آسپرین، شمشیری دولبه
در دنیای امروز پزشکی، گاهی یک قرص کوچک میتواند تفاوتی بزرگ را رقم زند. آسپرین با دوز پایین، که اغلب به عنوان «آسپرین بچه» شناخته میشود، سالهاست به عنوان ابزاری حیاتی در پیشگیری از حملات قلبی و سکته مغزی برای افراد در معرض خطر بالا شناخته شده است، اما این داروی کوچک، بهظاهر بیضرر، داستانی پیچیدهتر از آن دارد که در نگاه اول به چشم میآید.
برای کسانی که پیشتر یک بار با سکته قلبی یا مغزی دستوپنجه نرم کردهاند، مصرف روزانه آسپرین به کاهش احتمال وقوع مجدد این حوادث کمک میکند. پزشکان گاه این دارو را برای بیماران مبتلا به آنژین، یا آنانی که جراحی قلب داشتهاند نیز تجویز میکنند. حتی در دوران بارداری، آسپرین دوز پایین ممکن است به زنانی توصیه شود که در معرض پرهاکلامپسی یا سایر عوارض جدی بارداری قرار دارند. در چنین مواردی، آسپرین نهفقط یک دارو، که سپری محافظ در برابر خطراتی خاموش است.
با این حال، آنچه اهمیت دارد تشخیص مرز میان پیشگیری هدفمند و مصرف بیرویه است. آسپرین، هرچند به شکل قرصی کوچک و گاه با روکش مقاوم عرضه میشود، اثری ژرف بر بدن دارد؛ رقیقکردن خون، کاهش چسبندگی پلاکتها و البته افزایش احتمال خونریزی گوارشی یا دیگر عوارض جانبی.
تفاوتی اساسی نیز میان مصرف این دارو برای پیشگیری از سکته و استفاده از آن برای تسکین درد وجود دارد. در نسخه نخست، پزشک تصمیمگیرنده نهایی است؛ نه قفسه داروخانه یا نسخه خودسر بیمار.
پیام روشن است: آسپرین کمدوز، اگرچه ابزار نیرومندی در پیشگیری از فاجعه است، تنها باید با مشورت پزشکی و برای دلایل مشخص مصرف شود. در غیر این صورت، سودش میتواند به زیان بدل شود و آنگاه، درمان، خود به درد بدل خواهد شد.