قطعی اینترنت، مصرف برق را منطقی کرد
ناترازی برق و خاموشی‌های گسترده از ابتدای سال جاری آغاز شده، اما در ۱۲ روز نبرد ایران و رژیم صهیونیستی، میزان قطعی برق با وجود شرایط حساس به شکل قابل توجهی کاهش یافت. پرسش اصلی این بود که چرا در این ایام بحرانی، برق پایدارتر ماند؟ پاسخ به این سؤال به قطع فعالیت ماینرهای ارز دیجیتال و به تبع آن کاهش مصرف برق مرتبط است.
ماینینگ ارز دیجیتال فرایندی پرمصرف است که در آن دستگاه‌های محاسباتی قدرتمند برای تأیید تراکنش‌های بلاکچین به کار گرفته می‌شوند. هر دستگاه ماینر به طور متوسط معادل یک کولر گازی مصرف برق دارد و با توجه به ارزان بودن برق یارانه‌ای در ایران، این فعالیت سودآور شده است. گزارش‌ها حاکی از آن است که یک تا پنج درصد از پیک مصرف برق کشور به ماینرهای مجاز و غیرمجاز اختصاص دارد که برابر با مصرف دو نیروگاه اتمی است.
دولت ایران در سال ۲۰۱۸ ماینینگ را به عنوان یک صنعت به رسمیت شناخت و تعرفه‌های خاصی وضع کرد، اما فعالیت غیرمجاز ماینرها که از برق خانگی و صنعتی یارانه‌ای استفاده می‌کنند همچنان چالش بزرگی است. برآوردها نشان می‌دهد که مصرف برق ماینرهای غیرمجاز تا ۲۰۰۰ مگاوات بوده و ماینرهای مجاز بین ۳۰۰ تا ۳۵۰ مگاوات برق مصرف می‌کنند. محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، ماینینگ را منبع ارزآوری قابل توجهی دانسته که می‌تواند بخشی از کسری بودجه را جبران کند.
ایران با ظرفیت اسمی تولید حدود ۸۵ هزار مگاوات برق و ظرفیت واقعی نزدیک ۶۰ هزار مگاوات، دچار ناترازی شده است. تقاضای برق هر سال ۵ تا ۶ درصد افزایش می‌یابد اما سرمایه‌گذاری در نیروگاه‌های جدید محدود بوده و فرسودگی شبکه توزیع و اتلاف ۱۰ درصد برق تولیدی مشکلات را تشدید می‌کند. به گفته توانیر، قطع اینترنت در زمان جنگ ۱۲ روزه باعث کاهش ۲۴۰۰ مگاواتی بار شبکه شد که معادل ۱۵ درصد ناترازی برق کشور است. وزیر نیرو نیز کاهش ۵ درصدی تولید جهانی بیت‌کوین را نشانه سهم بالای مصرف برق کشور در این حوزه دانسته است.
با این حال، برخی کارشناسان ماینینگ سهم ایران در تولید جهانی بیت‌کوین را کمتر از یک درصد می‌دانند و ارتباط مستقیم افت تولید جهانی با اختلال اینترنت داخلی را رد می‌کنند. داده‌ها نشان می‌دهند که مصرف برق ماینینگ در ایران تنها حدود ۵ درصد تولید برق کشور است و در مقابل، فرسودگی نیروگاه‌ها، اتلاف برق و کمبود سرمایه‌گذاری نقش مهم‌تری در ناترازی برق دارند.
ماینینگ ارز دیجیتال فرایندی پرمصرف است که در آن دستگاه‌های محاسباتی قدرتمند برای تأیید تراکنش‌های بلاکچین به کار گرفته می‌شوند. هر دستگاه ماینر به طور متوسط معادل یک کولر گازی مصرف برق دارد و با توجه به ارزان بودن برق یارانه‌ای در ایران، این فعالیت سودآور شده است. گزارش‌ها حاکی از آن است که یک تا پنج درصد از پیک مصرف برق کشور به ماینرهای مجاز و غیرمجاز اختصاص دارد که برابر با مصرف دو نیروگاه اتمی است.
دولت ایران در سال ۲۰۱۸ ماینینگ را به عنوان یک صنعت به رسمیت شناخت و تعرفه‌های خاصی وضع کرد، اما فعالیت غیرمجاز ماینرها که از برق خانگی و صنعتی یارانه‌ای استفاده می‌کنند همچنان چالش بزرگی است. برآوردها نشان می‌دهد که مصرف برق ماینرهای غیرمجاز تا ۲۰۰۰ مگاوات بوده و ماینرهای مجاز بین ۳۰۰ تا ۳۵۰ مگاوات برق مصرف می‌کنند. محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، ماینینگ را منبع ارزآوری قابل توجهی دانسته که می‌تواند بخشی از کسری بودجه را جبران کند.
ایران با ظرفیت اسمی تولید حدود ۸۵ هزار مگاوات برق و ظرفیت واقعی نزدیک ۶۰ هزار مگاوات، دچار ناترازی شده است. تقاضای برق هر سال ۵ تا ۶ درصد افزایش می‌یابد اما سرمایه‌گذاری در نیروگاه‌های جدید محدود بوده و فرسودگی شبکه توزیع و اتلاف ۱۰ درصد برق تولیدی مشکلات را تشدید می‌کند. به گفته توانیر، قطع اینترنت در زمان جنگ ۱۲ روزه باعث کاهش ۲۴۰۰ مگاواتی بار شبکه شد که معادل ۱۵ درصد ناترازی برق کشور است. وزیر نیرو نیز کاهش ۵ درصدی تولید جهانی بیت‌کوین را نشانه سهم بالای مصرف برق کشور در این حوزه دانسته است.
با این حال، برخی کارشناسان ماینینگ سهم ایران در تولید جهانی بیت‌کوین را کمتر از یک درصد می‌دانند و ارتباط مستقیم افت تولید جهانی با اختلال اینترنت داخلی را رد می‌کنند. داده‌ها نشان می‌دهند که مصرف برق ماینینگ در ایران تنها حدود ۵ درصد تولید برق کشور است و در مقابل، فرسودگی نیروگاه‌ها، اتلاف برق و کمبود سرمایه‌گذاری نقش مهم‌تری در ناترازی برق دارند.