شراکت دشوار چین و اروپا
در پنجاهمین سالگرد آغاز روابط رسمی میان چین و اتحادیه اروپا، دیدار سران دو طرف در پکن؛ نه با حال و هوای جشن، بلکه در سایه اختلافات سیاسی، تجاری و ژئوپلیتیک برگزار شد. شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، در آغاز نشست با تأکید بر لزوم تقویت همکاری‌ها و اعتماد متقابل، از اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، و آنتونیو کوشتا، رئیس شورای اروپا استقبال کرد. هرچند فون در لاین این نشست را فرصتی برای «پیشرفت و بازتنظیم روابط» خواند، فهرست بلندبالای مسائل اختلافی امید به نتیجه‌ای ملموس را کاهش داد. اختلافات از جنگ اوکراین گرفته تا تجارت و تغییرات اقلیمی، فضای نشست را سنگین کرده بود. اتحادیه اروپا از چین می‌خواهد از نفوذ خود برای پایان دادن به جنگ در اوکراین استفاده کند، اما همزمان شرکت‌های چینی را به حمایت غیرمستقیم از روسیه متهم می‌کند. پکن در ظاهر بی‌طرف است، اما ناظران می‌گویند همچنان پشت مسکو ایستاده است. مقام‌های اروپایی خواستار توقف کمک‌های پنهان چین به روسیه و نظارت سخت‌گیرانه‌تر بر صادرات کالاهای حساس هستند. در عرصه اقتصادی نیز چالش‌ها کم نیست. چین با اعمال محدودیت بر صادرات فلزات کمیاب، نگرانی‌های زیادی در صنایع اروپایی ایجاد کرده است. این فلزات برای تولید حسگرها و موتورهای الکتریکی حیاتی‌اند و اتحادیه اروپا بیم آن دارد که پکن از این ابزار به عنوان سلاحی برای تضعیف رقبا استفاده کند. شرکت‌های اروپایی نیز از روند طولانی صدور مجوز صادرات چین گله‌مندند و بروکسل امیدوار است چین با صدور مجوزهای کلی، این مسیر را تسهیل کند. کسری تجاری ۳۰۰ میلیارد یورویی اتحادیه اروپا با چین، نمادی از نابرابری در روابط اقتصادی دو طرف است. اروپا از انحصارطلبی چین در بازار داخلی‌اش نگران است؛ جایی که شرکت‌های اروپایی اغلب از رقابت بازمی‌مانند و سهمی از مناقصه‌ها ندارند. تعرفه‌های اروپا روی خودروهای برقی چینی و اقدامات متقابل پکن در حوزه نوشیدنی‌های الکلی تنش‌ها را افزایش داده‌اند. در حوزه محیط زیست اما نشانه‌هایی از همکاری دیده می‌شود. با وجود مذاکرات نفس‌گیر برای تنظیم بیانیه‌ای مشترک درباره اقلیم، هر دو طرف بر پایبندی به توافق پاریس تأکید کردند و وعده دادند برای موفقیت اجلاس اقلیمی سال آینده در برزیل تلاش کنند. چین با وجود اینکه بزرگ‌ترین تولیدکننده دی‌اکسید کربن در جهان است، پیشتاز سرمایه‌گذاری در انرژی‌های پاک نیز هست و اروپا این تناقض را فرصتی برای همکاری‌های مشترک می‌بیند. با تمام این اوصاف، چشم‌انداز روابط اروپا و چین در پنجاهمین سالگرد هنوز روشن نیست؛ نه آنقدر بحرانی که راه گفتگو را ببندد و نه چنان هموار که بتوان از شراکت راهبردی سخن گفت. نشستی که می‌توانست جشن باشد، به تلاشی برای مهار اختلاف‌ها و حفظ حداقلی از تعامل بدل شد.