پلاک‌های میکروبی در میان دندان‌ها، روی زبان و دور لثه‌ها می‌شود که منبع اصلی تولید بوی بد است. دهان‌شویه‌های ضد میکروبی می‌توانند با کاهش باکتری‌ها به کنترل این مشکل کمک کنند. دندان‌های مصنوعی نیز در صورت تمیز نشدن مناسب، محیطی برای تجمع باکتری‌ها و ذرات غذایی خواهند بود. مصرف تنباکو و سیگار علاوه بر ایجاد بوی بد، می‌تواند موجب تغییر رنگ دندان‌ها، کاهش حس چشایی و تحریک لثه‌ها شود.
پیام‌های سلامتی در نفس شما
بوی مداوم یا مزه ناخوشایند دهان می‌تواند نشانه بیماری لثه و بافت‌های اطراف دندان (پریودنتال) باشد. بیماری لثه ناشی از تجمع پلاک‌های دندانی است؛ این لایه چسبنده و شفاف در اثر رشد باکتری‌ها تشکیل می‌شود و در مراحل بعدی به جرم دندان تبدیل می‌شود. باکتری‌های پلاک، سمومی تولید می‌کنند که لثه‌ها را تحریک کرده و در صورت درمان‌نشدن، می‌توانند باعث آسیب لثه و استخوان فک شوند.
خشکی دهان نیز عامل دیگری برای بوی بد است و ممکن است ناشی از مشکلات غده‌های بزاقی، تنفس از راه دهان یا مصرف داروهای خاص باشد. علاوه بر این، بیماری‌های تنفسی، دیابت، ریفلاکس معده، مشکلات کلیوی و کبدی می‌توانند باعث ایجاد بوی دهان شوند. التهاب لوزه‌ها نیز یکی دیگر از دلایل شایع است؛ ذرات غذایی که در شیارهای لوزه‌ها گیر می‌کنند توسط باکتری‌ها تجزیه شده و بوی نامطبوع ایجاد می‌کنند. این ذرات گاهی به شکل سنگ لوزه ظاهر می‌شوند و قرقره کردن می‌تواند به کاهش آن‌ها کمک کند.
راهکارهای پیشگیری و درمان
برای کاهش یا برطرف کردن بوی بد دهان، رعایت بهداشت دهان و دندان ضروری است. مسواک زدن دو بار در روز با خمیردندان فلورایددار، تمیز کردن زبان و استفاده از نخ دندان، اولین قدم‌های مؤثر هستند. دهان‌شویه ضدباکتریایی دو بار در روز می‌تواند به کاهش باکتری‌ها کمک کند. ترک سیگار، مصرف مایعات کافی برای حفظ رطوبت دهان و پرهیز از قهوه در صورت ابتلا به بوی بد، راهکارهای مکمل محسوب می‌شوند. جویدن آدامس یا مکیدن آب‌نبات بدون قند نیز ترشح بزاق را افزایش داده و ذرات غذایی و باکتری‌ها را می‌زداید.
بوی بد دهان تنها یک ناراحتی سطحی نیست؛ گاهی می‌تواند هشداری برای مشکلات جدی‌تر باشد. توجه به بهداشت روزانه، تغییر سبک زندگی و مراقبت پزشکی مناسب، نه‌تنها به کاهش بوی نامطبوع کمک می‌کند، بلکه سلامت دهان و بدن را نیز تضمین می‌کند.