فشار تعرفه‌ها بر دوش مصرف‌کنندگان آمریکایی
حمیدرضا علی‌نیا مترجم
در روزهای نخست جنگ تجاری دونالد ترامپ، بسیاری از شرکت‌های آمریکایی تصمیم گرفتند بار مالیاتی را خودشان به دوش بکشند تا مشتریان‌شان شوکه نشوند. آن روزها، سخن گفتن از افزایش قیمت، به‌ویژه در بازاری رقابتی، به معنای از دست دادن سهمی از مشتریان بود. اما اکنون، شواهدی تازه نشان می‌دهد که تحمل این فشار دیگر ممکن نیست و قبضی که ماه‌ها پنهان مانده بود، کم‌کم به دست مصرف‌کنندگان خواهد رسید.
داده‌های وزارت بازرگانی ایالات متحده نشان می‌دهد که در ماه ژوئن، قیمت کالاهایی که به‌طور مستقیم زیر تیغ تعرفه‌های سنگین قرار دارند، از لوازم خانگی گرفته تا اسباب‌بازی و وسایل منزل، رشد محسوسی داشته است. در هفته‌های اخیر، حتی پیش از آنکه ترامپ از دور تازه تعرفه‌ها علیه بخش عمده‌ای از جهان خبر دهد، شرکت‌هایی مثل آدیداس، پراکتر اند گمبل و استنلی بلک اند دکر به سرمایه‌گذاران اعلام کردند که یا قیمت‌ها را بالا برده‌اند یا در آستانه انجام آن هستند. والمارت و غول‌های اسباب‌بازی‌سازی مثل هزبرو و متل نیز پیش‌تر هشدار مشابهی داده بودند.
ریچارد وستن‌برگر، مدیر مالی شرکت کارترز، تولیدکننده پوشاک کودکان گفت: «ما علاقه‌ای به اداره کسب‌وکاری با حاشیه سود پایین‌تر، به‌ویژه به دلیل تعرفه‌ها نداریم. اگر تعرفه‌ها به بخشی دائمی از ساختار هزینه‌ها تبدیل شوند، باید راهی برای جبرانشان پیدا کنیم.»
تأخیری که اقتصاددانان را سردرگم کرد
جست‌وجوی نشانه‌های ملموس افزایش قیمت، از همان بهار که ترامپ سیاست‌های تجاری خود را اعلام کرد، شروع شد. اما تورم برخلاف پیش‌بینی‌ها ملایم ماند و کاخ سفید با اتکا به همین داده‌ها مخالفان را به اشتباه‌گویی متهم کرد. حتی برخی پیش‌بینی‌کنندگان نیز پذیرفتند که اثرگذاری تعرفه‌ها بر قیمت مصرف‌کننده طولانی‌تر از حد انتظار بوده است.
جروم پاول، رئیس فدرال رزرو، در نشست خبری پس از جلسه ماه ژوئیه، گفت: «این روند ممکن است کندتر از چیزی باشد که ابتدا تصور می‌شد. ما راه درازی در پیش داریم تا بفهمیم این داستان چگونه تمام خواهد شد.»
دلایل این تأخیر، ترکیبی از هوشمندی تجاری و پیچیدگی سیاستی بود. بسیاری از شرکت‌ها، پیش از اجرایی شدن تعرفه‌ها، با شتاب به انبار کردن کالاها روی آوردند و برای ماه‌ها با موجودی ارزان‌تر کار کردند. بعضی دیگر، در نبود قطعیت درباره سقف تعرفه‌ها، افزایش قیمت را به تعویق انداختند. از سوی دیگر، ترامپ با تغییر مداوم نرخ‌ها، توقف‌های موقت ۹۰ روزه و تعویق‌های پی‌درپی، عملاً اجرای برخی تعرفه‌ها را عقب انداخت. این بازی با تقویم، باعث شد بسیاری از واردکنندگان تنها با نرخ پایه ۱۰ درصدی روبه‌رو شوند؛ باری که هنوز برایشان قابل‌تحمل بود. در صنایع مصرفی نیز فاصله زمانی میان سفارش و فروش، مانع از انتقال فوری هزینه‌ها شد. خرده‌فروشان سفارش‌هایشان را ماه‌ها پیش از تولید ثبت می‌کنند و کالاهایی که در قفسه‌ها دیده می‌شد، غالباً پیش از تعرفه‌های جدید وارد شده بود. نتیجه این شد که اگرچه تورم همچنان آرام حرکت می‌کرد، قیمت‌ها آهسته و پیوسته بالا رفتند؛ افزایشی که بسیاری از مصرف‌کنندگان حتی متوجه آن نشدند.
آلبرتو کاوالو، اقتصاددان دانشگاه هاروارد، که اثر تعرفه‌ها بر قیمت‌ها را با داده‌های چند خرده‌فروش بزرگ رصد می‌کند، می‌گوید: «انتقال هزینه‌ها در سطح خرده‌فروشی معمولاً بسیار تدریجی است. به همین دلیل مردم حس می‌کنند که اتفاقی نیفتاده است.» اما داده‌های او نشان می‌دهد که از مارس، قیمت کالاهای وارداتی به‌طور متوسط سه درصد و در مورد چین بیشتر از این مقدار رشد کرده است.
فشار تازه و آزمون شش‌ماهه
اعلام بسته جدید تعرفه‌های ترامپ، جنگ تجاری را وارد مرحله تازه‌ای کرد. اگر این تعرفه‌ها، طبق برنامه، از هفته آینده اجرایی شوند، مالیات‌های دو رقمی علیه ده‌ها کشور، فشار کم‌سابقه‌ای بر شرکت‌ها وارد خواهد کرد تا بار را به مشتری منتقل کنند. سارا هاوس، اقتصاددان بانک ولز فارگو، معتقد است سه تا شش ماه آینده «زمان سرنوشت‌ساز» خواهد بود. او می‌گوید: «هرچه اطمینان به ماندگاری تعرفه‌ها بیشتر شود، کسب‌وکارها هم تمایل بیشتری به تنظیم قیمت‌ها پیدا می‌کنند. ما به نقطه‌ای نزدیک می‌شویم که این تغییرات به‌وضوح دیده خواهد شد.» ترامپ و مشاورانش همچنان ادعا می‌کنند که کشورهای خارجی این تعرفه‌ها را خواهند پرداخت. اما داده‌های وزارت کار نشان می‌دهد که بخش عمده این هزینه‌ها، به واردکنندگان آمریکایی منتقل شده است. اگر شرکت‌ها همچنان این بار را خودشان تحمل کنند، تورم کنترل‌شده باقی می‌ماند؛ ولی با انتقال گسترده هزینه‌ها به مصرف‌کننده، فدرال رزرو با فشار تورمی تازه‌ای روبه‌رو خواهد شد. پاول، رئیس فدرال رزرو، روز چهارشنبه گفت: «اثر تعرفه‌ها بر قیمت برخی کالاها آشکارتر شده است، اما تأثیر کلی آن‌ها بر فعالیت اقتصادی و تورم هنوز روشن نیست.» در تماس‌های مالی اخیر، مدیران شرکت‌های سهامی عام با صراحت بیشتری از برنامه افزایش قیمت‌ها گفته‌اند. پراکتر اند گمبل اعلام کرده که از ماه اوت، قیمت حدود یک‌چهارم محصولاتش را به‌طور متوسط ۲.۵ درصد افزایش خواهد داد. موهاک اینداستریز، تولیدکننده بزرگ کف‌پوش، از افزایش هشت درصدی خبر داده و مدیرعامل آدیداس هشدار داده که تعرفه‌ها «مستقیماً هزینه محصولات ما را در آمریکا بالا خواهد برد.»
جالب آنکه، حتی شرکت‌های کوچک‌تر هم از این موج عقب نمانده‌اند. برخی کافی‌شاپ‌ها که پیش‌تر تلاش می‌کردند تعرفه ۱۰ درصدی را جذب کنند، حالا در واکنش به تعرفه ۵۰ درصدی قهوه برزیل، قیمت را بالا برده‌اند. بسیاری از خرده‌فروشان نیز برای فصل زمستان و بهار پیش‌رو، برچسب‌های جدید قیمت را آماده می‌کنند.
آینده‌ای پر از ابهام
پرسش اصلی این است که تعرفه‌ها تا چه اندازه قیمت‌ها را در نیمه دوم سال بالا خواهند برد و آیا این اثر کوتاه‌مدت خواهد بود یا ماندگار. بیشتر اقتصاددانان معتقدند که در نهایت مصرف‌کنندگان فشار را حس خواهند کرد، حتی اگر فعلاً با تأخیر. کاوالو، همان اقتصاددان هاروارد، در جمع‌بندی می‌گوید: «بدیهی است که این هزینه‌ها جمع می‌شوند. در نهایت، آمریکایی‌ها بیشتر هزینه این تعرفه‌ها را پرداخت خواهند کرد.»
در واقع، داستان جنگ تجاری ترامپ بیش از آنکه یک بازی سیاسی در عرصه بین‌الملل باشد، آزمونی است برای اقتصاد داخلی آمریکا؛ آزمونی که مشخص خواهد کرد چه کسی واقعاً بهای آن را می‌پردازد. شاید امروز هنوز بتوان با ارقام و آمار بحث کرد، اما وقتی قبض به خانه‌ها رسید، بحث‌ها شکل دیگری پیدا خواهد کرد.
منبع: نیویورک تایمز
داده‌های وزارت بازرگانی ایالات متحده نشان می‌دهد که در ماه ژوئن، قیمت کالاهایی که به‌طور مستقیم زیر تیغ تعرفه‌های سنگین قرار دارند، از لوازم خانگی گرفته تا اسباب‌بازی و وسایل منزل، رشد محسوسی داشته است. در هفته‌های اخیر، حتی پیش از آنکه ترامپ از دور تازه تعرفه‌ها علیه بخش عمده‌ای از جهان خبر دهد، شرکت‌هایی مثل آدیداس، پراکتر اند گمبل و استنلی بلک اند دکر به سرمایه‌گذاران اعلام کردند که یا قیمت‌ها را بالا برده‌اند یا در آستانه انجام آن هستند. والمارت و غول‌های اسباب‌بازی‌سازی مثل هزبرو و متل نیز پیش‌تر هشدار مشابهی داده بودند.
ریچارد وستن‌برگر، مدیر مالی شرکت کارترز، تولیدکننده پوشاک کودکان گفت: «ما علاقه‌ای به اداره کسب‌وکاری با حاشیه سود پایین‌تر، به‌ویژه به دلیل تعرفه‌ها نداریم. اگر تعرفه‌ها به بخشی دائمی از ساختار هزینه‌ها تبدیل شوند، باید راهی برای جبرانشان پیدا کنیم.»
تأخیری که اقتصاددانان را سردرگم کرد
جست‌وجوی نشانه‌های ملموس افزایش قیمت، از همان بهار که ترامپ سیاست‌های تجاری خود را اعلام کرد، شروع شد. اما تورم برخلاف پیش‌بینی‌ها ملایم ماند و کاخ سفید با اتکا به همین داده‌ها مخالفان را به اشتباه‌گویی متهم کرد. حتی برخی پیش‌بینی‌کنندگان نیز پذیرفتند که اثرگذاری تعرفه‌ها بر قیمت مصرف‌کننده طولانی‌تر از حد انتظار بوده است.
جروم پاول، رئیس فدرال رزرو، در نشست خبری پس از جلسه ماه ژوئیه، گفت: «این روند ممکن است کندتر از چیزی باشد که ابتدا تصور می‌شد. ما راه درازی در پیش داریم تا بفهمیم این داستان چگونه تمام خواهد شد.»
دلایل این تأخیر، ترکیبی از هوشمندی تجاری و پیچیدگی سیاستی بود. بسیاری از شرکت‌ها، پیش از اجرایی شدن تعرفه‌ها، با شتاب به انبار کردن کالاها روی آوردند و برای ماه‌ها با موجودی ارزان‌تر کار کردند. بعضی دیگر، در نبود قطعیت درباره سقف تعرفه‌ها، افزایش قیمت را به تعویق انداختند. از سوی دیگر، ترامپ با تغییر مداوم نرخ‌ها، توقف‌های موقت ۹۰ روزه و تعویق‌های پی‌درپی، عملاً اجرای برخی تعرفه‌ها را عقب انداخت. این بازی با تقویم، باعث شد بسیاری از واردکنندگان تنها با نرخ پایه ۱۰ درصدی روبه‌رو شوند؛ باری که هنوز برایشان قابل‌تحمل بود. در صنایع مصرفی نیز فاصله زمانی میان سفارش و فروش، مانع از انتقال فوری هزینه‌ها شد. خرده‌فروشان سفارش‌هایشان را ماه‌ها پیش از تولید ثبت می‌کنند و کالاهایی که در قفسه‌ها دیده می‌شد، غالباً پیش از تعرفه‌های جدید وارد شده بود. نتیجه این شد که اگرچه تورم همچنان آرام حرکت می‌کرد، قیمت‌ها آهسته و پیوسته بالا رفتند؛ افزایشی که بسیاری از مصرف‌کنندگان حتی متوجه آن نشدند.
آلبرتو کاوالو، اقتصاددان دانشگاه هاروارد، که اثر تعرفه‌ها بر قیمت‌ها را با داده‌های چند خرده‌فروش بزرگ رصد می‌کند، می‌گوید: «انتقال هزینه‌ها در سطح خرده‌فروشی معمولاً بسیار تدریجی است. به همین دلیل مردم حس می‌کنند که اتفاقی نیفتاده است.» اما داده‌های او نشان می‌دهد که از مارس، قیمت کالاهای وارداتی به‌طور متوسط سه درصد و در مورد چین بیشتر از این مقدار رشد کرده است.
فشار تازه و آزمون شش‌ماهه
اعلام بسته جدید تعرفه‌های ترامپ، جنگ تجاری را وارد مرحله تازه‌ای کرد. اگر این تعرفه‌ها، طبق برنامه، از هفته آینده اجرایی شوند، مالیات‌های دو رقمی علیه ده‌ها کشور، فشار کم‌سابقه‌ای بر شرکت‌ها وارد خواهد کرد تا بار را به مشتری منتقل کنند. سارا هاوس، اقتصاددان بانک ولز فارگو، معتقد است سه تا شش ماه آینده «زمان سرنوشت‌ساز» خواهد بود. او می‌گوید: «هرچه اطمینان به ماندگاری تعرفه‌ها بیشتر شود، کسب‌وکارها هم تمایل بیشتری به تنظیم قیمت‌ها پیدا می‌کنند. ما به نقطه‌ای نزدیک می‌شویم که این تغییرات به‌وضوح دیده خواهد شد.» ترامپ و مشاورانش همچنان ادعا می‌کنند که کشورهای خارجی این تعرفه‌ها را خواهند پرداخت. اما داده‌های وزارت کار نشان می‌دهد که بخش عمده این هزینه‌ها، به واردکنندگان آمریکایی منتقل شده است. اگر شرکت‌ها همچنان این بار را خودشان تحمل کنند، تورم کنترل‌شده باقی می‌ماند؛ ولی با انتقال گسترده هزینه‌ها به مصرف‌کننده، فدرال رزرو با فشار تورمی تازه‌ای روبه‌رو خواهد شد. پاول، رئیس فدرال رزرو، روز چهارشنبه گفت: «اثر تعرفه‌ها بر قیمت برخی کالاها آشکارتر شده است، اما تأثیر کلی آن‌ها بر فعالیت اقتصادی و تورم هنوز روشن نیست.» در تماس‌های مالی اخیر، مدیران شرکت‌های سهامی عام با صراحت بیشتری از برنامه افزایش قیمت‌ها گفته‌اند. پراکتر اند گمبل اعلام کرده که از ماه اوت، قیمت حدود یک‌چهارم محصولاتش را به‌طور متوسط ۲.۵ درصد افزایش خواهد داد. موهاک اینداستریز، تولیدکننده بزرگ کف‌پوش، از افزایش هشت درصدی خبر داده و مدیرعامل آدیداس هشدار داده که تعرفه‌ها «مستقیماً هزینه محصولات ما را در آمریکا بالا خواهد برد.»
جالب آنکه، حتی شرکت‌های کوچک‌تر هم از این موج عقب نمانده‌اند. برخی کافی‌شاپ‌ها که پیش‌تر تلاش می‌کردند تعرفه ۱۰ درصدی را جذب کنند، حالا در واکنش به تعرفه ۵۰ درصدی قهوه برزیل، قیمت را بالا برده‌اند. بسیاری از خرده‌فروشان نیز برای فصل زمستان و بهار پیش‌رو، برچسب‌های جدید قیمت را آماده می‌کنند.
آینده‌ای پر از ابهام
پرسش اصلی این است که تعرفه‌ها تا چه اندازه قیمت‌ها را در نیمه دوم سال بالا خواهند برد و آیا این اثر کوتاه‌مدت خواهد بود یا ماندگار. بیشتر اقتصاددانان معتقدند که در نهایت مصرف‌کنندگان فشار را حس خواهند کرد، حتی اگر فعلاً با تأخیر. کاوالو، همان اقتصاددان هاروارد، در جمع‌بندی می‌گوید: «بدیهی است که این هزینه‌ها جمع می‌شوند. در نهایت، آمریکایی‌ها بیشتر هزینه این تعرفه‌ها را پرداخت خواهند کرد.»
در واقع، داستان جنگ تجاری ترامپ بیش از آنکه یک بازی سیاسی در عرصه بین‌الملل باشد، آزمونی است برای اقتصاد داخلی آمریکا؛ آزمونی که مشخص خواهد کرد چه کسی واقعاً بهای آن را می‌پردازد. شاید امروز هنوز بتوان با ارقام و آمار بحث کرد، اما وقتی قبض به خانه‌ها رسید، بحث‌ها شکل دیگری پیدا خواهد کرد.
منبع: نیویورک تایمز