زن ۱۱۴ سالهای که همچنان روزنامه می‌خواند
در ژاپن، کشوری که پیری بخش جدایی‌ناپذیر چشم‌انداز جمعیتی‌اش شده، نام خانم شیگکو کاگاوا حالا به‌عنوان مسن‌ترین فرد زنده کشور ثبت شده است. او پس از درگذشت میوکو هیرویاسو، زن دیگری که ۱۱۴ سال داشت، این عنوان را به دست آورد.
اما داستان زندگی کاگاوا چیزی فراتر از عددی در دفتر آمار است. او در دوران پیش از جنگ جهانی دوم از دانشکده پزشکی فارغ‌التحصیل شد، در میانه بمباران‌ها در بیمارستانی در اوساکا خدمت کرد و پس از آن، در کنار همسرش کلینیکی خانوادگی را اداره کرد. تخصصش زنان و زایمان بود، اما خدماتش فراتر از عنوان‌های تخصصی می‌رفت. گوشی تلفنی همیشه کنار تختش بود؛ هرگاه تماس می‌گرفتند، صبح زود یا نیمه‌شب، کفش به پا می‌کرد و به خانه بیماران می‌رفت. در ۸۶ سالگی، وقتی بسیاری از هم‌سن‌وسال‌هایش سال‌ها بود بازنشسته شده بودند، او سرانجام کار طبابت را کنار گذاشت. اما هنوز هم گاهی بیماران سابقش در خیابان به او سلام می‌دهند و از نجات جان عزیزی در سالهای دور تشکر می‌کنند.
در ۱۰۹ سالگی، کاگاوا یکی از مشعل‌داران المپیک توکیو شد. تصویری از او، ایستاده با قامتی استوار و مشعل در دست، در حافظه عمومی ژاپن ماندگار شد؛ نمادی از پیوند میان نسل‌ها و مقاومتی آرام.
زندگی طولانی، بی‌ادعا و منظم
برخلاف انتظار، سبک زندگی کاگاوا چیزی عجیب یا رازآلود نیست. به گفته خانواده‌اش، او هیچ رژیم ویژه‌ای ندارد، قرص‌های خاصی نمی‌خورد و برنامه غذایی‌اش ساده است. سه وعده غذا در روز، خواب منظم و پیاده‌روی‌های روزانه، ستون‌های اصلی زندگی‌اش را تشکیل می‌دهند. وقتی از او درباره راز عمر طولانی‌اش پرسیدند، پاسخش ساده و روشن بود: «زمانی که پزشک بودم، مثل حالا این همه ماشین نبود. کفش‌های چوبی می‌پوشیدم و زیاد راه می‌رفتم.» سپس لبخندی زد و گفت: «من فقط بازی می‌کنم. انرژی من بزرگ‌ترین دارایی من است. هر کاری دلم بخواهد انجام می‌دهم. آزاد و مستقل هستم.» امروز، او همچنان هر روز با ذره‌بین، روزنامه‌ها را ورق می‌زند و ذهنش را بیدار نگه می‌دارد.
یک جامعه در حال خاکستری شدن
ژاپن سال‌هاست با روند پیری جمعیت مواجه است. طبق داده‌های رسمی، از سپتامبر ۲۰۲۴، بیش از ۳۶ میلیون نفر – نزدیک به ۲۹ درصد جمعیت – ۶۵ سال یا بیشتر دارند. بیش از ۹۵ هزار نفر از آن‌ها صدساله‌اند. زندگی‌هایی چون کاگاوا و هیرویاسو – زن دیگری که در ۱۱۳ سالگی همچنان نقاشی می‌کشید و روزنامه می‌خواند – گواهی است بر آنکه پیری لزوماً با ضعف و فرسودگی مترادف نیست. آنچه اهمیت دارد، حفظ حرمت، مشارکت و کیفیت در سالهای پایانی زندگی است و این همان درسی است که ژاپن، شاید بیش از هر کشور دیگری، در عمل آن را به جهان می‌آموزد.
اما داستان زندگی کاگاوا چیزی فراتر از عددی در دفتر آمار است. او در دوران پیش از جنگ جهانی دوم از دانشکده پزشکی فارغ‌التحصیل شد، در میانه بمباران‌ها در بیمارستانی در اوساکا خدمت کرد و پس از آن، در کنار همسرش کلینیکی خانوادگی را اداره کرد. تخصصش زنان و زایمان بود، اما خدماتش فراتر از عنوان‌های تخصصی می‌رفت. گوشی تلفنی همیشه کنار تختش بود؛ هرگاه تماس می‌گرفتند، صبح زود یا نیمه‌شب، کفش به پا می‌کرد و به خانه بیماران می‌رفت. در ۸۶ سالگی، وقتی بسیاری از هم‌سن‌وسال‌هایش سال‌ها بود بازنشسته شده بودند، او سرانجام کار طبابت را کنار گذاشت. اما هنوز هم گاهی بیماران سابقش در خیابان به او سلام می‌دهند و از نجات جان عزیزی در سالهای دور تشکر می‌کنند.
در ۱۰۹ سالگی، کاگاوا یکی از مشعل‌داران المپیک توکیو شد. تصویری از او، ایستاده با قامتی استوار و مشعل در دست، در حافظه عمومی ژاپن ماندگار شد؛ نمادی از پیوند میان نسل‌ها و مقاومتی آرام.
زندگی طولانی، بی‌ادعا و منظم
برخلاف انتظار، سبک زندگی کاگاوا چیزی عجیب یا رازآلود نیست. به گفته خانواده‌اش، او هیچ رژیم ویژه‌ای ندارد، قرص‌های خاصی نمی‌خورد و برنامه غذایی‌اش ساده است. سه وعده غذا در روز، خواب منظم و پیاده‌روی‌های روزانه، ستون‌های اصلی زندگی‌اش را تشکیل می‌دهند. وقتی از او درباره راز عمر طولانی‌اش پرسیدند، پاسخش ساده و روشن بود: «زمانی که پزشک بودم، مثل حالا این همه ماشین نبود. کفش‌های چوبی می‌پوشیدم و زیاد راه می‌رفتم.» سپس لبخندی زد و گفت: «من فقط بازی می‌کنم. انرژی من بزرگ‌ترین دارایی من است. هر کاری دلم بخواهد انجام می‌دهم. آزاد و مستقل هستم.» امروز، او همچنان هر روز با ذره‌بین، روزنامه‌ها را ورق می‌زند و ذهنش را بیدار نگه می‌دارد.
یک جامعه در حال خاکستری شدن
ژاپن سال‌هاست با روند پیری جمعیت مواجه است. طبق داده‌های رسمی، از سپتامبر ۲۰۲۴، بیش از ۳۶ میلیون نفر – نزدیک به ۲۹ درصد جمعیت – ۶۵ سال یا بیشتر دارند. بیش از ۹۵ هزار نفر از آن‌ها صدساله‌اند. زندگی‌هایی چون کاگاوا و هیرویاسو – زن دیگری که در ۱۱۳ سالگی همچنان نقاشی می‌کشید و روزنامه می‌خواند – گواهی است بر آنکه پیری لزوماً با ضعف و فرسودگی مترادف نیست. آنچه اهمیت دارد، حفظ حرمت، مشارکت و کیفیت در سالهای پایانی زندگی است و این همان درسی است که ژاپن، شاید بیش از هر کشور دیگری، در عمل آن را به جهان می‌آموزد.