هوشمندسازی اخذ مالیات بر ارزش افزوده
جعفر قادری عضو کمیسیون اقتصادی مجلس
طی دهه‌های گذشته، نظام مالیاتی کشور شاهد تحولات مهمی بوده است. یکی از برجسته‌ترین این اقدامات، هوشمندسازی مالیات بر ارزش افزوده است که به کاهش فرارهای مالیاتی و افزایش شفافیت کمک می‌کند. سامانه‌ای کردن فرایندهای مالیاتی نه‌تنها دسترسی مؤدیان را ساده کرده، بلکه امکان محاسبه و پرداخت مالیات در هر ساعت از شبانه‌روز را فراهم ساخته و روندهای سنتی و زمان‌بر را کوتاه کرده است. پیش‌تر، مؤدیان گاهی تصور می‌کردند بر کالا یا خدمت مالیات تعلق نمی‌گیرد، در حالی که مأموران مالیاتی نظر دیگری داشتند و همین اختلاف باعث سردرگمی و مناقشه می‌شد. اکنون با هوشمندسازی، نرخ مالیات پیش از عرضه کالا یا خدمت تعیین شده و دیگر سلایق شخصی در تصمیم‌گیری اثرگذار نیست. سیستم جدید این امکان را می‌دهد که مالیات تنها بر ارزش افزوده ایجادشده در هر مرحله از تولید یا ارائه خدمت تعلق گیرد و از مالیات مضاعف جلوگیری شود. اگر تولیدکننده در مراحل قبلی مالیات پرداخت کرده باشد، آن پرداخت‌ها مبنای عمل قرار می‌گیرد و مجدداً مالیات بر کل ارزش کالا اخذ نمی‌شود. هر کالا یا خدمت دارای شناسه مخصوص است و نرخ مالیات آن به صورت متمرکز توسط سازمان امور مالیاتی تعیین می‌شود. مؤدیان با وارد کردن این شناسه در فاکتور الکترونیکی، از نرخ مالیات مطلع شده و می‌توانند مبلغ دقیق را از مشتری دریافت کنند. این شفافیت هم برای تولیدکننده و هم برای خریدار مفید است و امکان برنامه‌ریزی مالی دقیق و پیش‌بینی‌پذیری بیشتر در محیط کسب‌وکار را فراهم می‌کند. هوشمندسازی مالیات بر ارزش افزوده همچنین باعث کاهش دخالت‌های انسانی در فرایند مالیاتی شده است. تجربه نشان داده که دخالت انسان‌ها می‌تواند زمینه‌ساز سلیقه‌های شخصی، خطا و ایجاد اختلاف بین مؤدیان و مأموران شود. سامانه‌های هوشمند، از جمله صدور فاکتورهای الکترونیکی، میزان خطا و احتمال صدور فاکتورهای جعلی را کاهش داده و فرار مالیاتی را دشوارتر می‌کند. همچنین هزینه‌های وصول مالیات کاهش یافته و انگیزه مؤدیان برای پرداخت مالیات منصفانه افزایش یافته؛ چراکه اکنون مالیات شفاف، قابل پیش‌بینی و عادلانه است.
شفافیت و رعایت قانون در اخذ مالیات به نفع کل اقتصاد کشور است. وقتی فعالان اقتصادی بدانند مالیات به درستی و بدون تکرار دریافت می‌شود، اعتماد آن‌ها به نظام مالیاتی جلب شده و تمایل به همکاری افزایش می‌یابد. در نتیجه، هوشمندسازی مالیات بر ارزش افزوده، نه‌تنها از تضییع حقوق دولت جلوگیری می‌کند، بلکه محیطی پیش‌بینی‌پذیر برای کسب‌وکارها ایجاد کرده و رشد اقتصادی پایدار را تقویت می‌کند. این تغییر، مسیر بهبود فضای کسب‌وکار و ارتقای درآمدهای دولت را هموار می‌سازد و می‌تواند به عنوان یک الگوی موفق در مدیریت مالیات در کشور مطرح شود. با کاهش دخالت‌های انسانی و افزایش شفافیت، این اقدام نقطه پایانی بر سردرگمی مؤدیان و زمینه‌ساز اقتصادی شفاف و قابل پیش‌بینی است که اعتماد عمومی و انگیزه مشارکت فعالان اقتصادی را افزایش می‌دهد و نشان‌دهنده رویکردی مدرن و مسئولانه در اداره مالیات است.
شفافیت و رعایت قانون در اخذ مالیات به نفع کل اقتصاد کشور است. وقتی فعالان اقتصادی بدانند مالیات به درستی و بدون تکرار دریافت می‌شود، اعتماد آن‌ها به نظام مالیاتی جلب شده و تمایل به همکاری افزایش می‌یابد. در نتیجه، هوشمندسازی مالیات بر ارزش افزوده، نه‌تنها از تضییع حقوق دولت جلوگیری می‌کند، بلکه محیطی پیش‌بینی‌پذیر برای کسب‌وکارها ایجاد کرده و رشد اقتصادی پایدار را تقویت می‌کند. این تغییر، مسیر بهبود فضای کسب‌وکار و ارتقای درآمدهای دولت را هموار می‌سازد و می‌تواند به عنوان یک الگوی موفق در مدیریت مالیات در کشور مطرح شود. با کاهش دخالت‌های انسانی و افزایش شفافیت، این اقدام نقطه پایانی بر سردرگمی مؤدیان و زمینه‌ساز اقتصادی شفاف و قابل پیش‌بینی است که اعتماد عمومی و انگیزه مشارکت فعالان اقتصادی را افزایش می‌دهد و نشان‌دهنده رویکردی مدرن و مسئولانه در اداره مالیات است.